کامپرشن تراپی نوعی روش درمانی است که در طی آن هوا توسط دستگاهی به داخل بالشتک هایی که دور قسمت های مختلف اندام ها قرار گرفته اند وارد شده و با ایجاد فشار حالتی مانند ماساژ را در اندام ایجاد می کند.

در این دستگاه یک پوشش الاستیک در اطراف عضو مورد نظر قرار گرفته و اندام تحت فشار تدریجی قرار می گیرد.

این افزایش فشار و حالت ماساژ گونه سبب بهبود حرکت جریان خون و لنف شده که این امر سبب کاهش تورم و درد عضلانی شده و در بیمار احساس سبک شدن و بطور کلی احساس خوشایندی داده و توانایی های حرکتی را بهبود می بخشد.

ضعف گردش خون و لنف و سایر مایعات بدن سبب تاخیر در ترمیم آسیب های ایجاد شده می شود و کامپرشن تراپی با کمک به بهبود جریان خون می توان روند بهبودی را سرعت بخشد.

این روش با اعمال فشار کنترل شده بر اندام ها با فشار بیش از حد عروق خونی که دچار اختلال شده اند مقابله میکند.

این فشار در قسمت های پایینی اندام مقدار بیشتری داشته و با بالا رفتن در اندام بتدریج کاهش یافته تا به بهبود جریان خون در اندام های بدن کمک کند.

درمان با دستگاه کامپرشن تراپی گردش خون و لنف را بهبود بخشیده و به کاهش تورم و درد عضلات کمک کرده و نقش مهمی در از بین بردن و پیشگیری از محدودیت های حرکتی دارد.

کم تحرکی به دلیل بیماری ، استراحت طولانی مدت به دلیل بیماری ، جراحی و عوارض برخی داروها سبب تحت فشار قرار گرفتن عروق خونی و لنفی شده که موجب اختلال در گردش خون می شوند و با این روش درمانی می توان به تخفیف این عوارض کمک کرد.

بیشتر بخوانید … بیوفیدبک تراپی: کنترل آگاهانه بدن برای بهبود سلامت

کامپرشن تراپی چیست و چگونه انجام میشود؟

کامپرشن تراپی (Compression Therapy) یا درمان با فشار، یکی از روش‌های مؤثر پزشکی برای بهبود گردش خون و کاهش تورم در اندام‌ها، به‌ویژه پاها، است. این روش با استفاده از فشار مکانیکی کنترل‌شده بر روی اندام‌ها انجام می‌شود تا از تجمع مایعات جلوگیری کند و جریان خون یا لنف را بهبود بخشد.

✅ کاربردهای کامپرشن تراپی:

کامپرشن تراپی برای موارد زیر تجویز می‌شود:

واریس (Varicose veins)
لنف ادم (Lymphedema)
ترومبوز ورید عمقی (DVT) – پیشگیری و درمان
زخم‌های وریدی پا – کمک به بهبود زخم‌ها
ورم بعد از عمل جراحی یا آسیب‌دیدگی
ورزشکاران – برای بهبود ریکاوری عضلات

🧦 چگونه انجام می‌شود؟

کامپرشن تراپی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود:

1. جوراب‌های فشاری (Compression Stockings)

رایج‌ترین روش است.
دارای سطوح مختلف فشار (از خفیف تا شدید) هستند.
در اشکال مختلف: جوراب تا زانو، ران یا تمام‌پا.
معمولاً در صبح پوشیده می‌شوند و تا شب باید استفاده شوند.

2. بانداژهای فشاری

بانداژهای الاستیک یا چندلایه برای کنترل دقیق‌تر فشار.
مخصوص افراد با لنف‌ادم شدید یا زخم‌های وریدی.

3. دستگاه‌های پنوماتیک (Pneumatic Compression Devices)

آستین‌های بادی متصل به پمپ هوا.
به طور متناوب باد می‌شود تا فشار متغیر وارد کند.
بیشتر در کلینیک‌ها یا خانه برای درمان لنف ادم پیشرفته استفاده می‌شود.

4. لباس‌های فشاری مخصوص (Custom compression garments)

برای موارد خاص مثل لنف ادم پیشرفته یا نیاز به فشار دقیق و مداوم طراحی می‌شود.

🧠 نکات مهم:

تجویز پزشک لازم است، به‌ویژه برای فشارهای متوسط تا بالا.
نباید در افراد با مشکلات عروق شریانی شدید استفاده شود.
قبل از استفاده، بررسی وضعیت پوست و گردش خون الزامی است.
فشار اشتباه یا استفاده نامناسب می‌تواند باعث آسیب شود.

