آرتروز گردن (همچنین اسپوندیلوز گردنی نیز نامیده میشود) یک بیماری شایع در میان افراد مسن است. در این مقاله از کلینیک فانتوم بر آن شدهایم تا با ارائه اطلاعات کاملی در خصوص این عارضه به شما مخاطبین عزیز کمک کنیم اگر دچار این بیماری هستید با دانش پزشکی کافی به بهبود وضعیت بدنتان کمک کنید و اگر دچار این عارضه هم نیستید با مطالعه و شناخت بهتر آن میتوانید جلوی بروز چنین ناهنجاری در بدن را بگیرید در نهایت شما را به زندگی با کیفیتتری سوق خواهیم داد.
آناتومی گردن
ستون فقرات شما از 32 استخوان (مهره) با اندازههای مختلف تشکیل شده است که کانالی را برای محافظت از نخاع شما تشکیل میدهند. بین مهرهها دیسکهای بین مهرهای انعطافپذیری قرار دارد که به عنوان ضربهگیر عمل میکنند. بخشی از هفت مهره کوچک در بالای ستون فقرات که آناتومی گردن شما را تشکیل میدهد، ستون فقرات گردنی است.
آرتروز گردن چیست؟
ساییدگی که در ناحیه ستون فقرات گردنی اتفاق میافتد تحت عنوان آرتروز گردن شناخته میشود. با افزایش سن، دیسکهایی که نقش بالشتک بین مهرهها را ایفا میکنند در این بیماری دچار برآمدگی، کوچک شدن یا ضعیف شدن میشوند. در نهایت منجر به فرو ریختن مهرهها بر روی یکدیگر میشوند که این اتفاق باعث بروز علائم بسیار مشهودتری در بدن فرد درگیر شده میشود.
از مهمترین نشانههای بروز این عارضه که در بحثهای بعدی نیز بدان اشاره خواهیم کرد میتوان به سفتی و احساس درد شدید و گاها در موارد شدیدتری اختلال در عملکرد بدن فرد شود چرا که این مشکلات با رشد استخوانهای این ناحیه بیشتر میشود.
علائم آرتروز گردن چیست؟
شایعترین نشانههای بروز آرتروز در ناحیه گردنی به شرح زیر میباشد:
1) احساس درد و سفتی در ناحیه گردن
با توجه به مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، دریافتهایم، از جمله شاخصترین علامتهای مشترک بین افرادی که درگیر این عارضه هستند، همین احساس درد و سفتی در ناحیه مورد نظر است. این شرایط ممکن است در وسط یا دو طرف گردن تا شانه یا بالای قفسه سینه نیز ایجاد شود. علاوه بر آن افرادی که این علائم را تجربه کردهاند اظهار داشتند که چنین علامت مهمی را در در ناحیه بازوهای خود گاهی به شکل درد و گاهی به شکل بیحسی یا ضعف داشتهاند.
نکته بعدی که در مورد این علامت شایع حائز اهمیت است نزدیکی گردن به سر است که ممکن است با سردرد تنشی شروع و به پشت سر و گاهی به داخل گوش یا پشت چشم شما برسد. در چنین وضعیتی حرکت دادن گردن دردناک است و عضلات نواحی درگیر سفت هستند، به خصوص اگر برای مدت طولانی در یک حالت نشسته یا خوابیده باشید ممکن است متوجه شوید که گردن شما به اندازه معمول و مثل همیشه نمیچرخد، به عنوان مثال شما در هنگام رانندگی برای دنده عقب گرفتن به پشت سر میچرخانید این شرایط را تجربه میکنید که دیگر گردن شما مثل قبل نمیچرخد و این خاصیت خود را به تدریج از دست میدهد.
البته لازم به ذکر است که هر نوع احساس درد و تجربه مشابهی از این موارد صرفا نشانه بروز این بیماری نیست و احتمال دارد که ناشی از بیماری دیگری در این ناحیه باشد چرا که متخصصین این حوزه درمانی میگویند: برخی افراد با چنین علائمی مراجعه کرده ولی مثلا درگیر به نام پلی میالژیا روماتیکا (PMR) باشند که این یک وضعیت التهابی عضلات است. در افراد بالای 65 سال شایعتر است.
