نقش کاردرمانی در اس ام ای : کاردرمانی می تواند به افراد مبتلا به آتروفی عضلانی نخاع (SMA) در افزایش فعالیتهای روزمره در خانه ، محل کار و مدرسه کمک کند.یک متخصص کاردرمانی در کمک به افراد دارای SMA در راه رفتن ، لباس پوشیدن ، نوشتن ، استفاده از کامپیوتر یا رانندگی نقش اساسی دارد.برای کمک به محدودیت های جسمی ، متخصصین کار درمانی معمولاً دستگاه های کمکی را برای بهبود یا حفظ تحرک و دسترسی به خانه ها برای صندلی های چرخدار توصیه می کنند

کاردرمانگرها اغلب برای ایجاد تغییرات در مدرسه برای کودکان مبتلا به SMA در مدارس کار می کنند.از جمله این فعالبت ها جلوگیری از خستگی در فعالیت های اندام فوقانی مانند کار با صفحه کلید ها است.

همچنین به افراد مبتلا به SMA می آموزند که چگونه از عوارض ، کاهش انرژی در استفاده بیش از حد از عضلات جلوگیری کنند.در ادامه به بررسی نقش کاردرمانی در اس ام ای می پردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم همراه باشید.

کاردرمانگران چه فعالیتی برای بیماران SMA می کنند؟

در ویزیت اولیه ، یک OT ممکن است چندین آزمایش برای ارزیابی توانایی ها و نیازهای فرد انجام دهد .

سپس مداخلات یا روش های درمانی را توصیه می کند که می تواند به حداکثر فعالیت و مشارکت فرد کمک کند.

درمان های کاردرمانی برای بزرگسالان و کودکان SMA ممکن است شامل موارد زیر باشد:

دستگاه های کمکی کاردرمانی در SMA

به افراد مبتلا به SMA کمک می کند تا یاد بگیرند که چگونه از فن آوری های کمکی تحرک مانند صندلی های چرخدار یا اسکوترها استفاده کنند.

دستگاه های دستی یا برقی ممکن است از 18 ماه تا دو سال استفاده شوند. کاردرمانی ممکن است برای بهبود تعادل و وضعیت بدن برای افراد مبتلا به اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) ، وضعیت قرارگیری صندلی چرخدار ، مهاربند کردن و تغییر مکان نشستن را توصیه کند.

بریس پا ، قاب ایستاده ، عصا و واکر ممکن است با استفاده از مجموعه ای از دستگاه های حرکتی ، از جمله استندر ، واکر و بریس (ارتز) با افراد کار کنند.

برای افرادی که تحمل وزن دارند و می توانند تنه را کنترل کنند ، ممکن است یک قاب ایستاده برای آنها تجویز شود.

برخی از استندرها را می توان به گونه ای تنظیم کرد که کودکان در سطح چشم با همسالان خود قرار بگیرند ، که این یکی از مزایای روانی – اجتماعی آن است.

کاردرمانگران همچنین می توانند در مورد تغییر در خانه نظر بدهند.

• مانند نصب بالابر مکانیکی
• تغییر اندازه درب حمام برای دسترسی به صندلی چرخدار
• برداشتن وان برای ایجاد سطح دسترسی مشاوره دهند.

سازگاری در مدرسه

با مدارس کار می کنند تا سازگاری را برای کودکان مبتلا به SMA هماهنگ کنند

• مانند دسترسی به آسانسور
• صندلی های ترجیحی کلاس یا امکان دسترسی به صندلی چرخدار.

خودمراقبتی

درمانگران می توانند در مورد زندگی با محدودیت های جسمی ، تعیین اولویت ها و تهیه یک برنامه عملیاتی برای صرفه جویی در انرژی و ساده سازی کار ، دستورالعمل هایی ارائه دهند.

اجتناب از استفاده بیش از حد از عضلات ، راهکار دیگری است که معمولاً مشترک است.

برخی تحقیقات نشان می دهد که فشار زیاد مکانیکی یا بیش از حد ممکن است روند زوال سلول عضلانی را تسریع کند.

نتایج به دست آمده از کاردرمانی برای SMA هدف از کاردرمانی این است که

به افراد کمک کند تا راههای زندگی هر چه بیشتر و بهتر را پیدا کنند.

این شامل

• دسترسی به فعالیتهای خانوار و جامعه
• استقلال در مراقبت از خود
• استفاده از تجهیزات تطبیقی ​​
• بهبود یا حفظ عملکرد حرکتی.

نتایج بدست آمده از مطالعات کاردرمانی برای SMA مطالعات نشان می دهد که برخی از روشهای حرکتی مانند کشش و قرارگیری موقعیت ، و همچنین تمرینات استخر ممکن است در افراد مبتلا به بیماریهای عصبی و عضلانی بهبود ایجاد کند. حرکت و ایستادن بیش از حد ممکن است خستگی ایجاد کرده و روند تخریب سلول های عضلانی را تسریع کند.

