تنگی کانال نخاعی: به باریک و تنگ شدن فضای کانال نخاعی در ستون فقرات گفته می شود که می تواند باعث فشار بر روی نخاع یا اعصابی شود که از نخاع خارج می شوند. این عارضه اغلب در ناحیه کمر و یا گردن اتفاق می افتد و می تواند باعث درد و مشکلات دیگری شود. تنگی کانال نخاعی معمولا با گذشت زمان و به تدریج اتفاق می افتد و بنابراین ممکن است تا مدت ها هیچ علائمی نداشته باشید. اما در صورت پیدایش علائم، بسته به محل و شدت تنگی کانال نخاعی، ممکن است مواردی مثل درد، گزگز، بی حسی، ضعف و … را تجربه کنید که می توانند با گذشت زمان بدتر شوند. با فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
کانال نخاعی مانند یک تونلی می باشد که از مهره های ستون فقرات تشکیل شده است. در این کانال نخاع وجود دارد که اگر آسیب ببیند، ممکن است بر عملکردهایی مانند راه رفتن، تعادل و حس شما تأثیر بگذارد. تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که در آن فضاهای داخلی ستون فقرات باریک و تنگ می شوند و این موضوع باعث فشار به طناب نخاعی و اعصاب می شود. این فرآیند معمولاً به صورت تدریجی است و می تواند در هر نقطه از ستون فقرات شما رخ دهد.
علائم تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی گاها بدون علامت است؛ اما هنگامی که علائم ظاهر می شوند، به آرامی شروع می شوند و با گذشت زمان بدتر می شوند. نوع علائم بستگی به این موضوع دارد که کدام قسمت از ستون فقرات با چه شدتی تحت تأثیر قرار گرفته است که البته این عارضه اغلب در قسمت پایین کمر و گردن شایع تر است.
علائم تنگی کانال نخاعی در کمر عبارتند از:
- کمردرد
- درد سوزشی و تیرکشنده که به باسن و پاها منتشر می شود
- گزگز و یا ضعف در پاها
- بی حسی در پاها
- گرفتگی و احساس سنگینی در پاها
- افتادگی پا (به دلیل ضعف)
- کاهش توانایی جنسی
- افزایش درد با ایستادن ها و راه رفتن های طولانی مدت
- کاهش درد هنگام خم شدن به جلو و یا نشستن
- از دست دادن کنترل مثانه و روده (در موارد شدید)
علائم تنگی کانال نخاعی در گردن عبارتند از:
- گردن درد
- گزگز یا ضعف در بازو، دست و یا پاها
- بی حسی
- از دست دادن عملکرد دست، مانند مشکل در نوشتن یا بستن دکمه پیراهن
- مشکلات تعادلی
- از دست دادن کنترل مثانه و روده (در موارد شدید)
علل تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی علل و دلایل زیادی دارد. برخی از افراد از ابتدای تولد، با یک کانال نخاعی باریک و کوچک به دنیا می آیند. اما اغلب تنگی های کانال نخاعی زمانی اتفاق می افتد که عاملی باعث کاهش فضای این کانال در ستون فقرات شود. علل تنگی کانال نخاعی عبارتند از:
خار های استخوانی (رشد بیش از حد استخوان):
غضروف پوشش محافظ مفصل است و اگر تخریب و تجزیه شود، استخوانها شروع به سایش برروی یکدیگر میکنند و اینگونه با رشد بیش از حد استخوان، خار استخوانی تشکیل می شود. خارهای استخوانی روی مهرهها به سمت کانال نخاعی گسترش پیدا می کنند، فضا را باریک میکنند و اعصاب ستون فقرات را تحت فشار قرار می دهند.
فتق دیسک:
دیسک ها همچون بالشتک های نرمی هستند که به عنوان ضربه گیر بین مهره های ستون فقرات عمل می کنند. اگر بخشی از مواد نرم داخلی دیسک به بیرون نشت کند، می تواند به نخاع یا اعصاب نخاعی فشار وارد کند.
رباط های ضخیم شده:
رباط ها نوارهایی قوی هستند که به نگه داشتن مهره های ستون فقرات در کنار هم کمک می کنند. این رباط ها به مرور زمان ممکن است سفت و ضخیم شوند و باعث تنگ شدن کانال نخاعی شوند.
کیست ها و تومورهای نخاعی:
وجود کیستها و تومورهای نخاعی میتواند کانال را باریک کند و بر نخاع و اعصاب آن فشار وارد کند.