2) بیحسی یا گزگز در گردن
زمانی که عضلات، استخوانها یا بافتهای اطراف آن فشار زیادی وارد میکنند، عصب ممکن است تحت فشار قرار گیرد. در نتیجه، احساس بیحسی، سوزن سوزن شدن را تجربه خواهید کرد که میتواند در بازو، گاهی تا انگشتانتان احساس شود. با این حال، اگر علائم شما شدید است، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است بتوانند داروهایی مانند: گاباپنتین یا پرگابالین را تجویز کنند که عصب تحت فشار را هدف قرار میدهد.
3) سر و صدا در ناحیه استخوانی گردن
در چنین وضعیتی احتمال دارد هنگام حرکت سر خود صدای کلیک یا رنده شدن را بشنوید یا احساس کنید. این شرایط را کریپتوس مینامند. میتواند در اثر ترکیدن حبابهای هوا یا حرکت بافتها و استخوانها روی یکدیگر در مفصل ایجاد شود. مفاصل دیگر نیز اغلب این کار را انجام میدهند، اما صداهای گردن شما معمولاً بلندتر به نظر میرسند به دلیل اینکه به گوش شما نزدیکتر است. همچنین ممکن است متوجه شوید که آنها در شب بیشتر قابل توجه هستند. در حالی که این یک علامت رایج است و میتواند هشداردهنده به نظر برسد.
4) اسپاسم عضلانی
اسپاسم عضلانی سفت شدن ناگهانی یک عضله یا گروهی از عضلات بدن شما است. اغلب هیچ علت شناخته شدهای وجود ندارد و میتواند بسیار ناخوشایند باشد. هنگامی که در گردن رخ میدهد معمولاً باعث درد و سفتی در یک طرف میشود که میتواند چرخاندن سر را دشوار کند. معمولاً فقط چند ساعت یا چند روز طول میکشد، اگرچه به ندرت ممکن است چند هفته ادامه یابد. میتوانید درد را در خانه با کششهای ملایم، مسکنهای بدون نسخه و همچنین گرما یا کمپرس یخ کاهش دهید. افراد مبتلا به اسپاسم عضلانی گزارش میدهند که استفاده از گرما به ویژه تسکین دهنده است.
سایر علائم عبارتانداز:
- اختلال خواب
- احساس خستگی شدید
- کم خلقی و گاهی عصبانیت بابت دردی دارید. که در این مورد صحبت کردن از وضعیت خودتان با دوستان، خانواده یا پزشک ممکن است برایتان کمک کننده باشد.
علل بروز آرتروز گردن
استخوانها و غضروفهای ستون فقرات مستعد ساییدگی و پارگی ناشی از افزایش سن هستند که ممکن است منجر به آرتریت گردن شود. در اینجا برخی از شایعترین دلایل آرتریت گردن آورده شده است:
خارهای استخوانی
اینها رشد بیش از حد استخوان هستند که زمانی اتفاق میافتند که بدن سعی میکند استخوان اضافی رشد کند تا ناپایداری ستون فقرات را برطرف کند. این ممکن است چیز خوبی به نظر برسد، اما در واقع، خارهای استخوانی به نواحی ظریفتر ستون فقرات فشار میآورند. یکی از این ساختارها که بر روی آن فشار وارد میکنند، اعصاب نخاعی است که ممکن است منجر به درد شود.
کم آبی دیسکهای ستون فقرات
بین استخوانهای ستون فقرات، بافت ژلهای ضخیم و بالشتکی وجود دارد که به عنوان دیسکهای ستون فقرات شناخته میشوند. این دیسکها به جذب شوک ناشی از بلند کردن، چرخاندن و هر فعالیت دیگری که به ستون فقرات فشار وارد و کمک می کند. متاسفانه، با افزایش سن، اتفاقات بد زیادی ممکن است برای این ساختارها بیفتد. این ماده ژله مانند اغلب با گذشت زمان خشک میشود که منجر به ساییده شدن مهرههای ستون فقرات به هم بیشتر از آنچه باید باشد ، میشود. این دردناک است و این روند ممکن است از 30 سالگی شروع شود.
فتق دیسکها
دیسکهای ستون فقرات نیز ممکن است دچار ترک شوند که منجر به نشت مواد داخلی بالش میشود. هنگامی که این اتفاق میافتد، مواد ممکن است روی نخاع و اعصاب فشار بیاورند که منجر به علائمی مانند بی حسی بازو و درد میشود.