بیشتربخوانید …. آناتومی بدن

موارد کاربرد کامپرشن تراپی

کامپرشن تراپی کاربردهای گسترده‌ای در پزشکی دارد، به‌ویژه در زمینه‌های وریدی، لنفاوی، التیام زخم‌ها و پیشگیری از لخته خون. در ادامه، موارد مهم کاربرد آن را به‌صورت دسته‌بندی شده بررسی می‌کنیم:

۱. بیماری‌های وریدی (سیاهرگی)

واریس (Varicose Veins):

کمک به کاهش تورم، درد و سنگینی پا
جلوگیری از پیشرفت بیماری

نارسایی مزمن وریدی (CVI):

بهبود بازگشت خون به قلب
کاهش علائم مانند ادم، تیرگی پوست، احساس سنگینی

زخم‌های وریدی پا:

تسریع بهبود زخم از طریق کاهش فشار هیدرواستاتیک در وریدها
کاهش ترشح و التهاب

ترومبوز ورید عمقی (DVT) – پیشگیری:

به‌ویژه در بیماران بستری، جراحی‌شده یا پروازهای طولانی

۲. اختلالات لنفاوی

لنف‌ادم (Lymphedema):

کاهش تورم اندام‌ها از طریق تخلیه مایع لنف
معمولاً همراه با تخلیه دستی لنف و تمرین‌های حرکتی

۳. مراقبت پس از جراحی یا آسیب‌دیدگی

پس از جراحی عروق یا ارتوپدی:

کاهش ورم
پیشگیری از تشکیل لخته

پس از سوختگی یا جراحی پلاستیک:

جلوگیری از اسکار (جوشگاه) ضخیم یا برجسته

۴. در ورزش و ریکاوری عضلات

ورزشکاران:

کمک به بازسازی سریع‌تر عضلات پس از تمرین شدید
کاهش درد و التهاب عضلانی

۵. دوران بارداری

پیشگیری از واریس و ادم پا:

به‌ویژه در ماه‌های آخر بارداری
کاهش خطر ترومبوز

۶. در پروازهای طولانی یا بی‌تحرکی

پیشگیری از لخته خون:

مخصوص افراد در معرض خطر
جوراب‌های فشاری سبک برای سفرهای طولانی

⚠️ نکته مهم:

کامپرشن تراپی برای همه مناسب نیست. در مواردی مثل بیماری‌های شریانی شدید، عفونت فعال در پا یا نارسایی قلبی پیشرفته، باید با احتیاط یا ممنوعیت استفاده شود.

دیگر کاربرد های کامپرشن تراپی

التهاب و تورم در بافت های آسیب دیده بدن
درد و خستگی مزمن
زخم های دیابتیک (زخم پای دیابتی)
پس از جراحی های ارتوپدی
بیماری های مفصلی مانند آرتروز مفاصل و روماتیسم مفصلی
گزگز و بی حسی اندام ها
سردی اندام ها
اختلال خواب
ترومبوز وریدی
تورم اندام ها در دوران بارداری

بیشتر بخوانید … درد پاشنه پا : کمبود ویتامین ها و ریز مغذی ها

فواید کامپرشن تراپی

بهبود گردش خون و لنف
تحریک ترشح ضد دردهای طبیعی بدن مانند اندورفین
کاهش خشکی و سفتی عضلات
بهبود وضعیت خواب فرد
بهبود تغذیه سلول ها
کمک به دفع مواد زائد و سمی از بدن
بهبود عملکرد ورزشی
کمک به دفع بهتر سموم از بدن
کاهش التهاب
بهبود وضعیت حرکتی مفاصل
کاهش دوره نقاهت پس از جراحی ها
کاهش احساس سنگینی در اندام ها
کاهش عوارض ناشی از کم تحرکی
بهبود وضعیت سالمندان
تسریع بهبودی زخم ها مانند زخم بستر
کمک به کاهش عوارض دیابت
کاهش تورم و ادم اندام ها
کاهش فشار خون
تسهیل بازگشت خون به قلب
کاهش ورید های واریسی
از بین بردن فشار عصبی

بیشتر بخوانید …تاثیرات بیوفیدبک کف لگن

❌ موارد منع مصرف کامپرشن تراپی (مطلق یا نسبی):

در صورت وجود هر یک از شرایط زیر به کلی از درمان کامپرشن تراپی اجتناب کرده و یا ابتدا با پزشک صحبت کنید

کامپرشن تراپی با وجود فواید فراوان، در برخی شرایط نباید استفاده شود یا باید با احتیاط فراوان انجام شود. استفاده نادرست از آن می‌تواند وضعیت بیمار را بدتر کند یا حتی خطرناک باشد.