نقش کاردرمانی در اس ام ای

اس ام ای یکی از بیماری‌های نورولوژیک است که بر اثر آسیب به سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌شود و باعث اختلال در حرکت و عملکرد عضلات می‌شود. این بیماری می‌تواند تأثیرات جدی بر روی کیفیت زندگی فرد داشته باشد و نیازمند درمان‌های مکمل و جایگزین باشد. یکی از روش‌های درمانی مکمل که می‌تواند به بهبود وضعیت افراد مبتلا به اس‌ام‌ای کمک کند، کاردرمانی است.

کاردرمانی یک روش درمانی است که بر اساس تمرینات فیزیکی، حرکات اصلاحی، و تمرینات درمانی برای بهبود عملکرد حرکتی و عضلانی فرد استفاده می‌شود. در مورد افراد مبتلا به اس‌ام‌ای، کاردرمانی می‌تواند اثرات مثبتی بر روی ایجاد تعادل، افزایش قدرت عضلات، و بهبود کنترل حرکتی داشته باشد. این روش درمانی می‌تواند به تقویت عضلات مورد نیاز برای حرکت، بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات، و کاهش درد و استرس عضلانی کمک کند. همچنین، کاردرمانی می‌تواند بهبود تعادل و کنترل حرکتی را تقویت کرده و به فرد کمک کند تا بتواند بیشتر و بهتر حرکت کند.

با توجه به اینکه اس‌ام‌ای می‌تواند تأثیرات جدی بر روی حرکت و عملکرد عضلات فرد داشته باشد، کاردرمانی می‌تواند به عنوان یک روش درمانی مکمل موثر باشد. این روش درمانی می‌تواند بهبود حالت فیزیکی و عملکرد حرکتی فرد را بهبود بخشیده و به او کمک کند تا در زندگی روزمره خود بهتر عمل کند.

تاثیر کاردرمانی در بیماری اس ام ای

کاردرمانی یکی از ارکان اصلی در فرآیند توانبخشی افراد مبتلا به بیماری اس‌ام‌ای (SMA – آتروفی عضلانی نخاعی) است. این روش درمانی، با تمرکز بر بهبود عملکرد روزانه، افزایش استقلال، و حفظ کیفیت زندگی، نقشی مؤثر در مدیریت این بیماری دارد.

در ادامه، تأثیرات و اهداف کاردرمانی در افراد مبتلا به SMA را به تفصیل بررسی می‌کنیم:

---

✋ تعریف کوتاه کاردرمانی

کاردرمانی رشته‌ای توانبخشی است که به افراد کمک می‌کند فعالیت‌های روزمره زندگی (ADL) مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن، نوشتن، یا استفاده از ابزارها را بهتر انجام دهند، حتی در صورت داشتن محدودیت جسمی.

---

✅ اهداف کاردرمانی در SMA

1. افزایش استقلال عملکردی

2. پیشگیری از دفورمیتی (بدشکلی‌ها)

3. حفظ و تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف

4. ارتقای کیفیت زندگی

5. کاهش وابستگی به مراقبین

6. آموزش استفاده از وسایل کمکی

---

🧠 تأثیرات مثبت کاردرمانی در SMA

1. ✍️ بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف

• تمرین‌هایی برای تقویت حرکات انگشتان و مچ دست

• بهبود توانایی در گرفتن اشیاء، نوشتن، نقاشی یا استفاده از موس و کیبورد

• پیشگیری از تحلیل عملکردی عضلات ضعیف

2. 🧼 تسهیل فعالیت‌های روزانه (ADL)

• آموزش تکنیک‌های جبرانی برای پوشیدن لباس، غذا خوردن، استفاده از سرویس بهداشتی و حمام

• طراحی فعالیت‌های روزمره متناسب با توان فرد

• استفاده از ابزارهای کمکی مانند قاشق ضخیم، صندلی حمام، یا بریس‌های مخصوص

3. 🪑 اصلاح وضعیت بدنی و پیشگیری از دفورمیتی

• طراحی نشیمنگاه مناسب روی ویلچر یا صندلی

• استفاده از ارتزها یا آتل برای جلوگیری از انحراف مفاصل (به‌خصوص مچ و انگشتان)

• حفظ وضعیت مناسب ستون فقرات برای پیشگیری از اسکولیوز

4. 🧠 حمایت روانی-اجتماعی و افزایش اعتماد به نفس

• کاردرمانگران به کودک یا بزرگسال مبتلا کمک می‌کنند تا به احساس مفید بودن و استقلال دست یابد.

• حمایت از والدین در کنار آمدن با محدودیت‌ها و یادگیری مراقبت‌های لازم

5. 💻 آموزش استفاده از فناوری‌های تطبیقی

• آموزش استفاده از ابزارهایی مانند رایانه با کلیدهای بزرگ‌تر، وسایل کمک‌حرکتی، و نرم‌افزارهای ارتباطی

• کمک به دانش‌آموزان SMA برای شرکت در کلاس‌های مدرسه یا دانشگاه

---

🔄 هماهنگی با فیزیوتراپی و گفتاردرمانی

• کاردرمانی با فیزیوتراپی (برای تقویت عضلات بزرگ و تحرک کلی) و گفتاردرمانی (در موارد ضعف عضلات دهانی) همکاری دارد.