آسیب طناب نخاعی
روند پیری ممکن است در مواردی که بیمار آسیب به گردن داشته باشد (مانند تصادف یا سقوط) تسریع شود.
استفاده بیش از حد
برخی مشاغل نسبت به سایرین به حرکات تکراری بیشتری نیاز دارند. این حرکات به مرور زمان فشار بیشتری بر ستون فقرات وارد میکند که ممکن است منجر به مشکلات مربوط به سن اولیه شود.
سفتی رباط
ساییدگی و پارگی ناشی از افزایش سن ممکن است منجر به سفت شدن گردن و محدودیت حرکت با گذشت زمان شود.
نحوه تشخیص آرتروز گردن
یکی از اولین گامها در شناسایی این بیماری، رد کردن سایر مشکلات احتمالی مانند فیبرومیالژیا است. تشخیص معمولاً با یک معاینه فیزیکی آغاز میشود که شامل آزمایش حرکت و آشکارسازی استخوانها، ماهیچهها و اعصاب آسیب دیده است. در طی این روند پزشک شما با پرسیدن یکسری سوالات در مورد علائم شما شروع میکند. پس از آن، او مجموعهای از آزمایشات را برای تعیین تشخیص شما انجام میدهد. معاینات معمولی شامل آزمایش رفلکسها، بررسی ضعف عضلانی و همچنین آزمایش دامنه حرکت در ستون فقرات گردنی شما است.
پزشک متخصص همچنین ممکن است بخواهد نحوه راه رفتن شما را ببیند. همه این اطلاعات برای تشخیص آرتروز گردن بسیار ارزشمند است. این امر به پزشک کمک میکند تا تشخیص دهد آیا اعصاب و نخاع تحت فشار بیش از حد هستند یا خیر؟ اگر پزشک شما به آرتریت گردن مشکوک باشد، آزمایشات تصویربرداری و آزمایشات عملکرد عصبی را برای تایید فرضیه آنها تجویز میکند.
تست های تصویربرداری برای آرتروز گردن
پزشک ممکن است آزمایشهای زیر را برای تایید اینکه آیا آرتریت گردن علت اصلی علائم شماست، تجویز کند:
سی تی اسکن
این آزمایش تصاویر بسیار دقیقی از ستون فقرات گردنی ارائه میدهد. این کم و بیش تصویربرداری با اشعه ایکس 2.0 است.
تصویربرداری با اشعه ایکس
اگر پزشک شما مشکوک به خار استخوان و سایر بیماریهای مشابه باشد، ممکن است این آزمایش را تجویز کند.
تصویربرداری MRI
MRI ها تصاویر را از طریق امواج رادیویی و میدان مغناطیسی تولید میکنند. این دستگاه به پزشک کمک میکند تا اعصاب تحت فشار را در سیستم شما پیدا کند.
میلوگرام
در این روش از تزریق رنگ برای برجسته کردن مناطق خاصی از ستون فقرات استفاده میشود. هدف ارائه تصاویر با اشعه ایکس و سی تی اسکن از مناطقی است که رنگ تزریق میشود.
مطالعه هدایت عصبی
این آزمایش سرعت و قدرت سیگنالهایی را که یک عصب مشخص در سیستم نخاعی شما ارسال بررسی میکند. پزشک گرههای مخصوصی را روی پوست شما قرار میدهد تا مشخص کند اعصاب کجا هستند.
الکترومیوگرام (EMG)
این آزمایش بررسی میکند تا مطمئن شود که اعصاب ستون فقرات زمانی که سیگنالهایی را به عضلات شما میفرستند، عملکرد طبیعی دارند. همچنین فعالیت الکتریکی اعصاب را اندازهگیری میکند. این تنها آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص آرتریت گردن را پوشش میدهد. در واقع، پزشک شما ممکن است از تعدادی روش تشخیصی بسته به شرایط شما استفاده کند.
راهکارهای درمان آرتروز گردن
در ادامه به برخی از گزینههای مهم درمانی که هر کدام به نوبه خود میتوانند موثر و مفید در جهت بهبود این بیماری باشند، اشاره خواهیم کرد.