1. بیماری شریانی شدید (PAD)

کامپرشن می‌تواند جریان خون شریانی را کاهش دهد و موجب ایسکمی (کاهش خون‌رسانی) شود.
معمولاً اگر شاخص ABI (Ankle Brachial Index) کمتر از 0.5 باشد، کاملاً ممنوع است.
ABI بین 0.5 تا 0.8 → با احتیاط و فشار پایین

2. نارسایی شدید قلبی (CHF) – مرحله پیشرفته

افزایش فشار بازگشتی خون ممکن است فشار به قلب را بیشتر کرده و باعث بدتر شدن تنگی نفس یا ادم ریوی شود.

3. عفونت فعال در اندام‌ها (مانند سلولیت فعال یا اریزیپلاس)

فشار ممکن است باعث گسترش عفونت شود.
باید ابتدا عفونت کنترل شده و سپس درمان آغاز گردد.

4. ترومبوز ورید عمقی درمان‌نشده (DVT فعال)

کامپرشن ممکن است لخته را جابجا کرده و باعث آمبولی ریوی شود.
پس از تثبیت با داروهای ضد انعقاد، ممکن است با تجویز پزشک آغاز شود.

5. نوروپاتی شدید (مثلاً در دیابت پیشرفته)

بیمار احساس فشار زیاد یا آسیب ناشی از فشار را حس نمی‌کند → خطر زخم و آسیب پنهان.

6. مشکلات پوستی شدید (مانند زخم‌های باز، درماتیت آلرژیک یا حساسیت به مواد)

کامپرشن ممکن است باعث تحریک یا آسیب بیشتر به پوست شود.

7. ادم ناشی از بیماری کلیوی یا کبدی (ادم سیستمی)

در این موارد، علت ادم غیرموضعی است و کامپرشن معمولاً مؤثر نیست، مگر با نظر پزشک.

اگر یکی از این شرایط را دارید یا بیمار شما در این دسته‌ها قرار می‌گیرد، کامپرشن تراپی نباید خودسرانه انجام شود و لازم است با پزشک متخصص (معمولاً متخصص پوست، عروق، قلب یا لنفولوژی) مشورت شود.

طی انجام این روش درمانی، فیزیوتراپیست با توجه به میزان آسیب دیدگی و ناحیه آسیب دیده بدن، نوع انجام فشرده سازی را مشخص کرده و از وسایل مناسب آن استفاده می کند. در صورتی که فرد در نواحی غیر از دست و پا نیاز به اعمال فشرده سازی داشته باشد، فیزیوتراپیست از یک لباس الاستیک که دارای خاصیت فشردگی و کامپرشن می باشد، استفاده کرده و در غیر این صورت از جوراب، جوراب های ساق بلند فشرده سازی، جوراب شلواری مخصوص، آستین و ساق های مناسب کامپرشن استفاده می کند.

سپس با اعمال فشرده سازی به اندام های بدن فشار آورده و به صورت یک ماساژ به بهبود گردش خون و سایر مایعات در بدن فرد کمک می کند. در این روش درمانی، دستگاه کامپرشن که به صورت لباس و دیگر تجهیزات می باشد، هوا را به بالشتک هایی که به دور اندام مختلف بدن قرار گرفته اند، فرستاده و با اعمال فشار مناسب و کنترل شده به تسکین تورم و دردهای عضلانی بدن می پردازد.

کلام آخر

کامپرشن تراپی، با مکانیزم ساده اما تأثیرگذار خود، به یکی از مؤثرترین ابزارهای درمانی در حوزه‌های مختلف پزشکی تبدیل شده است. تأثیرات آن در کاهش ورم، افزایش جریان خون، تسریع روند ترمیم زخم‌ها و پیشگیری از لخته‌های خطرناک، آن را به انتخابی امن و کارآمد برای بسیاری از بیماران بدل کرده است. هرچند استفاده از این روش نیازمند ارزیابی تخصصی و رعایت اصول پزشکی است، اما در صورت استفاده صحیح، می‌تواند روند بهبودی بیماران را به‌طرز چشمگیری تسریع کند. بی‌تردید، ترکیب علم و سادگی در کامپرشن تراپی، این روش را به ابزاری شگفت‌انگیز در ارتقاء سلامت فردی و عمومی تبدیل کرده است.

خدمات کلینیک فیزیوتراپی فانتوم

در مجموعه ی ما فیزیوتراپیست پس از بررسی علامت ها می تواند برنامه ی مناسبی برای درمان بیمار انتخاب کند. خدمات فیزیوتراپی مانند:

برای مشاوره و گرفتن نوبت در منزل و یا آشنایی با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم کلیک کنید.