تمرینات فیزیوتراپی برای تسریع جوش خوردن استخوانها باید به دقت و با توجه به مرحله بهبودی و نوع شکستگی انجام شود. این تمرینات شامل مراحلی برای کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی، تقویت عضلات و بهبود تعادل و هماهنگی میشوند. در ادامه به برخی از تمرینات موثر در هر مرحله اشاره میکنیم:
مرحله اول: کاهش درد و التهاب
در این مرحله هدف اصلی کاهش درد و التهاب و حفظ دامنه حرکتی مفاصل نزدیک به محل شکستگی است.
تمرینات تنفسی عمیق: برای بهبود اکسیژنرسانی به بافتها و کاهش استرس.
حرکات انگشتان و مچ: اگر شکستگی در دست یا بازو باشد، حرکت دادن آرام انگشتان و مچ به جلوگیری از سفتی کمک میکند.
بالا بردن اندام آسیبدیده: دراز کشیدن و بالا بردن دست یا پا به کمک بالش برای کاهش ورم.
مرحله دوم: افزایش دامنه حرکتی
با کاهش درد و التهاب، تمرکز بر تمرینات مفاصل نزدیک به محل شکستگی باعث افزایش دامنه حرکتی می شود.
حرکات دایرهای مفاصل: حرکت دادن مفاصل نزدیک به محل شکستگی به صورت دایرهای برای حفظ دامنه حرکتی.
تمرینات کششی ملایم: کشش آرام عضلات اطراف محل شکستگی برای جلوگیری از سفتی.
تمرینات فعال و غیرفعال: حرکت دادن مفاصل توسط خود بیمار (فعال) و کمک گرفتن از فیزیوتراپیست (غیرفعال).
مرحله سوم: تقویت عضلات
در این مرحله تمرکز بر تقویت عضلات اطراف استخوان آسیبدیده است.
تمرینات مقاومتی با باند: استفاده از باندهای مقاومتی برای تقویت عضلات.
تمرینات وزنه سبک: بلند کردن وزنههای سبک برای تقویت عضلات بدون ایجاد فشار زیاد بر استخوان.
مرحله چهارم: بهبود تعادل و هماهنگی
تمرکز در این مرحله بر بازگشت به فعالیتهای روزمره و بهبود تعادل و هماهنگی است.
تمرینات تعادلی: ایستادن روی یک پا یا استفاده از تخته تعادل برای بهبود تعادل.
عملکردی: تمرینات خاص برای بازگشت به فعالیتهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پلهها و حرکات روزمره.
تمرینات خانگی
پیادهروی آرام: با توجه به توصیه پزشک، پیادهروی آرام به بهبود گردش خون و تقویت عضلات کمک میکند.
تمرینات کششی روزانه: کششهای ملایم عضلات مختلف بدن به جلوگیری از سفتی آنها کمک میکند.
تمرینات مقاومتی ساده: استفاده از باندهای مقاومتی یا وزنههای سبک در خانه برای تقویت عضلات.
نکات مهم
- مشاوره با پزشک و فیزیوتراپیست: قبل از شروع هر گونه تمرین با پزشک یا فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.
- پیشرفت تدریجی: تمرینات را به تدریج و با توجه به پیشرفت در بهبود استخوان افزایش دهید.
- توجه به علائم بدن: به هر گونه درد یا ناراحتی غیرعادی توجه کنید و در صورت بروز، فوراً با پزشک یا فیزیوتراپیست خود اطلاع دهید.
انجام این تمرینات با رعایت توصیههای پزشک و فیزیوتراپیست و توجه به وضعیت بدنی میتواند به بهبود کامل و جلوگیری از عوارض ناشی از شکستگی کمک کند.
کاربرد تجهیزات فیزیوتراپی در درمان شکستگی و جوش خوردگی استخوان
این تجهیزات به کاهش درد، التهاب، بهبود گردش خون و تقویت عضلات کمک میکنند. در زیر به برخی از تجهیزات فیزیوتراپی و کاربردهای آنها در درمان شکستگی و جوش خوردگی استخوان اشاره میکنیم:
اولتراسوند تراپی
- کاربرد: اولتراسوند تراپی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تحریک بافتهای عمقی استفاده میکند.
- فواید: افزایش جریان خون، کاهش درد و التهاب، تسریع فرآیند بهبود بافتهای نرم و استخوان.
لیزر تراپی
- کاربرد: استفاده از پرتو لیزر پر توان برای تحریک بافتها و تسریع بهبود.
- فواید: کاهش درد و التهاب، افزایش سرعت بازسازی بافتها، بهبود جریان خون موضعی.
تنس (تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست)
- کاربرد: استفاده از جریان الکتریکی ملایم برای تحریک عصبها و کاهش درد.
- فواید: تسکین درد، کاهش اسپاسم عضلانی، بهبود جریان خون.
EMS (تحریک الکتریکی عضلات)
- کاربرد: استفاده از جریان الکتریکی برای تحریک انقباض عضلات.
