فیزیوتراپی ای ال اس | راهنمای جامع درمان و توانبخشی ALS

فیزیوتراپی ای ال اس و تمرینات توانبخشی نقش مهمی در روند بیماری دارند. این تمرینات با جلوگیری از کاهش دامنه حرکتی، کند کردن ضعف عضلات، پیشگیری از کوتاهی مفاصل و بدشکلی اندام‌ها، و حفظ قدرت عضلات تا حد امکان، سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می‌دهند. علاوه بر فواید جسمی، این تمرینات تأثیر مثبتی بر روحیه فرد داشته و موجب بهبود کیفیت زندگی، افزایش حس بهزیستی و رضایت فرد می‌شوند. ترکیب روش‌های درمانی شامل مداخلات پزشکی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، برنامه تغذیه سالم و اجرای فیزیوتراپی برای بیماران ALS نقش حیاتی در کند کردن روند پیشرفت بیماری و افزایش طول عمر آن‌ها دارد. در این مقاله از کلینیک فیزیوتراپی فانتوم به بررسی فیزیوتراپی ای ال اس می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

 ‏ای ال اس چیست و چه علائمی دارد؟

بیماری ای‌ال‌اس یا اسکلروز چندگانه نوعی اختلال خودایمنی است که بر کارکرد سیستم عصبی اثر می‌گذارد. علائم اولیه معمولاً از دست‌ها شروع شده و سپس پاها و سایر اندام‌ها را درگیر می‌کند. با پیشرفت بیماری، مشکلاتی در بلع، گفتار و حتی تنفس بروز پیدا می‌کند. شناخت علائم اولیه برای شروع سریع‌تر درمان اهمیت دارد.

مداخلات فیزیوتراپی در مراحل مختلف ای ال اس ALS :

با پیشرفت بیماری، بیمار ممکن است برای حرکت به ابزارهای کمکی مانند واکر یا عصا نیاز پیدا کند و در مراحل پیشرفته‌تر، استفاده از ویلچر اجتناب‌ناپذیر باشد. انتخاب صحیح ویلچر و وسایل کمکی مناسب از وظایف مهم فیزیوتراپیست است. همچنین در فرآیند فیزیوتراپی ای ال اس، استفاده از بالش‌های استاندارد، تکیه‌گاه مناسب برای سر و کمر و سایر تجهیزات حمایتی ضروری است تا از مشکلاتی مانند زخم بستر و کوتاه شدن عضلات و مفاصل پیشگیری شود.

در نهایت، فیزیوتراپی تلاش می‌کند روند پیشرفت بیماری را تا حد امکان کند کرده و شرایط بیمار را به گونه‌ای بهبود بخشد که بتواند بیشترین سطح استقلال حرکتی را در زندگی روزمره حفظ کند.

علت بیماری ای ال اس

بیماری ای ال اس یا مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری اتوایمیونی است که تاثیر بر عملکرد سیستم عصبی دارد. این بیماری باعث تخریب ماده سفید مغز و ایجاد التهاب در اطراف آن می‌شود که به تخلیه الیاف عصبی و تخریب بافت‌های عصبی منجر می‌شود. علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما به عنوان یک بیماری اتوایمیونی، سیستم ایمنی بدن خود را به عنوان یک تهدید شناسایی می‌کند و به طور ناقص به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند.

اختلال در عملکرد طبیعی سیستم ایمنی یکی از عوامل اصلی در بروز این بیماری است. افرادی که برخی ژن‌های خاص را به ارث برده‌اند، ریسک بیشتری برای ابتلا دارند. علاوه بر این، عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا ابتلا به عفونت‌های ویروسی نیز می‌تواند احتمال بروز بیماری را افزایش دهد. به‌طور کلی، ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد ای‌ال‌اس نقش مؤثری دارد..

آزمایش‌های تشخیص ای ال اس

تشخیص ALS با معاینات دقیق و تست‌های تخصصی انجام می‌شود، از جمله:

1. معاینات کامل نورولوژیک

2. تست‌های الکترومیوگرافی (EMG) و هدایت عصبی (NCS)

3. آزمایش خون و بررسی عملکرد تیروئید و فلزات سنگین

4. پونکسیون کمری و بررسی مایع مغزی نخاعی

5. تصویربرداری با MRI و میلوگرافی

6. بیوپسی عضله یا عصب در موارد خاص

فیزیوتراپی ای ال اس

فیزیوتراپی ALS می‌تواند نقش مؤثری در کاهش درد و بهبود واکنش بیماران نسبت به مشکلات حرکتی داشته باشد.
فیزیوتراپیست در این فرآیند با ارائه راهکارهای تخصصی کمک می‌کند، از جمله:

