شاید عبارت پارگی رباط زانو را بسیار شنیده باشید؛ مخصوصا اگر اهل ورزش فوتبال یا تکواندو هستید. درواقع در اغلب موارد، منظور از این عبارت، پارگی رباط صلیبی می باشد که یک آسیب بسیار شایع زانو است. پارگی رباط صلیبی زانو می‌تواند برای ورزشکاران حرفه‌ای که ورزش‌هایی مانند فوتبال، راگبی، بسکتبال و والیبال انجام می‌دهند و همچنین برای کسانی که کارهای فیزیکی سنگین انجام می‌دهند اتفاق بیفتد. در این مقاله به بررسی علت و علائم این عارضه می پردازیم و همچنین انواع روش های درمان آن را بیان می کنیم. با فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.

پارگی رباط صلیبی زانو چیست؟

رباط‌ها یا لیگامان ها نوارهای محکمی هستند که یک استخوان را به استخوان دیگر متصل می‌کنند و این ساده ترین تعریف برای رباط است. رباط صلیبی یکی از چهار رباط اصلی داخل زانو است که استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می کند و معمولا منظور از پارگی رباط صلیبی زانو، آسیب به رباط صلیبی قدامی (ACL) است که در مرکز زانو قرار دارد.
اگر شما در حین حرکت‌های سریع به طور ناگهانی متوقف شوید یا تغییر جهت دهید، ممکن است این رباط در زانوی شما آسیب ببیند و حتی دچار پارگی شود. گاهی اوقات حتی با وارد شدن ضربه مستقیم به زانو هم ممکن است رباط صلیبی دچار کشیدگی یا حتی پارگی شود. حدود نیمی از آسیب های وارده به رباط صلیبی، همراه با آسیب به سایر ساختارهای زانو مانند غضروف مفصلی، منیسک یا سایر رباط‌ها می باشد. 

انواع پارگی رباط صلیبی زانو

پارگی رباط صلیبی زانو ممکن است به صورت جزئی یا کامل اتفاق بیفتد. پارگی رباط صلیبی بر اساس شدت آن می‌تواند در سه سطح مختلف درجه بندی شوند:

• پارگی درجه یک (خفیف): رباط در پیچ‌خوردگی درجه یک آسیب خفیفی می بیند و کمی کشیده می شود اما همچنان می‌تواند به ثابت نگه داشتن مفصل زانو کمک کند.
• پارگی درجه دو: پیچ خوردگی درجه دو باعث کشیده شدن، پارگی ناقص و شل شدن رباط می‌شود.
• پارگی درجه سه (شدید): پارگی درجه سه معمولا تحت عنوان پارگی کامل رباط شناخته می‌شود. در این حالت رباط به دو قسمت تقسیم شده و مفصل زانو ناپایدار می‌شود.

علل پارگی رباط صلیبی زانو

پارگی رباط صلیبی زانو اغلب در طول فعالیت‌های ورزشی اتفاق می‌افتد. در طی انجام این فعالیت‌ها ممکن است فشار سنگینی به زانو وارد شود و رباط آسیب ببیند. اما به طور کلی هر چیزی که نیروی زیادی به زانوی شما وارد کند می تواند ACL شما را پاره کند.

مهم ترین دلایل پارگی رباط صلیبی زانو عبارتند از:

• کاهش ناگهانی سرعت حین دویدن
• توقف ناگهانی حین حرکت
• تغییر جهت ناگهانی حین حرکت
• پریدن یا فرود نادرست
• ضربه مستقیم به زانو
• استفاده بیش از حد از پا در اثر فعالیت های مکرر ضربه ای (مثل حرکات رزمی)

بنابراین رباط صلیبی زانو می‌تواند به دلایل مختلفی آسیب ببیند یا دچار پارگی شود. همان‌طور که گفتیم این عارضه اغلب برای ورزشکاران رخ می‌دهد. آسیب دیدگی رباط صلیبی در ورزش‌هایی مثل فوتبال، بسکتبال، تنیس، اسکی و ورزش‌های رزمی مانند تکواندو و بوکس شایع است. در چنین ورزش‌هایی به علت سرعت بالای حرکت (معمولا هنگام مسابقه) ورزشکار زانوهای خود را در زاویه اشتباه می‌چرخاند و رباط فرد دچار کشیدگی یا پارگی می شود. این عارضه همچنین می‌تواند به دلیل فعالیت‌های دیگری مثل شغل‌های خاص یا فعالیت‌های روزمره و حتی حوادثی مثل تصادفات با اتومبیل پاره شود.

