آیا نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی قابل پیشگیری است؟ نوروپاتی آسیب عصبی است که میتواند باعث گزگز، بیحسی و سایر احساسها، اغلب در پاها و دستها شودنوروپاتی یکی از عوارض جانبی رایج شیمی درمانی است پزشکان معتقدند این اتفاق می افتد زیرا شیمی درمانی به سلول های سالم از جمله اعصاب آسیب می زندشیمی درمانی می تواند به اعصابی که بر احساس و حرکت دست و پا تأثیر می گذارد آسیب برساندپزشکان این وضعیت را نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی می نامند. در ادامه به بررسی آیا نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی قابل پیشگیری است؟ می پردازیم تا انتهای مقاله با فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.
آیا نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی قابل پیشگیری است؟
بهترین گزینه برای پیشگیری از نوروپاتی استفاده از داروهای شیمی درمانی است که احتمال ایجاد نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی را ندارندبا این حال، این همیشه امکان پذیر نیست زیرا درمان سرطان به تشخیص خاص بستگی دارد، به این معنی که موثرترین دارو ممکن است دارویی باشد که عوارض جانبی ناخوشایندی ایجاد کندمردم باید دیدگاه خود و خطرات و مزایای هر گزینه درمانی را با پزشک خود در میان بگذارندبرخی تحقیقات نشان می دهد که درمان های زیر ممکن است به پیشگیری از نوروپاتی کمک کند، اما همیشه قبل از امتحان هر دارویی برای جلوگیری از نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی با پزشک صحبت کنید.
- ویتامین E
- کلسیم و منیزیم
- داروهای ضد تشنج
- داروهای ضد افسردگی
- گلوتاتیون، ویتامینی که سرشار از آنتی اکسیدان است
درمان های نوروپاتی دارویی
درمان نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی باید بر به حداقل رساندن علائم و پیشگیری از مسمومیت عصبی شدیدتر در مبتلایان متمرکز باشد.
درمان دارویی
داروهایی که برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از دولکستین، ضدافسردگی های سه حلقه ای، ضدتشنج ها، ترکیبات دارویی موضعی، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و درمان با اپیوئیدها که استفاده از این داروها حتما باید زیر نظر پزشک متخصص و طبق دستورالعمل گفته شده، استفاده شود.
درمان غیردارویی
به دلیل شواهد محدود موجود به نفع استفاده از گزینه های دارویی در درمان نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی، گزینه های غیردارویی که بتوانند درد بیمار را کاهش دهند و از علائم آزاردهنده آن بکاهند، مطرح شده اندگزینه های غیردارویی اثربخش مطرح در درمان نوروپاتی محیطی ناشی از شیمی درمانی عبارتند از کاهش دوز داروهای شیمی درمانی، قطع مصرف داروی اصلی مسبب علائم، طب سوزنی، گرم نگهداشتن بیمار، فعالیت فیزیکی و ماساژ مناطق درگیر.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیستها نقشی حیاتی در کمک به افراد برای بهبود و حفظ عملکردهایی دارند که ممکن است توسط نوروپاتی محدود شوداز آنجاییکه علت، نوع و علائم نوروپاتی متفاوت هستند، رویکرد مراقبت نیز متفاوت خواهد بود.
طب سوزنی
وارد کردن سوزنهای نازک به نقاط مختلف بدن ممکن است علائم نوروپاتی محیطی را کاهش دهد ممکن است جلسات متعدد نیاز شود تا فرد متوجه روند بهبود شود طب سوزنی بهطور کلی اگر توسط یک پزشک متخصص با استفاده از سوزنهای استریل انجام شود، درمانی ایمن و بیخطر محسوب میشود.
تحریک الکتریکی عصب
الکترودهای قرار داده شده بر روی پوست جریان الکتریکی در فرکانسهای پایین متفاوت ایجاد میکنند تحریک الکتریکی عصب باید به مدت 30 دقیقه در روزبه مدت حدود یک ماه اعمال شود هدف از این درمان اختلال در اعصابی است که سیگنالهای درد را به مغز انتقال میدهند.
درمان با لیزر سرد
درمان با لیزر سرد، لیزر درمانی سطح پایین هم نامیده میشود زیرا لیزردرمانی با شدت کم انجام میشود و باعث سوختن یا تخریب بافت نمیشود و بدون درد است درمان با لیزر سرد با آزاد کردن مواد شیمیایی (اندورفین) به کاهش درد، کاهش تورم، افزایش جریان خون و تحریک بافت عصبی ترمیمی و رشدی و درنتیجه به درمان نوروپاتی کمک میکند.
درمان های طبیعی نوروپاتی
اگرچه روش مطمئنی برای پیشگیری از نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی وجود ندارد، اما داروهای طبیعی ممکن است علائم را تسکین دهند. ضروری است قبل از استفاده از هر گونه درمان طبیعی، حتی مکمل های بدون نسخه که ادعا می کنند ایمن و طبیعی هستند، با پزشک صحبت کنید تا مطمئن شوید که در درمان اختلال ایجاد نمی کنند.