• طراحی تمرینات سبک برای بهبود سلامت قلبی-عروقی

• فراهم کردن وسایل کمکی مانند واکر یا ویلچر برای تسهیل حرکت

• معرفی ابزارهای کمکی جهت افزایش کیفیت زندگی، مثل نصب رمپ برای حرکت راحت‌تر ویلچر

تمرینات مناسب برای بیماران ای ال اس

تمرینات مناسب شامل حرکات کششی برای حفظ انعطاف، تمرینات مقاومتی سبک برای تقویت عضلات، و تمرینات استقامتی مثل پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری سبک هستند. این تمرینات باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شوند تا از بروز آسیب یا خستگی شدید جلوگیری شود. تمرینات یوگا، پیلاتس و تمرینات تعادل نیز برای بیماران ALS بسیار مفید است.

عوارض بیماری ای ال اس

بیماری ال اس یک بیماری خواب‌آلودگی است که توسط انگل تک‌سلولی به نام توکسوپلاسما گوندیی ایجاد می‌شود. این انگل از طریق مصرف آب یا خوراکی که با مدفوع حیوانات آلوده به آن تلف شده است، به انسان منتقل می‌شود. علائم این بیماری در افراد سالم ممکن است خفیف و بی‌نشان باشد، اما در افراد با سیستم ایمنی ضعیف مانند بیماران با ایدز یا زنان باردار، ممکن است عوارض جدی ایجاد شود.

از جمله عوارض شایع این بیماری می‌توان به بروز تب، احساس خستگی شدید، درد در عضلات، سردرد، التهاب گلو و تورم غدد لنفاوی اشاره کرد. اگر بیماری تشخیص داده نشود و درمان مناسب انجام نشود، ممکن است فرد مبتلا به عوارض جدی‌تری مثل مشکلات نورولوژیک یا عوارض قلبی دچار شود. برای تشخیص بیماری ال اس، نمونه خون یا نمونه بافت از بیمار برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می‌شود و با تست‌های مختلف می‌توان بیماری را تشخیص داد.

درمان بیماری ال‌اس اغلب با استفاده از داروهای ضدانگلی یا ضدپارازیتی انجام می‌گیرد تا عامل بیماری‌زا از بدن حذف شود. این داروها می‌توانند به خوبی انگل را از بین ببرند و عوارض بیماری را کنترل کنند. همچنین، افراد باید از مصرف آب و خوراکی آلوده به انگل جلوگیری کرده و به بهداشت شخصی خود توجه کنند تا از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند. اگر تشخیص و درمان به موقع انجام شود، احتمال بهبودی و کاهش عوارض بیماری ال اس بسیار بالا خواهد بود.

زندگی با ای ال اس

برای سازگاری با شرایط ایجادشده:

• ارتباط اجتماعی خود را حفظ کنید.

• تغییرات لازم در محیط زندگی مانند نصب رمپ و میله‌های نگهدارنده انجام دهید.

• از گروه‌های حمایتی و تجربیات سایر بیماران بهره ببرید.

چه کسانی به ALS مبتلا می شوند؟

بیماری ALS یا همان الزایمر موتور، یک بیماری عصبی پیشرونده است که عضلات را تضعیف می کند و به تدریج به ناتوانی در حرکت و حتی تنفس منجر می شود. این بیماری اغلب در افراد بالای 40 سال و بیشتر در افراد بالای 60 سال ایجاد می شود، اما ممکن است در سنین جوانتر نیز ظاهر شود. مردان بیشتر از زنان به این بیماری ابتلا می کنند و احتمال ابتلا به ALS در افراد خانواده هایی که اعضای دیگر آنها نیز از ALS رنج می برند، بیشتر است.

از دیگر عوامل خطر ابتلا به ALS می توان به سابقه خانوادگی، موارد مشخصی از ژنتیک، عوامل محیطی مانند عوامل شیمیایی و فیزیکی، عوامل عفونی و حتی نقص در سیستم ایمنی اشاره کرد. علائم ابتلا به ALS شامل ضعف عضلات، کاهش قدرت و توانایی حرکت، تشنج عضلات، مشکلات در صحبت کردن و فهمیدن، مشکلات نفسی، افزایش تنفس و کاهش وزن ناشی از مشکلات خوردن می شود. افرادی که از این علائم رنج می برند، باید سریعا به پزشک مراجعه کرده و تشخیص دقیق بیماری را دریافت کنند تا بتوانند برنامه درمانی مناسب و موثری را شروع کنند و از پیشروی بیماری جلوگیری کنند.

کلام آخر