1-درمان آرتروز گردن با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یک روش درمانی غیرقابل جدا کردن از فعالیتهای روزمره است که با استفاده از تمرینات و تکنیکها، بهبود عملکرد عضلات، افزایش محدودیت حرکتی و کاهش درد در ناحیه گردن را هدف میگیرد. از جمله تمرینات مورد استفاده در فیزیوتراپی آرتروز گردن میتوان به تمرینات استحکام بخشی، تمرینات انعطافپذیری و تمرینات تعادل اشاره کرد. همچنین، تکنیکهای ماساژ و درمانهای حرارتی نیز میتوانند بهبود علائم آرتروز گردن را تسریع کنند. با استفاده منظم از فیزیوتراپی، بیماران میتوانند بهبود خود را حس کنند.
2- تمرین درمانی گردن (درمان آرتروز گردن با تمرین)
تمرینات ویژه، زمانی که به طور منظم و تحت دستور یک درمانگر مجاز انجام شوند، میتوانند درد را تسکین دهند و عضلات ضعیف شده را تقویت کنند.
3- درمان آرتروز گردن با طب سوزنی
این شکل سنتی از طب چینی یکی از قدیمیترین درمانهای طبیعی درد در اطراف است. از سوزنهای بسیار ظریف برای تحریک انرژی در مسیرهایی در بدن شما به نام مریدینها استفاده میکند. هدف اصلاح عدم تعادل انرژی یا qi (تلفظ “chee”) است. تحقیقات زیادی در مورد طب سوزنی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد، اگرچه مطالعات نشان میدهد که این طب سوزنی سطوح مواد شیمیایی مرتبط با التهاب را در بدن شما کاهش میدهد. همچنین به دردهای مزمن به ویژه کمردرد کمک میکند. همچنین ممکن است به آرتروز کمک کند.
4- بیوفیدبک
این تکنیک به شما کمک میکند تا کنترل پاسخهای خودکار مانند ضربان قلب و فشار خون را یاد بگیرید. شما این کار را با حسگرهایی روی بدنتان انجام میدهید که اطلاعات را به یک مانیتور ارسال میکنند. یک درمانگر به شما میآموزد که چگونه واکنش خود را به استرس کنترل کنید.
5-درمان آرتروز گردن با دارودرمانی
برای رفع درد و/یا التهاب، پزشک ممکن است استامینوفن، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و/یا شل کنندههای عضلانی را تجویز کند.
6- تزریقات
در اقلیت بسیار کمی از موارد، به خصوص اگر درد مداوم در پشت سر یا بازو دارید، یک بیحس کننده موضعی طولانی اثر یا تزریق استروئید ممکن است کمک کند. تزریق معمولاً در مفاصل فاست کوچک گردن شما انجام میشود. این تزریقها معمولاً در بخش اشعه ایکس انجام میشوند تا متخصص بتواند سوزن را دقیقاً در جای خود قرار دهد.
7- یخ و گرما درمانی
این یک روش آسان و خانگی برای تسکین درد و التهاب است. فیزیوتراپیست شما دستورالعملهای مراقبتی مناسب را ارائه میدهد.
8- درمان آرتروز گردن با عمل جراحی
اگر یک یا چند مورد از موارد زیر وجود داشته باشد، ممکن است کاندید عمل جراحی باشید:
- آرتروز گردن شما به روشهای درمانی غیر جراحی به خوبی پاسخ نمیدهد.
- شما عصب نخاعی گیر کردهاید.
- نخاع شما در حال فشرده شدن است.
- شما از علائم عصبی پیشرونده رنج میبرید.
نوع طرح جراحی تعیین شده برای هر بیمار به سن، سلامتی و علائم بستگی دارد. برخی از بیماران به دلیل سن یا وضعیت سلامتی کاندیدای مناسبی برای جراحی نیستند. در طول مشاوره عمیق شما، پزشک تعیین میکند که چه نوع درمان آرتریت برای شما بهترین است.
پیشگیری از آرتروز گردن
تغییرات سبک زندگی
علاوه بر این، اگر با آرتریت گردن مواجه هستید، چند تغییر دیگر در برنامه روزانه شما نیز ممکن است به بهبود وضعیت شما کمک کند.
تعویض بالش
با توجه به اینکه هر شب حدود 8 ساعت میخوابید، قرار گرفتن در وضعیت نامناسب آن تمام مدت تنها میتواند احساس درد و سفتی در گردن را پس از بیدار شدن افزایش دهد. تحقیقات نشان میدهد که خوابیدن روی شکم میتواند منجر به درد گردن شود. چیزی به سادگی خوابیدن به پهلو یا پشت و تعویض بالش ممکن است تسکین زیادی برای گردن شما ایجاد کند. به دنبال بالشهایی باشید که از گردن پشتیبانی میکنند. همچنین میتوانید بالشهای کوچکی را زیر هر بازو قرار دهید (در حالی که به پشت دراز میکشید) تا بازوها را بالا بیاورید و فشار روی شانهها و گردن را کاهش دهید.
