روش فیزیوتراپی برای درمان لگن : هدف از فیزیوتراپی لگن و فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن (ران) بهبود عملکرد عضلات کف لگن، درمان آسیبهای لگنی ناشی از ورزش، اصلاح سبک زندگی، آموزش حرکات موثر برای کاهش علائم ناشی از اختلالات عضلات کف لگن و درمان دستی یا منوال تراپی برای برطرف کردن علائم لگن درد است.
در ابتدای جلسه اول، یک ارزیابی کامل توسط فیزیوتراپیست کلینیک انجام میشودارزیابی اولیه برای اطمینان حاصل کردن از تشخیص صحیح و برنامهریزی کامل فیزیوتراپی لگن بسیار مهم میباشدفیزیوتراپیست مرکز با مصاحبه شفاهی با شما اطلاعاتی راجع به تاریخچه مشکل لگن شما، کارهایی که درد هیپ شما را بهتر یا بدتر میکنند و اطلاعاتی راجع به تاریخچه مشکلات و بیماریهای پزشکی دیگر شما (که ممکن است مشکلات دیگر در ایجاد درد لگن نقش داشته باشد) جمع آوری
میکند. در ادامه به بررسی روش فیزیوتراپی برای درمان لگن میپردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم همراه باشید.
روش فیزیوتراپی برای درمان لگن
درمان فیزیوتراپی برای مشکلات لگن بستگی به نوع مشکل داره (مثل درد لگن، التهاب مفصل، آرتروز، آسیب عضلانی یا آسیبهای پس از جراحی). ولی به طور کلی روشهای رایج فیزیوتراپی لگن شامل موارد زیره:
-
تمرینات کششی (Stretching)
برای افزایش انعطافپذیری عضلات لگن، پایین کمر، باسن و ران. مثلا حرکات کشش عضله پیریفورمیس، همسترینگ و عضلات سرینی (گلوتئال). -
تمرینات تقویتی (Strengthening)
برای قویتر کردن عضلات لگن و مرکز بدن (core)، مثل:-
بریج (Bridge)
-
اسکات سبک (Mini Squat)
-
تمرینات کگل (برای تقویت کف لگن)
-
-
ماساژ درمانی (Manual Therapy)
شامل ماساژ عمقی بافت نرم، موبیلیزیشن مفاصل لگن و تکنیکهای رهاسازی عضلانی برای کاهش اسپاسم و درد. -
استفاده از دستگاهها (مثل اولتراسوند یا الکتروتراپی)
برای کاهش التهاب و درد. -
تمرینات تعادلی و اصلاح الگوهای حرکتی
مثل کار روی تعادل روی یک پا یا تمرینات کنترل حرکتی لگن برای جلوگیری از آسیبهای بیشتر. -
آموزش وضعیت بدن (Posture Training)
بهبود نحوه ایستادن، نشستن و راه رفتن برای کاهش فشار روی مفصل لگن. -
حرکات متمرکز بر لگن
مثل حرکات اصلاحی برای راست کردن یا تنظیم بهتر لگن.
موارد استفاده از برنامه توانبخشی و فیزیوتراپی لگن
- کاهش درد یا از بین بردن کامل درد
- بهبود دامنه حرکتی لگن
- تقویت عضلات اطراف لگن
- بازگرداندن حرکات عملکردی نرمال مفصل لگن
کاربردهای روش فیزیوتراپی برای درمان لگن
روشهای فیزیوتراپی برای درمان لگن کاربردهای بسیار گستردهای دارند. در واقع بسته به نوع مشکل، فیزیوتراپی میتواند چندین هدف را دنبال کند. کاربردهای اصلیش ایناست:
۱. کاهش درد لگن
-
با استفاده از تکنیکهایی مثل ماساژ، الکتروتراپی، گرما درمانی یا تمرینات خاص، درد لگن رو کم میکنند.
۲. افزایش دامنه حرکتی لگن
-
اگر به خاطر آسیب، التهاب یا خشکی مفصل نتونی لگنت رو خوب حرکت بدی، فیزیوتراپی کمک میکنه دوباره حرکت طبیعی پیدا کنی.
۳. تقویت عضلات اطراف لگن و شکم
-
عضلات قوی باعث میشن لگن بهتر حمایت بشه و از آسیب یا درد آینده جلوگیری کنه.
۴. اصلاح الگوهای حرکتی اشتباه
-
مثلا اگه موقع راه رفتن، نشستن یا ایستادن اشتباه رفتار کنی، این باعث فشار بیشتر روی لگن میشه. فیزیوتراپیست اینها رو اصلاح میکنه.
