آرنج تنیس‌ بازان یا Lateral Epicondylitis یکی از شایع‌ترین اختلالات عضلانی–اسکلتی در ناحیه آرنج است که نه تنها ورزشکاران، بلکه افرادی با فعالیت‌های تکراری مچ و ساعد را نیز درگیر می‌کند. این بیماری به دلیل التهاب تاندون‌های ساعد در محل اتصال به استخوان بیرونی آرنج ایجاد می‌شود و معمولاً با درد، ضعف و محدودیت حرکتی همراه است. شناخت علائم اولیه آن نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری و بهبود سریع‌تر فرد دارد. در ادامه به بررسی علائم آرنج تنیس بازان می پردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم همراه باشید.

علائم آرنج تنیس بازان

علائم آرنج تنیس‌بازان (یا اپی‌کوندیلیت خارجی – Lateral Epicondylitis) معمولاً به‌صورت تدریجی ظاهر می‌شوند و به‌دلیل فشار یا استفاده‌ی بیش‌از‌حد از عضلات ساعد ایجاد می‌شود. این وضعیت فقط مختص تنیس‌بازان نیست و هر کسی که حرکات تکراری مچ یا بازو انجام دهد ممکن است به آن دچار شود.

شایع‌ترین علائم آرنج تنیس‌بازان:

1. درد در قسمت خارجی آرنج

   • درد معمولاً در بیرون آرنج (ناحیه اپی‌کوندیل جانبی) احساس می‌شود.

   • ممکن است این درد به ساعد و مچ نیز گسترش یابد.

2. ضعف در دست و مچ

   • گرفتن اشیاء یا بلند کردن آن‌ها ممکن است مشکل‌ساز و دردناک شود.

   • ممکن است در انجام کارهایی مثل باز کردن درب بطری یا دست دادن، ضعف یا درد احساس شود.

3. افزایش درد با فعالیت‌های خاص

   • مثلاً هنگام بلند کردن چیزها، استفاده از ابزار دستی، تایپ کردن یا بازی تنیس.

4. درد هنگام فشار دادن ناحیه بیرونی آرنج

   • ناحیه‌ی حساس به لمس در نزدیکی برجستگی استخوانی بیرونی آرنج (اپی‌کوندیل جانبی).

5. کاهش دامنه حرکتی

   • در برخی موارد، بیمار ممکن است حس سفتی یا محدودیت حرکت در ناحیه آرنج داشته باشد.

در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• اگر درد بیش از چند هفته ادامه دارد.

• اگر درد فعالیت‌های روزمره را مختل کرده.

• اگر درمان‌های خانگی مانند استراحت، یخ‌درمانی یا داروهای ضد التهاب مؤثر نبوده‌اند.

علــت آرنج تنیس بازان

علت اصلی آرنج تنیس‌بازان (Lateral Epicondylitis)، فشار و استفاده بیش‌ازحد از عضلات و تاندون‌های ساعد است که منجر به التهاب یا تخریب فیبرهای تاندونی در ناحیه اتصال به استخوان آرنج (اپی‌کوندیل جانبی) می‌شود.

علت‌های اصلی آرنج تنیس‌بازان:

1. حرکات تکراری مچ و ساعد
   انجام حرکاتی مانند پیچاندن مچ، گرفتن محکم، یا بلند کردن مکرر اجسام می‌تواند تاندون‌های عضلات اکستانسور ساعد (مخصوصاً عضله Extensor Carpi Radialis Brevis) را دچار آسیب کند.

2. تکنیک نادرست در ورزش‌هایی مانند تنیس
   ضربات ناصحیح، به‌ویژه بک‌هندهای ضعیف یا استفاده‌ی زیاد از مچ، فشار زیادی به عضلات و تاندون‌های ساعد وارد می‌کند.

3. فعالیت‌های غیرورزشی پر تکرار
   این بیماری فقط مختص ورزشکاران نیست. فعالیت‌هایی مثل:

   • نجاری

   • کار با ابزار دستی

   • نقاشی

   • تایپ زیاد یا استفاده طولانی از ماوس

   • باغبانی
     نیز می‌توانند باعث ایجاد این مشکل شوند.

