لیزر کمتوان از نور لیزر با انرژی پایین برای تحریک فرآیندهای سلولی و بافتی استفاده میکند. این روش در درمان دردهای عضلانی، التهابات، آسیبهای بافت نرم و بهبود زخمها مؤثر است. لیزر کمتوان توانایی نفوذ به بافتهای عمیق بدن را دارد بدون اینکه آسیب یا حرارت به آنها وارد کند. در ادامه این مقاله فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.
لیزر کم توان چیست؟ لیزر کمتوان یا لیزر تراپی کمانرژی (Low-Level Laser Therapy – LLLT) یکی از روشهای غیرتهاجمی مورد استفاده در فیزیوتراپی است که به بهبود و تسریع فرآیندهای درمانی کمک میکند. در این روش از نور لیزر با توان پایین استفاده میشود که تاثیری بر روی بافتهای بدن ندارد و باعث تسریع در فرآیندهای طبیعی ترمیم و بهبود میشود.
عملکرد لیزر کمتوان
لیزر کمتوان از طریق چندین مکانیزم اثر میکند:
- افزایش تولید ATP: انرژی مورد نیاز سلولها برای ترمیم و رشد بیشتر میشود.
- افزایش جریان خون: بهبود جریان خون به ناحیه آسیبدیده باعث تسریع فرآیندهای ترمیمی میشود.
- کاهش التهاب: لیزر کمتوان میتواند با کاهش تولید مواد التهابی، التهاب و ورم را کاهش دهد.
- تسکین درد: از طریق کاهش التهاب و افزایش آزادسازی اندورفینها، درد کاهش مییابد.
- تحریک ترمیم بافتی: لیزر کمتوان تولید کلاژن و سلولهای فیبروبلاست را افزایش میدهد که بهبود بافتهای آسیبدیده را تسریع میکند.
کاربردهای لیزر کمتوان در فیزیوتراپی
- دردهای عضلانی و اسکلتی: شامل کمردرد، گردن درد، و دردهای مفصلی.
- آسیبهای ورزشی: مانند کشیدگی عضلات و تاندونها، پیچخوردگیها.
- التهابات مزمن: مانند تاندونیت، بورسیت.
- زخمها و آسیبهای پوستی: شامل زخمهای دیابتی، زخم بستر، و سوختگیها.
- بیماریهای عصبی: مانند نوروپاتی محیطی.
مزایای لیزر کمتوان
- غیرتهاجمی بودن: نیازی به جراحی یا تزریق ندارد.
- بدون عوارض جانبی جدی: معمولاً بدون درد و عوارض جدی است.
- تسریع بهبود: بهبود سریعتر و کاهش زمان بهبودی.
- کاهش مصرف دارو: نیاز به داروهای مسکن و ضد التهاب را کاهش میدهد.
مراحل انجام لیزر کمتوان
- ارزیابی اولیه: فیزیوتراپیست وضعیت بیمار را ارزیابی میکند تا مناسب بودن لیزر کمتوان را تعیین کند.
- آمادهسازی ناحیه درمان: ناحیه مورد نظر تمیز میشود.
- اجرای لیزر تراپی: دستگاه لیزر بر روی ناحیه آسیبدیده قرار میگیرد و نور لیزر به بافتها تابیده میشود.
- تکرار جلسات: بسته به شدت مشکل، چندین جلسه درمانی مورد نیاز است.
عوارض جانبی احتمالی
- قرمزی و حساسیت پوست: ممکن است در ناحیه درمان ایجاد شود که معمولاً موقتی است.
- احساس گرما: برخی بیماران ممکن است احساس گرما کنند که معمولاً ملایم است.