۵. پیشگیری از آسیبهای بعدی
-
آموزش تمرینات و نحوه درست انجام فعالیتهای روزمره، کمک میکنه که دوباره آسیب نبینی.
۶. توانبخشی بعد از جراحی لگن
-
اگر جراحی لگن مثل تعویض مفصل (هیپ) داشتی، فیزیوتراپی باعث میشه سریعتر و بهتر به زندگی عادی برگردی.
۷. درمان مشکلات عضلانی–اسکلتی خاص
-
مثل درمان سندروم پیریفورمیس (فشار روی عصب سیاتیک)، بورسیت لگن (التهاب کیسههای مفصلی)، یا آرتروز مفصل لگن.
۸. بهبود تعادل و پایداری لگن
-
مخصوصاً برای سالمندان یا افرادی که مشکل تعادل دارن، تمرینات فیزیوتراپی باعث میشه کمتر زمین بخورن.
۹. درمان مشکلات کف لگن
-
برای کسانی که مشکل کنترل ادرار دارن یا دردهای مزمن در ناحیه کف لگن (مثل دردهای پس از زایمان)، فیزیوتراپیست تمرینات تخصصی کف لگن میده.
تمرینات کاربردی فیزیوتراپی لگن
اینجا چند نمونه واقعی و کاربردی از تمرینات مخصوص لگن رو واست نوشتم که معمولا توسط فیزیوتراپیستها تجویز میشه:
۱. کشش عضله پیریفورمیس (Piriformis Stretch)
🔹 کاربرد: کاهش فشار روی عصب سیاتیک و کاهش درد باسن و لگن.
🔸 روش انجام:
-
روی زمین یا تخت بخواب.
-
زانوی راست رو خم کن و پای راستت رو روی زانوی چپت بذار.
-
با دستها، زانوی چپت رو به سمت سینه بکش.
-
باید در باسن راست احساس کشش ملایم بکنی.
-
۲۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دار، ۳ بار تکرار کن.
۲. تمرین بریج (Bridge Exercise)
🔹 کاربرد: تقویت عضلات سرینی (گلوتئال) و عضلات مرکزی بدن.
🔸 روش انجام:
-
به پشت دراز بکش.
-
زانوها خم باشن و کف پاها روی زمین.
-
باسنت رو به آرومی از زمین بلند کن، طوری که بدن از شانه تا زانو خط صاف بسازه.
-
چند ثانیه نگه دار و آروم پایین بیار.
-
۱۰ تا ۱۵ تکرار، ۲-۳ ست.
۳. کشش خمکنندههای لگن (Hip Flexor Stretch)
🔹 کاربرد: کاهش خشکی جلوی لگن، به خصوص برای کسانی که زیاد میشینن.
🔸 روش انجام:
-
در وضعیت لانج (یک زانو جلو و یک زانو عقب روی زمین) قرار بگیر.
-
لگنت رو آروم به جلو هل بده تا در جلوی لگن پای عقبی کشش حس کنی.
-
۲۰ تا ۳۰ ثانیه نگه دار، ۲-۳ بار تکرار کن.
۴. اسکات سبک (Mini Squat)
🔹 کاربرد: تقویت عضلات ران و گلوتئال بدون فشار زیاد به لگن.
🔸 روش انجام:
-
پاها به عرض شانه باز.
-
به آرامی زانوها رو خم کن، انگار داری روی صندلی فرضی میشینی.
-
فقط تا جایی پایین برو که احساس راحتی داری (مثلاً ۳۰ درجه خم بشی کافیه).
-
۱۰ تا ۱۵ تکرار، ۲ ست.
۵. تمرین کگل (Kegel Exercise)
🔹 کاربرد: تقویت عضلات کف لگن.
🔸 روش انجام:
-
تصور کن که میخوای جریان ادرار رو وسط راه متوقف کنی.
-
این عضله رو منقبض کن و ۵-۱۰ ثانیه نگه دار، بعد رها کن.
-
۱۰ تا ۱۵ بار تکرار، چند بار در روز.
این تمرینات خیلی پایه و امن هستن، ولی باید بسته به شدت مشکل یا توصیهی فیزیوتراپیست، شدت یا نوعشون تنظیم بشه.
مشکلات و بیماریهای مرتبط با لگن
مشکلات و بیماریهای مرتبط با لگن شامل موارد زیر میشوند:
۱. آرتروز مفصل لگن (Hip Osteoarthritis)
-
توضیح: تحلیل تدریجی غضروف مفصل لگن.
-
علائم: درد عمیق داخل کشاله ران یا باسن، سفتی صبحگاهی، محدودیت حرکت.
