سندرم خروجی قفسه سینه (TOS) اصطلاحی است که با فشرده سازی اعصاب، شریان ها و وریدها در قسمت تحتانی گردن و ناحیه بالای قفسه سینه مرتبط است. این فشار باعث درد در بازو، شانه و گردن می شود. شایع ترین مکان های ایجاد فشار بین عضلات اسکالن , فضای بین ترقوه و دنده ی اول و مثلث سینه ای می باشد.
این عارضه درواقع گروهی از اختلالات است که زمانی رخ می دهد که عروق خونی یا اعصاب در فضای بین استخوان ترقوه و اولین دنده شما (قسمت خروجی قفسه سینه) فشرده می شوند که این موضوع می تواند باعث درد شانه و گردن و بی حسی در انگشتان شما شود. برای بررسی بیشتر تا انتهای مقاله با فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.
علل شایع سندرم خروجی قفسه
علل شایع سندرم خروجی قفسه سینه عبارتند از ضربه فیزیکی ناشی از تصادف رانندگی، صدمات مکرر ناشی از فعالیت های شغلی یا ورزشی، برخی نقص های آناتومیکی (مانند داشتن یک دنده اضافی) و بارداری است. گاهی اوقات پزشکان علت سندرم خروجی قفسه سینه را نمی دانند. TOSدر زنان شایع تر است و علائم معمولا بین 20 تا 50 سالگی شروع می شود.
درمان TOS معمولاً شامل فیزیوتراپی و اقدامات تسکین درد است. اکثر افراد با این درمان ها بهبود می یابند. با این حال، در برخی موارد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.
انواع سندرم خروجی قفسه سینه
1- عصبی: این شایع ترین نوع سندرم خروجی قفسه سینه است که با فشرده سازی شبکه بازویی مشخص می شود. شبکه بازویی شبکه ای از اعصاب است که از نخاع شما می آید و حرکات عضلانی و حس شانه، بازو و دست را کنترل می کند.
2- وریدی: این نوع از سندرم خروجی قفسه سینه زمانی رخ می دهد که یک یا چند ورید زیر استخوان ترقوه فشرده شده و در نتیجه لخته خون ایجاد می شود.
3- شریانی: این نوع، کمترین شیوع TOS را دارد و زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از شریان‌های زیر استخوان ترقوه فشرده می‌شود و منجر به برآمدگی شریان می‌شود که به آن آنوریسم نیز می‌گویند.
این امکان وجود دارد که ترکیبی از سه نوع مختلف سندرم خروجی قفسه سینه را داشته باشید که چندین قسمت از ناحیه خروجی قفسه سینه فشرده می شود.
علائم سندرم خروجی قفسه سینه چیست؟
علائم این سندرم، بسته به نوع آن متفاوت است
TOS نوروژنیک (منشا عصبی) علامتی دارد که در آن تحلیل (ضعیف شدن) شدید در قاعده گوشتی انگشت شست وجود دارد. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس «سوزن و سوزن» یا بی حسی در دست و انگشتان دست
- تغییر رنگ دست
- دست های سرد
- درد مبهم در ناحیه گردن، شانه و زیر بغل
علائم TOS با منشا وریدی ممکن است شامل موارد زیر باشد
- رنگ پریدگی
- نبض ضعیف یا غایب در بازوی آسیب دیده، که همچنین ممکن است در لمس سرد باشد و رنگ پریده تر از بازوی سالم به نظر برسد
- بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد یا تورم بازو و انگشتان
- ضعف گردن یا بازو
- توده ضربان دار در نزدیکی استخوان ترقوه
- خستگی بازو با فعالیت
علائم TOS با منشا شریانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تغییر رنگ در دست و انگشتان
- حساسیت به سرما در دست و انگشتان
- تورم، سنگینی، احساس سوزن سوزن شدن یا بی حسی، و گردش خون ضعیف در بازوها، دست ها و انگشتان
- نبض ضعیف یا غایب در بازوی آسیب دیده
چشم انداز افراد مبتلا به TOS بسته به نوع متفاوت است. بیشتر افراد با ورزش و فیزیوتراپی بهبود می یابند. افراد مبتلا به TOS عروقی و TOS عصبی واقعی گاها نیاز به جراحی برای کاهش فشار روی عروق یا عصب آسیب دیده دارند.
چه کسانی در معرض ابتلا به سندرم خروجی قفسه سینه قرار دارند؟
دلایل بسیاری برای TOS وجود دارد، از جمله:
- ضربه جسمی و فیزیکی
- نقص آناتومیک
- تومورهایی که به اعصاب فشار می آورند
- وضعیت و پاسچر نامناسب که باعث فشردگی عصب می شود
- بارداری
- حرکات و فعالیت های تکراری بازو و شانه، مانند انجام برخی ورزش ها
سایر عواملی که می توانند باعث ایجاد سندرم خروجی قفس سینه شوند عبارتند از:
- افتادگی شانه
- وضعیت های بدنی اشتباه (ایستادن یا نشستن بدون توجه به انحنای فیزیولوژیکی ستون فقرات)
- شکستگی ترقوه
- شکستگی دنده
- کوتاهی برخی عضلات گردنی
بیشتر بخوانید: اﺳﭙﺎﺳﺘﻴﺴﻴﺘﻲ چیست؟
تشخیص سندرم خروجی قفسه سینه
پزشکان معمولاً مطالعات هدایت عصبی، الکترومیوگرافی (EMG) یا مطالعات تصویربرداری را برای تأیید یا رد تشخیص TOS توصیه می کنند. تشخیص آن می تواند دشوار باشد زیرا تعدادی از اختلالات علائمی مشابه علائم TOS دارند. این اختلالات عبارتند از:
- صدمات عضلات روتاتور کاف
- اختلالات دیسک گردن
- فیبرومیالژیا
- اسکلروز چندگانه
- سندرم درد منطقه‌ای پیچیده
- تومورهای نخاع
اما علائمی وجود دارند که به تشخیص این اختلال کمک می کنند. این علائم عبارتند از:
- حساسیت به لمس در ناحیه درست بالای استخوان ترقوه به سمت حفره گردن
- ضعف و یا احساس “سوزن سوزن” هنگام بالا بردن دست ها
- ضعف در انگشت پنجم (انگشت کوچک)
- رنگ پریدگی در کف دست یک یا هر دو دست زمانی که بالای شانه ها برده می‌شوند و انگشتان به سقف اشاره می‌کنند.