4. ضعف عضلات و عدم گرم‌کردن مناسب
   نداشتن آمادگی عضلانی کافی یا گرم‌نکردن مناسب قبل از فعالیت بدنی، احتمال آسیب را افزایش می‌دهد.

5. افزایش ناگهانی شدت یا مدت فعالیت
   مثلاً افزایش ناگهانی ساعات تمرین یا کار بدون آماده‌سازی تدریجی بدن، باعث تحریک تاندون‌ها می‌شود.

جمع‌بندی:

علت اصلی، بار مکانیکی زیاد و مکرر روی تاندون‌های ساعد است که به التهاب یا تخریب مزمن این ساختارها منجر می‌شود. درمان زودهنگام و اصلاح عادات حرکتی می‌تواند از مزمن شدن آن جلوگیری کند.

روش‌های درمان آرنج تنیس‌بازان:

درمان آرنج تنیس‌بازان (Lateral Epicondylitis) معمولاً به‌صورت غیرجراحی شروع می‌شود و در اکثر موارد موفقیت‌آمیز است. درمان به هدف کاهش درد، بهبود عملکرد و پیشگیری از بازگشت آسیب تمرکز دارد.

1. استراحت و کاهش فعالیت محرک

• کاهش یا توقف موقت فعالیت‌هایی که درد ایجاد می‌کنند (مانند کار با ماوس، ابزار دستی یا ورزش).

• استراحت نسبی برای جلوگیری از فشار بیشتر.

2. یخ درمانی

• استفاده از یخ روی ناحیه‌ی دردناک به‌مدت ۱۵–۲۰ دقیقه، ۲ تا ۳ بار در روز.

• باعث کاهش التهاب و تسکین درد می‌شود.

3. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)

• مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن.

• برای کاهش درد و التهاب، مخصوصاً در فاز حاد.

4. فیزیوتراپی و تمرینات کششی–تقویتی

• تمرینات کششی تاندون‌های ساعد.

• تمرینات تقویتی مخصوص عضلات اکستانسور (مانند تمرینات اکسانسور با وزنه سبک یا توپ).

• درمان دستی، الکتروتراپی، و التراسوند نیز ممکن است مفید باشند.

5. آتل یا بریس ساعد (Tennis Elbow Brace)

• بستن بریس مخصوص روی ساعد برای کاهش فشار بر ناحیه آسیب‌دیده.

• استفاده در حین فعالیت روزانه یا ورزشی.

6. تزریق کورتون (در موارد شدید یا مقاوم)

• تزریق استروئید در اطراف ناحیه دردناک برای کاهش التهاب.

• در موارد مزمن، تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) نیز ممکن است انجام شود.

7. شاک‌ویو تراپی (Shockwave Therapy)

• تحریک ترمیم بافتی با استفاده از امواج صوتی، در موارد مزمن و مقاوم.

8. تغییر تکنیک در فعالیت یا ورزش

• اصلاح نحوه استفاده از ابزار یا تکنیک ورزش (مثلاً بک‌هند در تنیس).

• استفاده از ابزار مناسب با طراحی ارگونومیک.

❗ در موارد نادر:

9. جراحی

• اگر پس از ۶ تا ۱۲ ماه درمان غیرجراحی، بهبودی حاصل نشود، جراحی برای برداشتن بافت آسیب‌دیده تاندون و ترمیم آن در نظر گرفته می‌شود.

فعالیت های ایجاد کننده  آرنج تنیس بازان

فعالیت‌هایی که باعث ایجاد یا تشدید آرنج تنیس‌بازان (Lateral Epicondylitis) می‌شوند، معمولاً شامل حرکات تکراری و فشار زیاد روی عضلات و تاندون‌های ساعد هستند؛ به‌ویژه حرکاتی که شامل باز و بسته کردن مچ، بلند کردن، یا چرخاندن ساعد می‌شوند.

