علت بروز سندروم تونل کارپال : سندرم تونل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome) یا نشانگان مجرای مچ دستی، بیماری ارتوپدی شایع در ناحیه دست است که باعث درد، بی‌حسی و حس سوزن‌سوزن و مور مور در دست و بازو می‌شوداحتمال ابتلا به این سندرم در زنان بین 40 تا 60 ساله بسیار بالا استزنان باردار نیز در اواخر دوران بارداری به علائم کوتاه مدت این عارضه دچار می‌شوندزنانی که قرص‌های ضدبارداری مصرف می‌کنند، در سنین یائسگی هستند یا داروی استروژن مصرف می‌کنند بیشتر مستعد ابتلا به گرفتگی مچ دست هستندکه درمان نکردن این آسیب باعث افت کیفیت زندگی برای مدتی طولانی خواهد شد و برای همین، هرچه سریع‌تر برای درمان آن باید به دکتر ارتوپد یا فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
این بیماری این روزها برای کارمندان و پشت میزنشین‌های بسیاری رخ می‌دهد و برای همین، شناخت آن در جهت افزایش آگاهی‌تان مثمر تمر خواهد بود؛ با ما همراه باشید. در ادامه به بررسی علت بروز سندروم تونل کارپال می پردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم همراه باشید.
سندروم تونل کارپال چیست؟
سندرم تونل کارپال (CTS) یک نوروپاتی ناشی از گیر افتادن عصب است که در اثر فشردگی عصب مدیان در حین عبور از طریق تونل کارپ مچ ایجاد می شود. CTS شایع ترین نوروپاتی گیر افتادگی عصبی است که ۹۰ درصد از نوروپاتی ها را تشکیل می دهد. علائم اولیه سندرم تونل کارپال شامل درد، بی حسی و پارستزی است. این علائم معمولاً با کمی تغییر در انگشت شست، انگشت اشاره، انگشت میانی و نیمه رادیال (سمت شست) انگشت چهارم ظاهر می شوند. درد همچنین می تواند به بازوی آسیب دیده تابش کند. با پیشرفت بیشتر، ضعف دست، کاهش هماهنگی حرکتی ظریف، کلافگی و آتروفی تنار ممکن است رخ دهد.
در شروع اولیه بیماری، علائم اغلب در شب هنگام دراز کشیدن ظاهر می شود و در طول روز تسکین می یابد. با پیشرفت بیشتر بیماری، علائم در طول روز نیز وجود خواهد داشت، به‌ویژه در فعالیت‌های تکراری خاص، مانند هنگام کشیدن نقاشی، تایپ کردن، یا بازی‌های ویدیویی.
در بیماری پیشرفته تر، علائم می تواند ثابت باشد. مشاغل معمولی بیماران مبتلا به سندرم تونل کارپال شامل کسانی است که برای مدت طولانی از رایانه استفاده می کنند، کسانی که از تجهیزاتی استفاده می کنند که دارای ارتعاش هستند مانند کارگران ساختمانی، و هر شغل دیگری که نیاز به حرکت مکرر و تکراری دارد.
علت بروز سندروم تونل کارپال
این سندروم وقتی بروز پیدا می‌کند که تونل کارپال دست شما متورم شده و عصب میانی را تحت فشار گذاشته باشد.دقت کنید که عوامل زیر احتمال بروز این سندروم را بیشتر می‌کند:
- وراثت: ممکن است کانال کارپ در برخی از افراد به صورت ارثی کوچک‌تر از حد معمول باشد.
- عادت تکان دادن دست به صورت مکرر: تکرار بعضی حرکات یکسان یا فعالیت مداوم مچ دست برای مدت طولانی می‌تواند وضعیت تاندون‌ها را بدتر کرده یا موجب تورم تونل کارپال شود و به عصب میانی فشار بیاورد.
- وضعیت بد قرارگیری مچ یا تمام دست: انجام فعالیت‌هایی که نیاز به خم کردن شدید یا کشیدگی دست و مچ دارد
- بارداری: تغییرات هورمونی و ورم‌های رایج دوران بارداری نیز می‌تواند باعث ایجاد تورم در تونل کارپال شود.
- بیماری‌های دیگر: دیابت، روماتیسم مفصلی و کم‌کاری تیروئید از بیماری‌هایی هستند که گاهی باعث سندرم کانال کارپال می‌شوند.
- صدمه یا جراحت: اگر طی حادثه‌ای در گذشته دور یا نزدیک مچ دست‌تان آسیب دیده باشد (ضربه و جراحت) امکان بروز این سندروم افزایش پیدا می‌کند.
نشانه‌ها و علائم سندروم تونل کارپال
در بیشتر موارد دیده شده که علائم سندرم تونل کارپال به تدریج شروع می‌شودتجربه بسیاری از بیماران به این صورت است که در سطوح اولیه این بیماری علائم را به صورت مقطعی تجربه می‌کنند؛ یعنی گاهی علائم آنها ظاهر می‌شود و پس از مدتی از بین می‌رود.
- بی‌حسی و یا سوزن سوزن شدن دست.
- درد در انگشتان شست، اشاره، سبابه و حلقه
- پرش قسمتی از عضله یا کل انگشتان شست و اشاره، سبابه و حلقه(در این حالت انگار به انگشتان بیمار شوک وارد می‌شود)
- درد یا گزگزی که ممکن است از ساعد به سمت شانه حرکت کند.
- احساس ضعف و سستی در دست که ممکن است فرد را در انجام حرکات ظریفی مانند بستن دکمه‌های لباس با مشکل روبه‌رو کند.