آسیب های ستون فقرات:
تصادفات رانندگی و سایر آسیبها میتوانند باعث شکستگی یا جابجایی مهره های ستون فقرات شوند. همچنین گاهی تورم پس از جراحی کمر نیز می تواند بر نخاع یا اعصاب نخاعی فشار وارد کند.
اسکولیوز (انحراف ستون فقرات):
یکی از ناهنجاری های ستون فقرات که میتواند فرد را در معرض خطر تنگی کانال نخاعی قرار دهد، اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات است.
تنگی مادرزادی کانال نخاعی:
گاهی فرد به صورت مادرزادی از ابتدا با کانال نخاعی تنگ و باریک متولد می شود.
به طور کلی اکثر افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی بالای 50 سال سن دارند. اگرچه تغییرات تخریبی نیز می تواند باعث تنگی کانال نخاعی در افراد جوان شود، اما در این افراد اغلب دلایل دیگری این عارضه را ایجاد می کنند مانند تروما، بدشکلی مادرزادی ستون فقرات مانند اسکولیوز و یک بیماری ژنتیکی که بر رشد استخوان و عضلات در سراسر بدن تأثیر می گذارد.
درمان تنگی کانال نخاعی
روش درمان تنگی کانال نخاعی به علت، علائم، محل مشکل و شدت علائم شما بستگی دارد. اگر علائم شما خفیف باشند پزشک شما ممکن است ابتدا برخی روش های خود مراقبتی را به شما توصیه کند و اگر این درمان ها موفقیت آمیز نباشند و یا علائم شما بدتر شوند پزشک ممکن است فیزیوتراپی، دارو و در نهایت جراحی را پیشنهاد کند.
درمان تنگی کانال نخاعی با فیزیوتراپی
یکی از موثرترین درمان های توصیه شده برای تنگی کانال نخاعی فیزیوتراپی می باشد. یک فیزیوتراپیست به شما کمک می کند تا یک برنامه ورزشی سالم و مناسب ایجاد کنید به این ترتیب قدرت، تعادل، انعطاف پذیری و ثبات ستون فقرات خود را بهبود ببخشید. تقویت عضلات پشت و شکم، حرکات ستون فقرات شما را بهبود می بخشد. فیزیوتراپیست، نحوه صحیح نشستن،خوابیدن، راه رفتن و انجام فعالیت های روزمره را به شما آموزش می دهد که می تواند به کاهش فشار روی اعصاب نخاعی کمک کند.
تکنیک های فیزیوتراپی برای درمان تنگی کانال نخاعی
در کلینیک فیزیوتراپی از تکنیک های متنوعی برای درمان و بهبود علائم و عملکرد شما استفاده می شود. برخی از این تکنیک ها عبارتند از:
الکتروتراپی
الکتروتراپی یکی از روش های درمانی نوین با استفاده از جریان های الکتریکی می باشد که به کاهش علائم شما کمک می کند.
لیزردرمانی
لیزر می تواند باعث کاهش درد و التهاب ناشی از تنگی کانال نخاعی شود. در این روش درمانی، لیزر با تابش پرتوان به بافت های آسیب دیده نفوذ کرده و اثرات بسیار مفیدی را به دنبال خواهد داشت.
تکارتراپی
تکارتراپی روش دیگری می باشد که در فیزیوتراپی از آن استفاده می شود. این روش از طریق کاهش درد، افزایش گردش خون و تقویت عضلات به بهبودی هرچه سریعتر شما کمک می کند.
آب درمانی
آب درمانی و غوطه وری در آب، فشار را تا حدودی از روی مفاصل و ستون فقرات شما بر می دارد و همچنین انجام حرکات آرام و مناسب در آب، باعث تقویت عضلات اطراف ستون فقرات می شود.
ماساژدرمانی
ماساژدرمانی میتواند به بهبود تحرک مفاصل سفت کمک کند. ماساژ درمانی شامل استفاده از حرکات ملایم است که میتواند به کاهش فشار وارد بر ریشههای عصبی کمک کند.
طب سوزنی
تکنیک سوزن خشک (Dry Needling) در فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست انجام می شود و میتواند برای کاهش درد کمر و تنگی ستون فقرات مفید باشد.
کلام آخر
مهمترین مزیت استفاده از تکنیکهای فیزیوتراپی برای درمان تنگی کانال نخاعی، غیر تهاجمی بودن آن است. روشهای مختلف فیزیوتراپی تنگی کانال نخاعی بر خلاف دارو درمانی و جراحی کاملا بدون عوارض هستند. اما در موارد آسیب شدید نخاعی و موثر نبودن درمان فیزیوتراپی، پزشکان استفاده از دارو یا جراحی را توصیه میکنند.