بیمار با ابتلا شدن به مشکلات زیر تحت درمان لیزر کم توان قرار می گیرد:
- آرتروز زانو
- آرتریت روماتوئید
- تحلیل رفتن دیسک کمر
- فتق دیسک کمر
- سیاتیک
- درد عصبی
- سندرم گیر افتادگی شانه
- بورسیت مفصل ران یا شانه
- تاندونیت
- ورم کف پا
- ورم لنفاوی
لیزر درمانی یک روش موثر و غیرتهاجمی در فیزیوتراپی است که به کاهش درد، التهاب و تسریع بهبود بافتهای آسیبدیده کمک میکند. این روش با استفاده از پرتو لیزر، فرآیندهای طبیعی ترمیم و بهبود را تحریک میکند. مشاوره با یک فیزیوتراپیست متخصص میتواند به تعیین مناسب بودن این روش برای بیمار و طراحی برنامه درمانی مناسب کمک کند. اما در بیشتر موارد، لیزر تراپی ممکن است فواید بیشتری نسبت به ورزش درمانی یا جراحی داشته باشد.
لیزر تراپی یا فیزیوتراپی با لیزر چگونه است؟
لیزر اثرات بسیار خوبی در تسکین درد بیماران دارد که شامل درمان دردهای مفاصل و دردهای منتشره و همچنین التهاب های عمقی مثل :
چند نوع لیزر درمانی وجود دارد؟
لیزرهای کمتوان (Low-Level Laser Therapy – LLLT):
لیزرهای سرد: این نوع لیزرها توان کمتری دارند و برای تحریک فرایندهای ترمیمی در بافتها بدون ایجاد گرمای قابل توجه به کار میروند. معمولاً برای کاهش درد، التهاب، و تسریع در بهبود زخمها و آسیبهای بافت نرم استفاده میشوند.
لیزرهای دیودی: معمولاً در دسته لیزرهای سرد قرار میگیرند و از دیودهای نیمهرسانا برای تولید نور لیزر استفاده میکنند. این لیزرها بهطور گستردهای در فیزیوتراپی بهکار میروند.
لیزرهای پرتوان (High-Intensity Laser Therapy – HILT):
لیزرهای Nd:YAG: این لیزرها از یک کریستال نیودیمیم-یدوم-آلومینیوم-گارنت استفاده میکنند و توان بالاتری دارند. برای درمانهای عمقیتر و برای مشکلاتی مانند دردهای مزمن و التهابهای شدید استفاده میشوند.
لیزرهای CO2: این لیزرها معمولاً در جراحیها و برای برداشتن بافتهای ناخواسته بهکار میروند، اما در فیزیوتراپی نیز برای درمانهای خاصی که نیاز به نفوذ عمیق دارند، استفاده میشوند.
لیزرهای آرگون و هلیوم-نئون: این نوع لیزرها نیز بهصورت خاص در برخی از درمانهای فیزیوتراپی بهکار میروند.
لیزر در فیزیوتراپی چه فوایدی در بهبودی بیمار دارد؟
- بهبود روند ترمیم بافتهای عضلانی
- لیزر با افزایش جریان خون در موضع آسیب دیده به ترمیم و بهبودی بافتهای آن ناحیه کمک می کند.
- ترمیم زخم
- کاهش و کنترل درد
- لیزرتراپی با تاثیر روی گیرنده های درد موثرترین روش در فیزیوتراپی در کاهش و کنترل درد میباشد.
- کنترل التهاب
- لیزر در کاهش التهاب عمقی مفاصل و بافت ها تاثیر بسزایی دارد.
- ترمیم عوارض اسکلتی-عضلانی
- لیزر میتواند گرفتگی و خشکی مفاصل و بافت ها را نیز از بین ببرد.
آیا انجام لیزر درمانی در فیزیوتراپی درد دارد؟
خیر به هیچ عنوان ، هیچ کدام از انواع فیزیوتراپی چه با دستگاه لیزر کم توان فیزیوتراپی یا لیزر پر توان در حین درمان درد نداشته و برعکس یکی از مطلوب ترین و موثرترین انواع درمان فیزیوتراپی است ، ولی این امکان وجود دارد که ، بیمار بعد از بازگشت از فیزیوتراپی در جلسه اول درمان ، درد خفیفی را در ناحیه مورد درمان احساس کنید که این موضوع به دلیل افزایش جریان خون در موضع درد کاملاً طبیعی بوده است و خبر از ترمیم عضو آسیب دیده ، کاهش التهاب موضع و رفع ، کنترل و کاهش درد می دهد.