• برنامه درمانی باید چندبُعدی و شخصی‌سازی‌شده باشد.

---

کاردرمانی در بیماران مبتلا به SMA نقش کلیدی در حفظ استقلال، بهبود کیفیت زندگی و مقابله با محدودیت‌های حرکتی دارد. اگرچه این بیماری درمان قطعی ندارد، ولی با کاردرمانی منظم و تخصصی، می‌توان از پیشرفت عوارض ثانویه کاست و توانایی فرد در انجام کارهای روزمره را بهبود داد.

---

✅ روش‌های تشخیص بیماری SMA

بیماری اس‌ام‌ای (SMA – Spinal Muscular Atrophy) یک اختلال عصبی-عضلانی ژنتیکی است که باعث ضعف و تحلیل رفتن عضلات به‌دلیل تخریب سلول‌های عصبی حرکتی (نورون‌های حرکتی) در نخاع می‌شود. این بیماری بیشتر در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود، اما انواع خفیف‌تری نیز در بزرگسالی بروز می‌کند.

در ادامه، روش‌های اصلی تشخیص بیماری SMA را به صورت کامل و طبقه‌بندی شده آورده‌ام:

1. 👶 بررسی علائم بالینی اولیه

پزشک ابتدا بر اساس شرح حال و علائم کودک یا فرد مبتلا به وجود اختلال مشکوک می‌شود. علائم رایج عبارت‌اند از:

• ضعف عضلانی پیشرونده (به‌ویژه در پاها بیشتر از دست‌ها)

• ناتوانی در نگه‌داشتن سر یا نشستن

• لرزش زبان

• فقدان رفلکس‌های تاندونی

• مشکلات در بلع، تنفس یا تغذیه

---

2. 🧬 آزمایش ژنتیکی (تشخیص قطعی)

مهم‌ترین و دقیق‌ترین روش تشخیص SMA، آزمایش ژنتیکی است.
در این آزمایش وجود جهش یا حذف در ژن SMN1 (Survival Motor Neuron 1) بررسی می‌شود.

• بیش از ۹۵٪ بیماران SMA، حذف در اگزون ۷ ژن SMN1 را دارند.

• این آزمایش از طریق خون یا بزاق انجام می‌شود.

🔬 در برخی کشورها، غربالگری نوزادان برای SMA به صورت روتین انجام می‌شود.

---

3. 🧪 تست سطح پروتئین SMN

در موارد خاص، اندازه‌گیری سطح پروتئین SMN (تولیدشده توسط ژن SMN1) در خون برای تأیید تشخیص به‌کار می‌رود.

---

4. 🔌 الکترومیوگرافی (EMG) و هدایت عصبی (NCV)

اگر تشخیص ژنتیکی در دسترس نباشد یا شک به بیماری‌های مشابه وجود داشته باشد:

• الکترومیوگرافی (EMG) کاهش فعالیت عضلات و اختلال عملکرد نورون‌های حرکتی را نشان می‌دهد.

• تست هدایت عصبی (Nerve Conduction Study) معمولاً طبیعی است، زیرا مشکل در خود عصب نیست بلکه در نورون حرکتی است.

---

5. 🧠 MRI یا تصویربرداری نخاع

در برخی موارد، برای رد کردن سایر بیماری‌های نورولوژیک، تصویربرداری از نخاع یا مغز انجام می‌شود.

---

📌 افتراق با بیماری‌های مشابه

برای تشخیص افتراقی، پزشک SMA را از بیماری‌هایی مانند موارد زیر تفکیک می‌کند:

• میوپاتی‌های مادرزادی

• دیستروفی عضلانی

• نوروپاتی ارثی (مثلاً شارکو-ماری-توث)

• آتروفی عضلات نخاعی غیر ژنتیکی

---

تشخیص SMA در درجه اول بر اساس علائم بالینی و به‌ویژه آزمایش ژنتیکی ژن SMN1 انجام می‌گیرد. با پیشرفت‌های اخیر در فناوری‌های ژنتیکی، تشخیص بیماری بسیار سریع‌تر و دقیق‌تر شده است. تشخیص زودهنگام برای آغاز درمان‌هایی مانند اسپینرازا (Spinraza)، زولجنسما (Zolgensma) یا ری‌دپلام (Risdiplam) حیاتی است

کلام آخر

کاردرمانی در بیماران مبتلا به SMA نه‌تنها یک روش حمایتی، بلکه بخش جدایی‌ناپذیر از درمان چندبُعدی این بیماری به‌شمار می‌رود. با طراحی تمرین‌های هدفمند، اصلاح وضعیت بدنی، و آموزش استفاده از وسایل کمک‌حرکتی، کاردرمانگر می‌تواند توان باقی‌مانده بیمار را حفظ کرده و حتی ارتقاء دهد. در نتیجه، این رویکرد توانبخشی باعث افزایش مشارکت اجتماعی، افزایش اعتماد به نفس و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا می‌شود. بنابراین، توجه به نقش کلیدی کاردرمانی در کنار مداخلات پزشکی، در مدیریت موفق SMA ضروری و حیاتی است.