- فواید: تقویت عضلات، جلوگیری از آتروفی عضلات در دوره عدم تحرک، بهبود دامنه حرکتی.
کامپرشن تراپی
- کاربرد: در کامپرشن تراپی استفاده از فشار هوا برای ایجاد فشار متناوب روی بافتها.
- فواید: کاهش ورم، بهبود گردش خون و لنف.
مگنت تراپی
- کاربرد: استفاده از میدانهای مغناطیسی برای تحریک بافتها.
- فواید: تسریع فرآیند جوش خوردن استخوان، کاهش درد و التهاب.
تکار تراپی
- کاربرد: در تکار تراپی استفاده از جریانهای الکتریکی با فرکانس بالا برای تحریک عمقی بافتها.
- فواید: افزایش جریان خون، کاهش درد و التهاب، تسریع بهبود بافتهای نرم و استخوان.
دستگاههای تعادل و پروپریوسپشن
- کاربرد: استفاده از تختههای تعادل و وسایل مشابه برای بهبود تعادل و هماهنگی.
- فواید: تقویت عضلات پایدار کننده، بهبود تعادل و جلوگیری از افتادن.
باندهای مقاومتی و وزنههای سبک
- کاربرد: استفاده از باندهای مقاومتی و وزنههای سبک برای تمرینات تقویتی.
- فواید: تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکتی، افزایش استقامت عضلانی.
تجهیزات حرارتی و سرمایی
- کاربرد: استفاده از گرما و سرما برای مدیریت درد و التهاب.
- فواید: کاهش درد و التهاب (سرما)، تسکین عضلات و افزایش جریان خون (گرما).
تحریک الکتریکی عملکردی (FES)
- کاربرد: استفاده از جریان الکتریکی برای تحریک عضلات در حین انجام حرکات خاص.
- فواید: بهبود کنترل عضلات، تقویت عضلات ضعیف، تسهیل حرکات روزمره.
تأثیر تغذیه مناسب همراه با فیزیوتراپی برای جوش خوردن استخوان
تغذیه مناسب نقش حیاتی در فرآیند جوش خوردن استخوانها و بهبود پس از شکستگی دارد. هنگامی که این تغذیه صحیح با برنامههای فیزیوتراپی همراه میشود، میتواند به تسریع بهبود و تقویت استخوانها کمک کند.
کلسیم
- نقش: کلسیم اصلیترین عنصر معدنی در ساختار استخوانها است.
- منابع غذایی: محصولات لبنی، سبزیجات برگدار سبز، بادام، و ماهیهایی مانند ساردین و سالمون.
ویتامین D
- نقش: ویتامین D به جذب بهتر کلسیم در بدن کمک میکند.
- منابع غذایی: نور خورشید، ماهیها، جگر گوساله، زرده تخممرغ، و محصولات غنی شده.
- تأثیر: تأمین ویتامین D کافی از طریق تغذیه و نور خورشید به بهبود جوش خوردن استخوان کمک میکند.
پروتئین
- نقش: پروتئین برای ترمیم و بازسازی بافتهای آسیبدیده ضروری است.
- منابع غذایی: گوشت، مرغ، ماهی، تخممرغ، لبنیات، حبوبات، و آجیل.
- تأثیر: مصرف پروتئین کافی به تسریع فرآیند بازسازی بافتها و تقویت عضلات کمک میکند.
ویتامین C
- نقش: ویتامین C برای تولید کلاژن، که یکی از اجزای اصلی بافت استخوانی است، ضروری است.
- منابع غذایی: مرکبات، فلفل دلمهای، کیوی، توتفرنگی، و سبزیجات برگدار.
ویتامین K
- نقش: ویتامین K در متابولیسم استخوان نقش دارد و به تثبیت کلسیم در استخوانها کمک میکند.
- منابع غذایی: سبزیجات برگدار سبز، بروکلی، و محصولات لبنی.
- تأثیر: تأمین ویتامین K کافی به بهبود تراکم استخوانی و فرآیند جوش خوردن کمک میکند.
منیزیم
- نقش: منیزیم در ساختار استخوانها و تنظیم سطح کلسیم نقش دارد.
- منابع غذایی: آجیل، سبزیجات برگدار، و حبوبات.
زینک (روی)
- نقش: زینک در تولید کلاژن و تکثیر سلولی نقش دارد.
- منابع غذایی: گوشت، ماهی، تخممرغ، محصولات لبنی، و غلات کامل.
- تأثیر: تأمین زینک کافی به بهبود کیفیت استخوان و تسریع فرآیند بازسازی کمک میکند.
همراهی تغذیه با فیزیوتراپی
- بهبود جریان خون: تمرینات فیزیوتراپی به بهبود جریان خون کمک میکنند، که این مسئله میتواند تأمین مواد مغذی به بافتهای آسیبدیده را تسهیل کند.
- کاهش درد و التهاب: تغذیه مناسب میتواند به کاهش التهاب کمک کند، در حالی که فیزیوتراپی نیز با تمرینات مناسب به کاهش درد و بهبود وضعیت کلی بیمار کمک میکند.