اختلالات رایج خواب در بیماران ام اس : مولتیپل اسکلروزیس ( ام اس) یک بیماری خود ایمنی استام اس با تجزیه غلاف میلین، لایه عایق چربی که مسئول محافظت از اعصاب در مغز و نخاع است، مشخص می شودآسیب ناشی از التهاب است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه سیستم عصبی مرکزی بدن را هدف قرار می دهد.
همانطور که بیماری پیشرفت می کند، می تواند با پیام های بین اعصاب تداخل پیدا کندو منجر به اسپاسم عضلانی غیرارادی، ضعف، مشکلات هماهنگی، گفتار نامفهوم و مشکلات دیگر شودماهیت دقیق علائم بسته به محل آسیب از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
علائم مولتیپل اسکلروزیس و همچنین استرس و افسردگی همراه می تواند تأثیر قابل توجهی بر خواب داشته باشدکیفیت پایین خواب ممکن است منجر به مشکلات خلقی، انرژی و حتی افزایش علائم ام اس شوداین همچنین ممکن است به زوال شناختی آینده منجر شود. در ادامه به بررسی اختلالات رایج خواب در بیماران ام اس می پردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم همراه باشید.
اختلالات رایج خواب در بیماران ام اس
اختلالات خواب در بیماران مبتلا به ام اس (مالتیپل اسکلروزیس) یکی از مشکلات شایع و مهم است که میتواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی آنها داشته باشد. این اختلالات میتوانند به دلایل مختلفی ناشی از خود بیماری یا عوامل مرتبط با آن ایجاد شوند. برخی از اختلالات خواب رایج در این بیماران عبارتند از:
- بیخوابی: بیماران ام اس ممکن است به دلیل درد، اضطراب، یا علائم دیگر مانند اسپاستیسیته (سفتی عضلانی) دچار بیخوابی شوند.
- خوابآلودگی در طول روز: خستگی مزمن یکی از علائم رایج ام اس است که میتواند منجر به خوابآلودگی در طول روز و کاهش تمرکز شود.
- اختلال خواب پارامدیک: این اختلال شامل بیدار شدنهای مکرر در طول شب و مشکل در بازگشت به خواب است.
- خواب ناامن: برخی بیماران ممکن است به دلیل ناتوانیهای حرکتی یا مشکلات تعادل در خواب خود احساس ناامنی کنند.
- خوابهای پراکنده و کمعمق: کیفیت خواب ممکن است تحت تأثیر علائم بیماری و داروهای مصرفی قرار گیرد و خواب به صورت پراکنده و کمعمق باشد.
- خوابآلودگی مرتبط با داروها: برخی داروهای مورد استفاده برای درمان ام اس میتوانند عوارض جانبی خوابآلودگی یا بیخوابی داشته باشند.
مدیریت اختلالات خواب در بیماران ام اس معمولاً شامل مشاوره و درمانهای دارویی یا غیردارویی است. به بیماران توصیه میشود که عادات خواب سالم را رعایت کرده و در صورت لزوم با پزشک خود مشورت کنند.


حرکات غیر طبیعی در طول خواب بی خوابی در ام اس
بیخوابی و حرکات غیرطبیعی در خواب میتواند در افراد مبتلا به بیماری اماس (مولتیپل اسکلروزیس) مشاهده شود. این بیماری میتواند به دلیل آسیب به سیستم عصبی مرکزی، مشکلاتی در خواب و بیداری ایجاد کند. برخی از حرکات غیرطبیعی که ممکن است در طول خواب در بیماران اماس رخ دهد شامل موارد زیر است:
- حرکات پای بیقرار (Restless Legs Syndrome): این حالت باعث میشود که فرد احساس ناامنی و نیاز به حرکت در پاهای خود کند و ممکن است به خواب رفتن را دشوار کند.
- خوابگردی: برخی افراد ممکن است در حین خواب به صورت غیرارادی و بدون آگاهی از آن حرکت کنند.
- اختلالات حرکتی دیگر: مانند دندانقروچه یا پرشهای ناگهانی عضلات.
- خواب عمیق ناکافی: به دلیل درد، اسپاسم یا سایر علائم مرتبط با اماس، خواب عمیق و آرام ممکن است مختل شود.
برای مدیریت این مشکلات، مشاوره با پزشک متخصص و استفاده از درمانهای مناسب میتواند کمککننده باشد. رعایت بهداشت خواب، مانند تنظیم زمان خواب، ایجاد محیط خواب آرام و استفاده از تکنیکهای آرامشبخش نیز میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
چگونه افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می توانند با مشکلات خواب کنار بیایند؟
افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) ممکن است با مشکلات خواب متعددی مواجه شوند که میتواند به تأثیر منفی بر کیفیت زندگی آنها منجر شود. در اینجا چند راهکار برای کمک به مدیریت مشکلات خواب در این افراد ارائه میشود:
- ایجاد یک روال خواب منظم: سعی کنید هر روز در ساعت مشخصی به خواب بروید و بیدار شوید. این کار میتواند به تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن کمک کند.
- محیط خواب مناسب: اتاق خواب باید تاریک، ساکت و خنک باشد. از استفاده از وسایلی که تولید نور میکنند، مانند تلفن همراه یا تلویزیون، در زمان خواب خودداری کنید.
- مدیریت استرس: تکنیکهای آرامشبخش مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق میتواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند، اما بهتر است از انجام فعالیتهای شدید نزدیک به زمان خواب خودداری کنید.
- مراقبت از رژیم غذایی: از مصرف کافئین و الکل در ساعات نزدیک به خواب پرهیز کنید. همچنین، وعدههای غذایی سنگین قبل از خواب ممکن است خواب را مختل کند.
- استفاده از داروها: در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی برای کمک به خواب تجویز کنند. مهم است که این داروها تحت نظر پزشک مصرف شوند.
- مدیریت علائم MS: درمان مؤثر علائم مولتیپل اسکلروزیس میتواند به بهبود خواب کمک کند. مشاوره با پزشک برای مدیریت علائم و عوارض جانبی داروها مهم است.
- استراحت در طول روز: اگر خستگی روزانه شما را آزار میدهد، میتوانید زمانهایی برای استراحت کوتاه در روز تعیین کنید، اما از خواب طولانیمدت در طول روز پرهیز کنید.
- گروههای حمایتی: پیوستن به گروههای حمایتی میتواند به افراد مبتلا به MS کمک کند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از همدیگر حمایت کنند.
توجه به این نکته مهم است که هر فرد ممکن است به رویکردهای متفاوتی نیاز داشته باشد، بنابراین مشاوره با یک پزشک یا متخصص خواب میتواند به یافتن بهترین راهکار کمک کند.