آیا درمان با لیزر موثرتر از دیگر روش های فیزیوتراپی است؟
تاثیرگذاری درمان با لیزر در مقایسه با سایر روشهای فیزیوتراپی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع و شدت آسیب، شرایط خاص بیمار، و نحوه اجرای درمان. در برخی موارد، لیزر درمانی ممکن است مزایایی داشته باشد، اما این به معنی برتری مطلق آن نسبت به سایر روشها نیست. در ادامه، به برخی از مزایا و محدودیتهای لیزر درمانی در مقایسه با سایر روشهای فیزیوتراپی میپردازیم:
مزایای لیزر درمانی
کاهش درد و التهاب: تحقیقات نشان دادهاند که لیزرهای کمتوان (LLLT) میتوانند در کاهش درد و التهاب موثر باشند. این مزیت بهویژه برای بیماران با دردهای مزمن یا التهابهای مقاوم به درمانهای دیگر مفید است.
تسریع فرایند بهبودی: لیزر میتواند به تسریع ترمیم بافتها و بهبود زخمها کمک کند. این مزیت در درمان آسیبهای ورزشی و بهبود پس از جراحی مورد توجه است.
محدودیتهای لیزر درمانی
موارد خاص کاربرد: لیزر درمانی برای همه نوع آسیبها و شرایط مناسب نیست. برخی از مشکلات نیاز به روشهای درمانی متفاوتی دارند که ممکن است لیزر به تنهایی کافی نباشد.
نیاز به تجهیزات تخصصی: درمان با لیزر نیاز به تجهیزات خاص و پرهزینهای دارد که در همه مراکز فیزیوتراپی موجود نیست.
اثربخشی متغیر: تاثیر لیزر درمانی بر اساس نوع آسیب و پاسخ بدن بیمار متفاوت است. برای برخی از بیماران، ممکن است روشهای دیگر فیزیوتراپی موثرتر باشد.
مقایسه با سایر روشهای فیزیوتراپی
تمرینات تقویتی و کششی: این تمرینات میتوانند به بهبود قدرت و انعطافپذیری عضلات و مفاصل کمک کنند و برای بسیاری از مشکلات اسکلتی-عضلانی ضروری هستند.
ماساژ درمانی: ماساژ میتواند به تسکین درد و کاهش تنش عضلانی کمک کند و بهبود جریان خون در بافتها را تسریع کند.
استفاده از دستگاههای الکتروتراپی: دستگاههای الکتروتراپی مانند TENS و اولتراسوند نیز برای کاهش درد و تسریع بهبود استفاده میشوند و میتوانند مکمل موثری برای لیزر درمانی باشند.
درمانهای دستی: این روشها توسط فیزیوتراپیستها برای بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد در مفاصل و عضلات استفاده میشوند.
نتیجهگیری
لیزر درمانی میتواند یک ابزار موثر در فیزیوتراپی باشد، بهویژه در مواردی که هدف کاهش درد و التهاب و تسریع ترمیم بافتها است. با این حال، اثر بخشی آن بسته به شرایط خاص هر بیمار و نوع آسیب متفاوت است. بهترین رویکرد معمولاً ترکیبی از روشهای مختلف فیزیوتراپی است که با نیازها و شرایط خاص بیمار تطبیق داده میشود.
آیا درمان با لیزر کم توان در فیزیوتراپی برای بیماران با ضایعه های پوستی ضرر دارد؟
استفاده از لیزر در فیزیوتراپی بهطور کلی یک روش کمتهاجمی و ایمن است، اما در مواردی که بیماران دارای ضایعات پوستی باشند، باید احتیاطهای خاصی رعایت شود. لیزرهای پرتوان میتوانند در صورت استفاده نادرست، باعث تحریک یا آسیب به پوست شوند، خصوصاً اگر پوست در ناحیه تحت درمان ضایعات یا حساسیتهایی داشته باشد.