۲. شکستگی لگن (Pelvic Fracture)
-
توضیح: شکستگی استخوانهای لگن، معمولا در سالمندان (مثلا در اثر افتادن).
-
علائم: درد شدید، عدم توانایی در ایستادن یا راه رفتن.
۳. التهاب بورس لگن (Trochanteric Bursitis)
-
توضیح: التهاب کیسههای پر از مایع کنار استخوان لگن (بورس).
-
علائم: درد در کنار خارجی لگن، بدتر شدن درد هنگام خوابیدن روی آن سمت.
۴. کشیدگی یا پارگی عضلات لگن
-
توضیح: آسیب به عضلات اطراف لگن به خاطر حرکت ناگهانی یا ورزش سنگین.
-
علائم: درد، تورم، ضعف عضلانی.
۵. سندروم پیریفورمیس (Piriformis Syndrome)
-
توضیح: گرفتگی یا التهاب عضله پیریفورمیس که روی عصب سیاتیک فشار میآورد.
-
علائم: درد باسن، تیرکشیدن درد به پشت پا.
۶. دررفتگی مفصل ران (Hip Dislocation)
-
توضیح: خارج شدن سر استخوان ران از حفره لگن، معمولا بر اثر ضربه شدید.
-
علائم: درد خیلی زیاد، تغییر شکل مفصل.
۷. اختلالات کف لگن (Pelvic Floor Dysfunction)
-
توضیح: ضعف یا ناهماهنگی عضلات کف لگن.
-
علائم: بیاختیاری ادرار یا مدفوع، درد در ناحیه کف لگن.
۸. پارگی لابروم لگن (Labral Tear)
-
توضیح: آسیب به حلقه غضروفی اطراف مفصل ران.
-
علائم: درد در کشاله ران، صدای کلیک یا قفل شدن لگن هنگام حرکت.
۹. درد مزمن لگن (Chronic Pelvic Pain)
-
توضیح: دردی که بیش از ۶ ماه ادامه پیدا کند، علتش میتواند عضلانی، عصبی یا حتی گاهی گوارشی باشد.
-
علائم: درد ثابت یا متناوب در ناحیه لگن.
۱۰. التهاب مفصل ساکروایلیاک (Sacroiliitis)
-
توضیح: التهاب مفصلهای بین لگن و ستون فقرات.
-
علائم: درد پایین کمر یا باسن، تشدید درد هنگام نشستن طولانی یا ایستادن.
🌟 یادآوری مهم:
هر کدوم از این بیماریها درمان مخصوص خودش رو داره و خیلی وقتا فیزیوتراپی نقش کلیدی در بهبودشون داره، مثل تقویت عضلات، کاهش درد یا بازگرداندن حرکت طبیعی.
بیشتر بخوانید: علت شکستگی ساکروم
مراحل فیزیوتراپی لگن در منزل
فیزیوتراپی یکی از روشهای موثر در بهبود بیماریها و صدمات مختلف است. این روش با استفاده از حرکات و تمرینات فیزیکی، بهبود عملکرد بدن و کاهش درد و تنش عضلانی را ایجاد میکند. هر چند که با مراجعه به یک فیزیوتراپیست ماهر بهترین نتیجه را خواهید گرفت، اما بسیاری از تمرینات فیزیوتراپی میتوانند به صورت خودکار در منزل انجام شوند. در این مقاله، ما به بررسی مراحل فیزیوتراپی لگن در منزل میپردازیم.
مراحل فیزیوتراپی لگن در منزل برای بهبود عملکرد و کاهش درد و تنش عضلانی در لگن و زانوها مورد استفاده قرار میگیرد. این مراحل شامل تمرینات کششی، تقویتی و تعادلی میشود که به تقویت عضلات و بهبود حالت فیزیکی بدن کمک میکند.
اولین مرحله در فیزیوتراپی لگن در منزل، شناخت و درک از بیماری یا صدمه موجود است. بررسی دقیقی از حالت فیزیکی بدن و مشکلات موجود باید انجام شود تا بتوان بهترین راهکارهای فیزیوتراپی را برای بیمار ارائه داد.
مرحله دوم، تمرینات کششی برای افزایش انعطافپذیری و کشش عضلات لگن و زانوها میباشد. این تمرینات میتوانند شامل کشش عضلات چهارسر ران، عضلات تور، عضلات پشت بازو و عضلات کمر باشد.
مرحله سوم، تمرینات تقویتی میباشد که به تقویت عضلات لگن و زانوها کمک میکند. این تمرینات شامل تمرینات با وزن بدن، تمرینات با وزنه و تمرینات با باند مقاومتی میباشد.