بیشتر بخوانید: راه های درمان گردن درد
درمان سندرم خروجی قفسه سینه
درمان های سندرم خروجی قفسه سینه بسته به نوع TOS شما و علائم شما متفاوت است. اهداف درمان کاهش علائم و جلوگیری از عوارض است. پزشک شما گزینه درمانی مناسب برای شما را توصیه می کند.
درمان با برنامه های ورزشی و فیزیوتراپی با اهداف زیر شروع می شود:
- تقویت عضلات سینه ای
- بازیابی وضعیت طبیعی بدن
- از بین بردن فشار با افزایش فضای ناحیه ای که عصب از آن عبور می کند
- پزشکان اغلب داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن) را برای درد تجویز می کنند. سایر داروهایی که ممکن است توسط پزشک تجویز شوند عبارتند از:
-
- ترومبولیتیک برای شکستن لخته های خون
- داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از لخته شدن
اگر این کار درد را تسکین ندهد، پزشک ممکن است جراحی رفع فشار خروجی قفسه سینه را برای آزاد کردن یا برداشتن ساختارهایی که عصب یا شریان را فشرده می‌کنند، توصیه کند.
بنابراین به طور خلاصه درمان های ممکن برای این عارضه عبارتند از:
فیزیوتراپی
رایج ترین درمان اولیه برای TOS نوروژنیک (با منشا عصبی) است. یک فیزیوتراپیست به شما کمک می کند دامنه حرکتی خود (این که تا چه حد می توانید حرکت کنید) را در گردن و شانه های خود افزایش دهید. فیزیوتراپی همچنین عضلات شما را تقویت می کند و وضعیت بهتری را برای شما به ارمغان می آورد. اکثر افراد مبتلا به TOS با منشا عصبی، شاهد بهبود علائم هستند.
در فیزیوتراپی با استفاده از تکنیک های مختلف همچون ماساژدرمانی، الکتروتراپی، تمرین درمانی، درمان های دستی، سرمادرمانی یا گرمادرمانی، اولتراسوند، لیزر پرتوان و … به کاهش درد و علائم و در نهایت بهبودی شما کمک می کنند.
دارو درمانی
داروهایی برای تسکین درد: پزشک شما ممکن است مسکن های بدون نسخه مانند NSAID ها را توصیه کند.
داروهایی برای جلوگیری یا شکستن لخته های خون: درمان ترومبولیتیک به افراد مبتلا به TOS شریانی یا وریدی کمک می کند. شما دارو را از طریق یک خط IV یا کاتتر دریافت می کنید که لخته های خون موجود را حل کرده و از تشکیل لخته های جدید جلوگیری می کند. پزشک شما ممکن است داروهای ضد انعقاد نیز تجویز کند.
خود مراقبتی
- از حمل کیف های سنگین روی شانه یا بلند کردن اشیاء بالای سر خودداری کنید.
- تمرینات مخصوص را در خانه انجام دهید تا عضلات خود را تقویت کرده و وضعیت بدنی خود را بهتر کنید.
- فعالیت های روزانه خود را برای محدود کردن یا اجتناب از حرکات خاصی که باعث تشدید علائم می شوند، اصلاح کنید.
- وزن نرمال داشته باشید
- تمرینات آرامش بخش مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و کشش را انجام دهید
جـــراحی
اکثر افراد مبتلا به TOS شریانی یا وریدی نیاز به جراحی دارند. برخی از افراد مبتلا به TOS نوروژنیک (منشا عصبی) در صورتی که سایر درمان‌ها علائم را برطرف نکنند، نیاز به جراحی دارند. جراحان بسته به نوع TOS و آناتومی شما از روش های مختلفی استفاده می کنند. به عنوان مثال، جراحی رفع فشار، استخوان یا بافت غیرطبیعی را که باعث فشرده‌سازی می‌شود، از بین می‌برد. سایر جراحی ها مشکلات ساختاری رگ های خونی شما را برای بهبود جریان خون ترمیم می کنند. پزشک به شما خواهد گفت که آیا به جراحی نیاز دارید یا خیر. آنها همچنین هرگونه خطر احتمالی را توضیح خواهند داد.
چگونه از ایجاد سندرم خروجی قفسه سینه پیشگیری کنیم؟
همیشه نمی توانید از TOS جلوگیری کنید و بسیاری از علل خارج از کنترل شما هستند. اما مواردی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به این عارضه انجام دهید:
اگر ورزشی انجام می دهید که شامل حرکات مکرر بازو می باشد، با مربی خود در مورد تمریناتی برای تقویت عضلات اطراف شانه خود صحبت کنید.
اگر شغل شما به بلند کردن اجسام سنگین یا حرکات بازو بالای سر نیاز دارد، با یک درمانگر در مورد تمریناتی صحبت کنید که می تواند به کاهش خطر آسیب کمک کند.