- افتادن وسایل از دست به دلیل ناتوانی، ضعف، بی‌حسی یا کاهش حس عمقی (حسی که فرد به واسطه آن، حرکات و وضعیت بدن خود را به صورت نیمه خودآگاه تشخیص می‌دهد)
اکثر این علائم در طول روز، وقتی که فرد وسیله‌ای مانند گوشی موبایل، فرمان اتومبیل، کتاب یا هر چیز دیگری را نگه داشته است بروز پیدا می‌کنند.
درمان CTS
بدون جراحی
کاردرمانی و فیزیوتراپی یکی از موثرترین درمان هایی است که برای این سندروم وجود دارد و در شرایطی که علائم حرکتی حضور ندارند و عضلات شست سالم اند، می تواند بهترین گزینه باشدهر چه سریع تر مداخله شود، درمان موفق تر خواهد بود.درمانگر شما،علائم مربوط به سندرم تونل کارپ را از طریق تمرینات لغزاندن عصب و همچنین لغزاندن تاندون ها در کنار هم کاهش می دهد.برای درمان سندروم تونل کارپال از کلینیک فیزیوتراپی و کار درمانی فانتوم که مجهزترین و به روز ترین امکانات را در زنجان اراعه می دهد کمک بگیرید.
فیزیوتراپیست پس از بررسی علامت ها می تواند برنامه‌ی مناسبی برای درمان بیمار انتخاب کند. خدماتی مانند الکتروتراپی و اولتراسوند، تکار، لیزر، طب سوزنی ،ماساژتراپی ،کامپرشن تراپی و منوال تراپی در تخصصی ترین فیزیوتراپی زنجان می‌تواند به کاهش درد و التهاب ناحیه کمک نموده، همچنین باعث افزایش سرعت ترمیم قسمت آسیب دیده شوند.
در این درمان، علاوه بر عصب و عضلات مرتبط، مفاصل آن ناحیه هم بررسی می شود و موبیلیزیشن ( انجام حرکات داخل مفصلی به صورت جزء به جزء) مفصل هم انجام می شود.به علاوه تمرینات تقویتی هم برای عضلات حرکت دهنده ی آرنج و مچ در دامنه ی بدون درد و علامت یاد داده می شودفقط در کسانی که برای مدت طولانی به این سندرم مبتلا هستند و با درمان های غیر تهاجمی نتیجه نگرفته اند، جراحی نیاز می شود.
جراحی
بعد از جراحی، درمانگرشما برای رسیدن به بهبودی کامل نیاز استتوانبخشی بعد از جراحی شامل نکاتی در ارتباط با نگه داری صحیح از زخم و در صورت نیاز ماساژ بافت اسکار را هم شامل می شود.تمرینات لغزاندن تاندون ها ضروری است که هم به افزایش دامنه ی حرکتی کمک می کند و هم با حرکت دادن تاندون ها در کنار یکدیگر، از چسبیدن آنها به همدیگر جلوگیری می کند.
بنابراین، به مرور درد کم می شود و حرکات دست برمی گرددحساسیت زخم جراحی کم می شود و باعث می شود محل جراحی نرم تر شودبعد به تدریج روی قدرت عضلات دست کار می شودتا کم کم فرد بتواند کار های خودش را با دستش انجام دهد.
راهکارهایی برای پیشگیری از CTS و توانبخشی آن:
هرچند که هیچ استراتژی اثبات شده‌ای برای جلوگیری قطعی از سندرم کانال کارپال وجود ندارد، اما می‌توانید با راهکارهای زیر، احتمال بروز آن را به حداقل برسانیدعلاوه‌براین از راهکارهای زیر می‌توانید جهت پیشگیری از عود نشانگان مچ دست استفاده کنید.
نیرو و فشار خود بر مچ دست را کاهش دهید و آن را شل بگیریدبه عنوان مثال اگر به صورت مداوم از صفحه کلید کامپیوتر استفاده می‌کنید بهتر است کلید‌ها را به آرامی فشار دهیدهمچنین در زمان‌هایی که قرار است روی کاغذ چیزی را یادداشت کنید خودکار را شل بگیرید و به مچ خود فشار نیاورید.
استراحت‌های کوتاه و مکرر معجزه می‌کندبه آرامی دست‌ها و مچ‌ها را به صورت نوبتی بکشید و خم کنیداین امر به ویژه در صورتی که از تجهیزاتی استفاده می‌کنید که ارتعاش در دست شما ایجاد می‌کنند و یا در حین کار با آنها نیاز به اعمال نیروی زیادی از سوی شماست، بسیار مهم استحتی چند دقیقه در هر ساعت می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.
از خم کردن طولانی مدت مچ دست خود به سمت بالا یا پایین خودداری کنیداین اقدام برای توانبخشی سندروم تونل کارپ بسیار مفید و موثر است.
مراقب وضعیت بدن‌تان باشیدوضعیت نامناسب مانند خم شدن شانه‌ها به سمت جلو باعث وارد آمدن فشار به اعصاب گردن‌تان می‌شوداین کار می‌تواند مچ دست و انگشتان را تحت تاثیر قرار دهد و باعث درد گردن شود.
دستان خود را گرم نگه داریداگر در محیط سرد کار می‌کنید، احتمال بروز درد در شما بیشتر استاگر نمی‌توانید دما را در محل کار کنترل کنید، دستکش‌های بدون انگشت بپوشید که مچ‌ها را گرم نگه می‌دارند.