انواع بی خوابی در ام اس
سه نوع مختلف بی خوابی در ام اس وجود دارد. هر یک از آنها مرحله متفاوتی از خواب را تحت تأثیر قرار می دهند و دلایل مختلفی در ارتباط با بیماری MS دارند.
بی خوابی اولیه به عنوان ناتوانی یا دشواری در خوابیدن تعریف می شود.
بی خوابی میانی زمانی است که در طول شب بیدار می شوید و نمی توانید دوباره بخوابید. از قضا افراد با خستگی روزانه، بیشتر بی خوابی میانی را تجربه می کنند. سایر علایم مرتبط با ام اس مانند اسپاسم عضلات و شب ادراری (تمایل به ادرار در شب) نیز می توانند باعث این اثر شوند.
-
- بی خوابی ترمینال یا نهایی
در بی خوابی نهایی خیلی زود از خواب بیدار می شوید. علت بی خوابی انتهایی در افراد مبتلا به ام اس به خوبی شناخته نشده است،
بهینه سازی محیط خواب

راههای مختلفی برای بهینهسازی محیط خواب برای کاهش زخمهای بستر وجود دارداز جمله استفاده از تشک فوم ضد فشار و استفاده از یک بالش برای محافظت از نواحی حساس درخواست از شریک خواب برای کمک به تغییر وضعیت خواب ممکن است به شما این امکان را بدهد که در شب راحت تر باشیدممکن است بخواهید با شریک خواب خود صحبت کنید تا ترتیبی بیابید که به هر دوی شما اجازه می دهد استراحت خوبی داشته باشید.
درمان شناختی رفتاری برای بی خوابی (CBT-I) ممکن است به شما کمک کندتا با اضطراب و افسردگی که ممکن است شما را در شب بیدار نگه دارد، مقابله کنیداگر هنوز خواب راحت شبانه برای شما دشوار استپزشک ممکن است بتواند دارویی برای درمان علائم شبانه تجویز کنددر حالی که تحقیقات در مورد نقش اختلالات ریتم شبانه روزی در ام اس قطعی نیست پزشک شما همچنین ممکن است مکمل هایی مانند ویتامین D یا ملاتونین را برای کمک به تنظیم چرخه خواب و بیداری شما توصیه کند.
توانبخشی از جمله کاردرمانی نیز در کاهش شدت علائم میتواند بسیار موثر باشدهدف اصلی کاردرمانی افزایش کیفیت زندگی و دستیابی به حداکثر استقلال در زندگی روزمره است.
کاردرمانی با بهبود علائمی از جمله اسپاستیسیتی (سفتی عضلات)، آموزش استراتژیهای کاهش خستگی، درمان شب ادراری و..میتواند به درمان بی خوابی در ام اس کمک کند.
کلام آخر
در نهایت، اختلالات خواب در بیماران ام اس نیازمند توجه و مدیریت دقیق هستند. بهبود کیفیت خواب میتواند به کاهش علائم بیماری، افزایش کیفیت زندگی و بهبود سلامت روانی این بیماران کمک کند. بنابراین، شناسایی عوامل مؤثر بر خواب و ارائه راهکارهای مناسب برای مدیریت این اختلالات از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از تکنیکهای درمانی مانند رفتار درمانی شناختی، تنظیم شیوه زندگی و در برخی موارد مصرف داروهای خاص میتواند به بهبود خواب بیماران ام اس کمک کند.