لوسیون ها
برخی از لوسیون ها ممکن است علائم را کاهش دهند. افراد می توانند کرم های ملایمی را آزمایش کنند که بعید است پوست را تحریک کنند. ماساژ نواحی دردناک با لوسیون نیز ممکن است کمک کند.
ورزش
ورزش می تواند جریان خون را در دست ها و پاها افزایش دهد و ممکن است باعث تسکین موقت درد شود. یک مطالعه نشان داد که ورزش علائمی مانند گزگز و بی حسی در دست ها و پاها را در برخی از افراد مبتلا به سرطان سینه بهبود می بخشد. افراد باید در مورد تمریناتی که برای آنها بهترین است با پزشک خود صحبت کنند. فعالیت های کم تاثیر، مانند شنا، ایروبیک کم تاثیر یا یوگا، ایمن ترین گزینه ها هستند.
ویتامین ها
برخی تحقیقات نشان می دهد که کمبود ویتامین ممکن است نوروپاتی ناشی از شیمی درمانی را بدتر کند.
نوروپاتی چقدر شایع است؟ چه کسانی به نوروپاتی مبتلا می شوند؟
نوروپاتی بسیار شایع است، تخمین زده می شود که حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد آمریکایی ها تحت تأثیر نوروپاتی قرار بگیرند. این وضعیت افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار می دهد. با این حال، افراد مسن در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به نوروپاتی هستند. حدود ۸ درصد از بزرگسالان بالای ۶۵ سال درجاتی از نوروپاتی را گزارش می کنند. به غیر از سن، در ایالات متحده برخی از عوامل خطر شایع تر برای نوروپاتی عبارتند از دیابت، سندرم متابولیک (فشار خون بالا، کلسترول بالا، چاقی، دیابت) و مصرف زیاد الکل. افراد در برخی مشاغل خاص، مانند مشاغلی که نیاز به حرکات تکراری دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مونو نوروپاتی ناشی از ضربه یا فشرده شدن اعصاب هستند.
در میان سایر آمارهای رایج ذکر شده، نوروپاتی در موارد زیر نیز شیوع دارد:
- ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد دیابتی.
- ۳۰ تا ۴۰ درصد افرادی که برای درمان سرطان شیمی درمانی می شوند.
- ۳۰ درصد از افرادی که ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) دارند.
علائم آسیب به اعصاب محیطی در شیمی درمانی
علائم نوروپاتی محیطی وابسته به عصب درگیر می باشد. در همه بیماران یکسان نبوده و ممکن است هر بیماری یک یا چند علائم را داشته باشد. به طور کلی علائم آسیب به اعصاب محیطی در اثر شیمی درمانی را می توان به شرح زیر تفسیر کرد:
- دردی که ممکن است گاهی به صورت تیر کشیدن رخ دهد و گاهی در تمام بدن گسترش یابد.
- احساس سوزن سوزن شدن دست ها و حس شوک یا برق در انتهای انگشتان
- از دست حس که می تواند با عدم لمس اشیا و یا ناتوانی در تشخیص گرما و سرما باشد.
- افتادن یا عدم تعادل در هنگام راه رفتن.
- حساس شدن به لمس یا فشار
- کاهش و از دست دادن عضلات
- ضعف های عضلانی
- مشکل بلع
- یبوست
- درد هنگام ادرار
کاردرمانی
کاردرمانی در نوروپاتی ها نقش موثری در کاهش درد ، حفظ و بهبود تحرک و ایجاد تغییرات لازم در شیوه زندگی دارد و از این جهات به بهبود کیفیت زندگی مبتلایان کمک زیادی می کند.
کاردرمانگران می توانند منابع ارزشمندی برای کمک به افراد در کاهش درد نوروپاتیک ، حفظ تحرک و ایجاد تغییرات لازم در شیوه زندگی باشندمتخصص کاردرمانی در منزل ممکن است با فردی کار کند که علائم آن باعث اختلال در عملکرد کار و سایر فعالیت های معمول روزانه می شود.
تمرینات:
کشش ساق پا
کشش همسترینگ در حالت نشسته
تمرینات قدرتی
بالا بردن پشت ساق پا
دورسی فلکشن نشسته
تمرینات تعادلی
بالا بردن پشت ساق پا
کشش ران به سمت بیرون
چند نمونه از تمرینات کاردرمانی برای تقویت عضلات و تعادل در این مقاله بصورت خلاصه گنجانده شده است در بیماران نوروپاتی بستگی به نوع درگیری و شدت آن، تمرینات حسی هم ممکن در برنامه درمانی طبق نظر کاردرمانگر در نظر گرفته شود.تمامی این تمرینات تعداد انجام و زمان آن و حتی تمرینات پیشرفته تر زیر نظر کاردرمانگر شما باید انجام شود.