در موارد زیر استفاده از لیزر برای فیزیوتراپی ممکن است مشکلساز باشد:
زخمهای باز یا عفونتهای پوستی: استفاده از لیزر در نزدیکی یا روی زخمهای باز میتواند باعث تشدید عفونت یا تاخیر در فرآیند بهبودی شود.
حساسیتهای پوستی: برخی افراد ممکن است به لیزر حساسیت نشان دهند و این میتواند باعث تحریک یا سوختگی پوست شود.
ملانوما یا دیگر انواع سرطانهای پوستی: استفاده از لیزر در نزدیکی مناطق سرطانی میتواند ریسک انتشار سلولهای سرطانی را افزایش دهد.
قبل از شروع هرگونه درمان با لیزر، ضروری است که بیمار به طور کامل توسط یک پزشک متخصص ارزیابی شود و وضعیت پوستی او مورد بررسی قرار گیرد. اگر ضایعات پوستی وجود دارد، پزشک باید تصمیم بگیرد که آیا استفاده از لیزر ایمن است یا نه و در صورت لزوم از روشهای جایگزین استفاده کند.
در نهایت، هر نوع درمان با لیزر باید توسط یک فیزیوتراپیست یا متخصص با تجربه و تحت شرایط کنترل شده انجام شود تا اطمینان حاصل شود که هیچ آسیبی به بیمار وارد نمیشود.
آیا فیزیوتراپی با لیزر برای افرادی که بیماری قلبی یا باتری دارند،ممنوعیت دارد؟
فیزیوتراپی با استفاده از لیزر برای بیماران قلبی که از باتری قلب (مانند ضربانساز یا دفیبریلاتور داخلی) استفاده میکنند، باید با احتیاط انجام شود. گرچه لیزر درمانی به طور کلی یک روش ایمن و غیرتهاجمی است، اما وجود دستگاههای الکترونیکی حساس در بدن بیمار میتواند نیاز به ملاحظات خاصی داشته باشد. در اینجا برخی از مواردی که باید در نظر گرفته شوند آورده شده است:
ملاحظات مهم
نوع لیزر و توان آن: لیزرهای کمتوان (LLLT) معمولاً ایمنتر هستند و کمتر احتمال دارد که تداخل الکترومغناطیسی با باتریهای قلبی ایجاد کنند. اما استفاده از لیزرهای پرتوان (HILT) ممکن است نیاز به دقت بیشتری داشته باشد.
مکان درمان: اگر قرار است لیزر درمانی در ناحیهای نزدیک به محل نصب باتری قلب انجام شود، باید احتیاطهای بیشتری رعایت شود. درمان در نقاط دورتر از محل باتری احتمال بروز مشکلات را کاهش میدهد.
تداخلات الکترومغناطیسی: برخی از دستگاههای الکترونیکی ممکن است تحت تاثیر تداخلات الکترومغناطیسی قرار بگیرند. اگرچه لیزرهای درمانی به طور معمول چنین تداخلاتی ایجاد نمیکنند، اما همیشه بهتر است احتیاط شود.
توصیهها برای بیماران با باتری قلب
مشاوره با پزشک متخصص: قبل از شروع هرگونه درمان لیزری، بیمار باید با پزشک متخصص قلب و عروق خود مشورت کند. پزشک میتواند ارزیابی کند که آیا درمان با لیزر برای بیمار ایمن است یا خیر.
اطلاع دادن به فیزیوتراپیست: فیزیوتراپیست باید از وضعیت پزشکی بیمار و وجود باتری قلبی مطلع باشد تا بتواند برنامه درمانی را به گونهای تنظیم کند که ایمنی بیمار حفظ شود.
نظارت دقیق: در طول جلسات لیزر درمانی، بیمار باید به دقت نظارت شود تا در صورت بروز هرگونه مشکل، بتوان سریعاً اقدام کرد.
درمان با لیزر برای بیماران قلبی که از باتری قلب استفاده میکنند، به طور کلی ممکن است اما باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.