تنظیم موقعیت کاری شما
اگر شما هم مانند بسیاری از ما هستید، احتمالاً بیشتر روز خود را در حالت خمیده روی صفحه کلید یا خیره شدن به صفحه گوشی در دست خود میگذرانید. این میتواند عواقب جدی برای سلامت گردن شما داشته باشد، تا جایی که در حال حاضر اصطلاحی برای فشار، درد و سایر مسائل در گردن مرتبط با استفاده از صفحه نمایش وجود دارد: گردن فناوری. اگر دائماً به صفحه رایانه یا تلفن هوشمند از پایین نگاه میکنید، به این فکر کنید که چگونه میتوانید ایستگاه کاری خود را طوری تنظیم کنید که بتوانید مستقیماً به جلو نگاه کنید.
کاهش زمان نمایش
علاوه بر چیدمان ارگونومیکتر محل کار، صرفاً زمان صرف شده با رایانه و تلفن خود را کاهش دهید. برخیزید، راه بروید و هر ساعت چند دقیقه به حرکات کششی اختصاص دهید.
کاهش قرار گرفتن در معرض محیطهای با لرزش بالا
برخی از محیطهای کاری میتوانند از بین رفتن بافتهای بالشتک بین مهرهها را تسریع بخشند. اگر زیاد با ماشینآلات سنگین یا سایر تجهیزاتی که ارتعاش دارند کار میکنید، ممکن است از طریق سایش و پارگی ساده، پیشرفت آرتریت در گردن را تسریع کنید.
سوالات متداول
برای آرتروز گردن چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر گردن درد شما بیش از چند روز طول بکشد، باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین باید با آنها صحبت کنید اگر: علائمی غیر از درد و سفتی را تجربه میکنید:
- درد، سوزن سوزن شدن، بیحسی یا ضعف در بازوها و پاهای خود دارید.
- درد شدید ناگهانی پس از زمین خوردن یا آسیبدیدگی داشته باشید.
- سفتی گردن به طور ناگهانی همراه با مشکل در بلند کردن هر دو دست بالای سر.
برخی از علل نادر گردن درد عبارتاند از:
- یک شکستگی
- یک عفونت
- یک تومور
- التهاب که میتواند در اسپوندیلیت آنکیلوزان یا مننژیت رخ دهد.
اگر مشکوک به داشتن یکی از موارد فوق هستید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
تغییرات دژنراتیو مرتبط با آرتروز گردن چیست؟
تغییرات دژنراتیو مرتبط با آرتروز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کمآبی دیسک
دیسکهای ستون فقرات حاوی یک هسته داخلی ژل مانند هستند که توسط بافت فیبری انعطافپذیر احاطه شده است. با بالا رفتن سن، دیسکها خشک و جمع میشوند. این منجر به تماس بیشتر استخوان روی استخوان بین مهرهها میشود که باعث فرسایش (تخریب) استخوان در طول زمان میشود.
فتق دیسک
همچنین به عنوان دیسکهای پارگی شناخته میشود، فتق دیسک زمانی رخ میدهد که قسمت بیرونی دیسک ترک میخورد و هسته داخلی نرمتر به بیرون برآمده میشود. این نشت محتویات دیسک میتواند اعصاب مجاور که از کانال نخاعی عبور میکنند را تحریک و ملتهب کند.
خارهای استخوانی
وقتی دیسکهای شما شروع به تحلیل رفتن میکنند، ستون فقرات شما اغلب سعی میکند با تولید بافت استخوانی جدید، قدرت را به ناحیه آسیبدیده بازگرداند. این برجستگیها (خارهای استخوانی) میتوانند به طناب نخاعی فشار وارد کنند و ریشههای عصبی را تحریک کنند.
آسیب به رباطها
رباطها طنابهایی از بافت سفت و فیبری هستند که استخوان را به استخوان متصل میکنند. رباطهای گردن شما میتوانند با افزایش سن سفت شوند، که انعطافپذیری در گردن شما را کاهش میدهد و میتواند منجر به گردن درد شود.