علائم و انواع بی‌اختیاری ادرار

علائم و انواع بی‌اختیاری ادرار : بروز بی‌اختیاری ادرار و مدفوع بعد از سکته‌ی مغزی می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. برای مثال، مانند هر حادثه یا بیماری دیگری که باعث شود شما هوشیاری کامل خود را از دست دهید یا نسبت به محیط اطراف خود، آگاهی نداشته باشید، ممکن است در این شرایط بدون آنکه بفهمید ریزش ادرار داشته باشید یا مدفوع شما بی‌اختیار دفع شود.

ممکن است سکته‌ی مغزی موجب شود که به قسمتی از مغز که کنترل مثانه یا روده را در اختیار دارد، آسیب وارد شود. مانند سایر عوارض جانبی سکته‌ی مغزی، بهبودی این مورد نیز ممکن است زمان‌بر باشد. اگر در راه رفتن مشکل دارید برای رفتن به دستشویی به کمک احتیاج دارید، ممکن است نتوانید همیشه به موقع به دستشویی برسید. در ادامه به بررسی علائم و انواع بی‌اختیاری ادرار می پردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم همراه باشید.

چرا افراد پس از سکته مغزی دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شوند؟

دلایل متفاوتی وجود دارد که ممکن است باعث بروز بی‌اختیاری ادرار پس از سکته مغزی شود:

در صورتی که فرد پس از تجربه سکته مغزی از محیط اطرافش آگاه نباشد و نتواند هوشیاری خود را بازیابد به بی‌اختیاری ادرارو مدفوع مبتلا خواهد شد. همچنین سکته مغزی می‌تواند روی قسمتی از مغز اثر بگذارد که مثانه و یا روده را کنترل می‌کند و همین امر منجر به تجربه بی‌اختیاری ادرار شود.

مصرف برخی از داروها از جمله داروهایی که معمولاً پس از سکته مغزی تجویز می‌شوند، می‌تواند بر کنترل مثانه یا روده تأثیر بگذارند. به عنوان مثال دارویی به نام دیورتیک که برای کاهش فشار خون مصرف می‌شود، می‌تواند بر کنترل مثانه تأثیر بگذارند.

علائم و انواع بی‌اختیاری ادرار

مشکلات بی‌اختیاری پس از سکته مغزی دارای انواع مختلفی هستند و کاهش ممکن است چند مشکل به طور همزمان ‌برای یک بیمار ایجاد شود. این مشکلات عبارتند از:

• تکرر ادرار:

تکرر ادرار، احساس اضطرار زیاد و مکرر (بیش‌ از حد عادی) برای رفتن به دستشویی است.

• بی‌اختیاری فوریتی:

 بی‌اختیاری فوریتی، احساس اضطرار ناگهانی، بسیار شدید و غیرقابل کنترل برای رفتن به دستشویی است. این حالت می‌تواند ناشی از اسپاسم یا انقباض مثانه باشد. در اغلب موارد بیمار زمان کافی برای رسیدن به دستشویی را ندارد و بنابراین ممکن است ریزش ادرار داشته باشد.

• بی‌اختیاری شبانه:

 خیس کردن تخت در هنگام خواب

• بی‌اختیاری عملکردی:

زمانی ایجاد می‌شود که ناتوانی‌های فیزیکی ناشی از سکته مغزی موجب می‌شود که بیمار نتواند به موقع خود را به دستشویی برساند یا به موقع لباس خود را دربیاورد.

• بی‌اختیاری فشاری (استرسی):

بر اثر خندیدن، سرفه کردن یا عطسه کردن، مقدار کمی از ادرار ریزش می‌کند. این موضوع معمولاً به این خاطر است که عضلات کف لگن یا عضلات حلقوی مجرای ادراری آسیب دیده یا ضعیف شده‌اند.

• بی‌اختیاری رفلکسی:

ممکن است بیمار اصلاً بدون آنکه خودش متوجه شود، ریزش ادرار داشته باشد. این حالت در صورتی رخ می‌دهد که سکته مغزی موجب آسیب به قسمتی از مغز شده که حس و کنترل مثانه را در اختیار داشته است.