🎾 1. فعالیت‌های ورزشی

• تنیس (به‌ویژه ضربات بک‌هند نادرست یا پرقدرت)

• بدمینتون

• اسکواش

• راکت‌بال

• وزنه‌برداری (مخصوصاً تمریناتی مثل جلو بازو، پرس با مچ دست خم شده)

🛠 2. کارهای دستی و حرفه‌ای

• نجاری و کار با ابزارهایی مثل پیچ‌گوشتی، چکش یا دریل

• استفاده طولانی از ابزارهای دستی یا ارتعاشی

• مکانیکی یا تعمیرات خودرو

• کارهای دفتری با تایپ زیاد یا استفاده طولانی از ماوس

🖱 3. فعالیت‌های روزمره تکراری

• باز و بسته کردن مکرر درب بطری یا شیر آب

• حمل مکرر کیسه‌های سنگین

• چرخاندن زیاد مچ (مثلاً باز کردن پیچ یا استفاده از کلید)

• باغبانی (برش دادن با قیچی باغبانی، کندن علف‌های هرز)

🧶 4. کارهای هنری یا ظریف

• نقاشی و طراحی با دست

• خیاطی یا بافتنی

• نواختن سازهایی مثل ویولن، پیانو یا گیتار

🔄 نکته مهم:

در بیشتر موارد، استفاده بیش‌ازحد و بدون استراحت، یا فشار ناگهانی و شدید بر عضلات ساعد عامل اصلی بروز این بیماری است. اصلاح تکنیک و استراحت بین فعالیت‌ها نقش مهمی در پیشگیری دارد.

راه های پیشگیری از آرنج تنیس بازان

اگر هرکدام از فعالیت‌هایی که ریسک ابتلا به تنیس البو را افزایش می‌دهد را انجام می‌دهید، نمی‌توان از بروز آن پیشگیری کرد یا بهتر است بگوییم که جلوگیری از ابتلا به این بیماری کار آسانی نخواهد بود؛ البته این به معنای آن نیست که هیچ راه حلی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد!

به هرحال کافی است که موارد زیر را رعایت کنید تا خطر ابتلا به آرنج تنیس بازان کاهش یابد:

• هرفعالیتی که در بخش‌های قبل گفته شد را یا متوقف کنید یا از تعداد آن‌ها در طول روز کم کنید.
• از کارهایی که باعث می‌شوند فشار زیادی به عضلات اطراف آرنجتان شود، خودداری کنید.
• آرنج، مچ دست و ساعد خود را تحت فشار و حرکات پی در پی قرار ندهید.
• اگر فعالیتی باعث می‌شود که حرکات چرخشی مچ دستتان زیاد شود، آن را متوقف کنید یا به دفعات کمتر آن فعالیت را انجام دهید.
• به تقویت عضلات ساعد و مچ دستتان بپردازید. این کار به راحتی با انجام حرکات ورزشی مانند دمبل زدن یا وزنه زدن، قابل اجراست.
• قبل از انجام هر حرکتی که منجر به فعالیت زیاد ساعد، مچ دست و بازوهایتان می‌شود، آن‌ها را گرم کنید.
• از وسایل پزشکی مانند آرنج بند تنیس البو استفاده کنید؛ این در صورتی مفید است که مجبور به انجام فعالیت‌هایی هستید که به ساعد و مچ دستتان فشار زیادی وارد می‌شود.

کلام آخر

شناخت به‌موقع علائم آرنج تنیس‌بازان مانند درد در قسمت بیرونی آرنج، ضعف در گرفتن اشیاء و درد هنگام انجام فعالیت‌های تکراری، می‌تواند در روند درمان و جلوگیری از مزمن شدن این بیماری بسیار مؤثر باشد. با توجه به تأثیر آن بر کیفیت زندگی روزمره، آگاهی، تشخیص زودهنگام و مراجعه به متخصص برای درمان، اهمیت ویژه‌ای دارد.