علائم پارگی رباط صلیبی زانو

آسیب رباط صلیبی زانو بین زنان شایع‌تر از مردان است. بسیاری از افراد، هنگام پارگی رباط، صدای ترکیدن چیزی در زانوی خود را می‌شنوند. علائم شایع این عارضه عبارتند از:

• درد (به خصوص هنگام وزن اندازی روی زانو)
• تورم
• مشکل در راه رفتن
• کاهش دامنه حرکتی
• احساس ضعف و خالی کردن زانو
• احساس بی ثباتی و ناپایداری زانو

درمان پارگی رباط صلیبی زانو

درمان پارگی رباط زانو بسته به شرایط فردی بیمار متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، ورزشکار جوانی که ورزش‌های حرفه‌ای انجام می‌دهند به احتمال زیاد برای بازگشت ایمن به مسابقات نیاز به جراحی دارد. افرادی که تحرک کمتری دارند یا افراد مسن می‌توانند از روش های غیر جراحی درمان رباط صلیبی مثل فیزیوتراپی استفاده کنند.

پزشک ممکن است یک بریس برای محافظت از زانو در برابر بی‌ثباتی توصیه کند. علاوه بر این برای محافظت بیشتر از زانو ممکن است به بیمار عصا داده شود تا از وارد شدن وزن به پاها جلوگیری شود.

درمان پارگی رباط زانو با فیزیوتراپی

اگر قصد انجام عمل جراحی رباط صلیبی ندارید، فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا قدرت، چابکی و تعادل عضلانی شما برگردد تا بتوانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. فیزیوتراپیست شما ممکن است راه‌هایی را به شما آموزش دهد که باعث اصلاح فعالیت های بدنی شما شود تا فشار کمتری به زانوی شما وارد شود. علاوه بر این، اگر تصمیم به انجام جراحی رباط صلیبی زانو دارید، فیزیوتراپی می‌تواند برای قبل و بعد از جراحی بسیار کمک کننده باشد.

با استفاده از تکنینک‌های فیزیوتراپی، می‌توان قدرت عضلات زانو را افزایش داد تا از این طریق تعادل زانو بازیابی شود. علاوه بر این، فیزیوتراپی قبل از جراحی رباط صلیبی معمولا به منظور تسکین درد و تورم و تقویت عضلات چهار سر ران انجام می‌شود. فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی نیز برای بازیابی زانو انجام می‌شود.

الکتروتراپی

الکتروتراپی یک روش درمانی غیر دارویی است که از امواج الکتریکی برای تسریع فرایند بهبودی استفاده می‌کند. این روش معمولاً در ترکیب با سایر روش‌های درمانی مانند تمرینات تقویتی در کلینیک فیزیوتراپی استفاده می‌شود. در صورتی که شما دچار پارگی رباط زانو شده‌اید، الکتروتراپی می تواند به شما کمک کند تا علائم درد و التهاب را کاهش دهید و فرایند بهبودی خود را تسریع بخشید. همچنین این روش می‌تواند به عنوان یک روش درمانی موثر برای کاهش التهاب، بهبود جریان خون و تسهیل در ترمیم بافت‌های زخمی عمل کند.

لیزردرمانی

لیزردرمانی یک روش درمانی غیر تهاجمی است که با استفاده از پرتو های نوری قدرتمند، به درمان مشکلات مختلف در بدن کمک می‌کند. استفاده از لیزر برای درمان پارگی رباط زانو می‌تواند بهبود سریع‌تر و کارآمدتری را نسبت به روش‌های درمانی سنتی فراهم کند. لیزردرمانی به دلیل قدرت نوری که تولید می‌کند، می‌تواند به تسریع فرآیند بهبودی و بازسازی بافت‌های آسیب دیده در پارگی رباط زانو کمک کند.

تکارتراپی

تمرین درمانی

تمرین درمانی نقش بسیار مهمی در درمان پارگی رباط صلیبی زانو دارد. آموزش تمرینات مناسب به بیمار می تواند باعث بازیابی دامنه حرکتی زانو شود و در نتیجه از خشکی مفصل و آسیب های ثانویه جلوگیری کند. علاوه بر این، تمرینات تقویتی متناسب با فرد که توسط یک فیزیوتراپیست تجویز می شوند می توانند به تقویت عضلات اطراف زانو کمک کنند که این امر باعث افزایش ثبات زانو می شود. در نهایت با انجام تمرینات صحیح و مناسب، به تدریج فرد می تواند به فعالیت های روزمره و ورزشی خود بازگردد. همچنین تمرین درمانی و ورزش برای فرد، خطر آسیب های مشابه را در آینده کاهش می دهد.

کلام آخر