• بی‌اختیاری ناشی از سرریزی:

ممکن است ادرار بر اثر پر شدن بیش‌ از حد مثانه ریزش کند. این مشکل ممکن است به این خاطر باشد که حس مثانه ضعیف شده و شخص پر شدن مثانه خود را حس نمی‌کند و یا عضلات مثانه ضعیف شده و شخص نمی‌تواند به نحو مؤثری ادرار خود را تخلیه کند.

• بی‌اختیاری مدفوع:

این مشکل می‌تواند ناشی از آسیب به بخشی از مغز باشد که کنترل روده‌ها را بر عهده دارد. یبوست، اسهال و عدم توانایی بیمار در رسیدن به موقع به دستشویی نیز از عوامل دیگر بی‌اختیاری مدفوع هستند.

• یبوست و پرشدن بیش‌ از حد روده:

 مدفوع‌های بزرگ می‌توانند در روده گیر کرده و آن را مسدود کنند. وجود مدفوع نرم یا آبکی در پشت مدفوع سفت و انسداد، موجب می‌شود که مدفوع آبکی از اطراف مدفوع سفت به سمت پایین بیاید و از مقعد به بیرون ریزش کند.

• گیرافتادگی و فشردگی مدفوع سفت:

ممکن است مدفوع خشک و به هم فشرده در رکتوم جمع شود و بر روی مثانه فشار وارد کرده و در نتیجه مشکل بی‌اختیاری ادرار را تشدید کند.

درمان‌ها

رژیم غذایی و سبک زندگی

می‌توان برای بهبود سلامت روده و مثانه‌ی بیمار، رژیم غذایی او را به تغییر داد. بسیار مهم است که بیمار رژیم غذایی سالم و متعادلی شامل مقادیر زیاد فیبر داشته باشد و مایعات کافی بنوشد (به طور ایده آل در حدود 6 تا 8 لیوان آب در روز). این کار به این خاطر است که روان بودن مدفوع در حد طبیعی باشد و از بروز یبوست جلوگیری شود. لازم است که بیمار مصرف کافئین، الکل و نوشیدنی‌های گازدار را محدود یا به طور کلی قطع کند چرا که این مواد موجب تحریک مثانه می‌شوند

دارودرمانی

داروهای زیادی برای پیشگیری از اسپاسم عضلات مثانه وجود دارند که موجب می‌شوند تکرر ادرار و احساس اضطرار زیاد برای رفتن به دستشویی کاهش پیدا کند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند برنامه‌های ورزشی مخصوصی برای بیماران تدوین کنند تا بتوانند قدرت عضلانی، حرکت پذیری و هماهنگی اعضای بدن بیماران را افزایش دهند. آن‌ها می‌توانند برای بهبود بی‌اختیاری ادرار و کمک به کنترل بهتر و بیشتر ادرار، تمرینات تقویت عضلات کف لگن را به بیمار آموزش دهند.

کاردرمانی

متخصصین کاردرمانی می‌توانند در ارزیابی شرایط بیمار در خانه یا محل کار به او کمک کنند و تعیین کنند که بیمار از چه وسایل کمکی بهتر است که استفاده کند تا زندگی و کار برای او تا حد ممکن آسان‌تر شود. برای مثال ممکن است لازم باشد که بیمار از دسته‌ی مخصوص برای تخت، ویلچر یا وسایل کمکی راه رفتن استفاده کند.

بیوفیدبک

بیوفیدبک روشی برای بازآموزی و تمرین کنترل مدفوع است و در این روش یک پروب کوچک در مقعد قرار داده می‌شود و یک سنسور میزان حرکت و فشار عضلات اسفنکتر مقعد را اندازه‌گیری می‌کند. در ابتدا از بیمار خواسته می‌شود که عضلات مقعد خود را منقبض کند و پروب که دارای سنسور است نیز میزان انقباض عضلات اسفنکتر را اندازه‌گیری می‌کند .

سخن پایانی