مرحله چهارم، تمرینات تعادلی است که به تعادل و استحکام عضلات لگن و زانوها کمک میکند. این تمرینات شامل انجام حرکات تعادلی روی یک پای، حرکات تعادلی با استفاده از توپ و حرکات تعادلی با استفاده از تخته تعادل میباشد.
در نهایت، باید توجه داشت که انجام تمرینات فیزیوتراپی لگن در منزل نیاز به دقت و صبر دارد. همچنین، همواره نظر یک پزشک ماهر را جویا شده و تمرینات را با هدایت او انجام داد.
فواید فیزیوتراپی لگن چیست؟
فیزیوتراپی لگن کلی فایده مهم داره که واقعاً میتونه کیفیت زندگی رو بهتر کنه.
اینا مهمترین فواید فیزیوتراپی لگن هستن:
۱. کاهش درد لگن
-
با تکنیکهای درمان دستی، تمرینات مخصوص، و دستگاههای فیزیوتراپی (مثل الکتروتراپی یا لیزر)، درد لگن به طرز قابل توجهی کم میشه.
۲. بهبود دامنه حرکتی لگن
-
خشکی و محدودیت حرکات لگن، مخصوصاً در آرتروز یا بعد از آسیب، با تمرینات کششی و اصلاحی بهتر میشه.
۳. تقویت عضلات لگن و شکم
-
عضلات قوی اطراف لگن باعث میشه فشار کمتری به مفاصل وارد بشه و آسیبهای بعدی کمتر اتفاق بیفته.
۴. افزایش تعادل و پایداری بدن
-
مخصوصاً در سالمندان یا کسانی که دچار ضعف عضلانی یا عدم تعادل هستند، فیزیوتراپی کمک میکنه که احتمال زمین خوردن کمتر بشه.
۵. درمان بیاختیاری ادرار و مشکلات کف لگن
-
تمرینات تخصصی عضلات کف لگن (مثل تمرینات کگل) میتونه بیاختیاری و مشکلات ادراری یا حتی برخی دردهای جنسی رو بهبود بده.
۶. بهبود عملکرد ورزشی
-
ورزشکارانی که مشکل لگن دارن، با فیزیوتراپی سریعتر میتونن به میادین ورزشی برگردن و بهتر حرکت کنن.
۷. بهبود سریعتر بعد از جراحی
-
بعد از جراحیهای لگن (مثلا تعویض مفصل ران)، فیزیوتراپی کمک میکنه سریعتر راه بیفتی و به زندگی عادی برگردی.
۸. اصلاح وضعیت بدنی (Posture Correction)
-
آموزش نحوه صحیح نشستن، ایستادن و حرکت کردن باعث کاهش فشار روی لگن و ستون فقرات میشه.
۹. کاهش نیاز به دارو یا جراحی
-
خیلی وقتا با فیزیوتراپی درست و اصولی میشه بدون مصرف زیاد دارو یا بدون نیاز به جراحی، مشکل لگن رو کنترل کرد.
۱۰. افزایش کیفیت زندگی
-
در نهایت، وقتی درد کم بشه و حرکتت بهتر بشه، انرژی و روحیه آدم هم بالاتر میره.
تجهیزات مورد استفاده در فیزیوتراپی لگن
تجهیزات مورد استفاده در فیزیوتراپی لگن شامل موارد زیر است:
- لیزر پرتوان و کم توان
- شاک ویو
- مگنت تراپی
- تکارتراپی
- تجهیزات استیمولاتور
- واکیوم معمول فیزیوتراپی
- مدالیتیهای گرمایی و سرمایی
در فیزیوتراپی فانتوم پس از بررسی علائم شما با برنامه درمانی کامل و دقیق به بهبود شما کمک میکنیم. خدماتی مانند الکتروتراپی و اولتراسوند، تکار، لیزر، طب سوزنی ،ماساژتراپی ،کامپرشن تراپی و منوال تراپی در تخصصی ترین فیزیوتراپی زنجان میتواند به کاهش درد و التهاب ناحیه کمک نموده، همچنین باعث افزایش سرعت ترمیم قسمت آسیب دیده شوند.
کلام آخر
مفصل لگن یک مفصل اصلی تحمل وزن در بدن میباشد و مسئول بسیاری از فعالیتهای عملکردی مثل راه رفتن و دویدن، نشستن، ایستادن و بالا و پایین رفتن از پلهها میباشددر نتیجه درد در لگن شما ممکن است فعالیتهای نرمال روزانه شما را محدود کند.رسیدگی به این نوع درد استقلال کاری به خصوصی را بدون درد و با کیفیتی را برای شما بوجود می آورد.