کین باخ چیست؟ مفصل مچ دست یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن انسان است که دارای هشت استخوان کوچک است که دردو ردیف چهارتایی متصل به هم قرار گرفته اند بطوری که مجموعا در کنار هم شکل یک گوی واحد هستند و حرکت خم شدن مچ به قدام و پشت و همچنین حرکت مچ به طرفین را بوجود می آورند.

بيماري كين باخ در واقع در اثر سياه شدن استخوان لونيت مچ دست بوجود مي آيد. مفصل مچ دست یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن انسان است که دارای حرکت ترکیبی میباشد. هشت عدد استخوان کوچک مچ ، در دو ردیف چهارتایی متصل به هم قرار گرفته اند بطوری که مجموعا شکل یک گوی واحد را تشکیل میدهند که با انتهای استخوانهای ساعد مفصل شده و حرکت خم شدن مچ به قدام و پشت و همچنین حرکت مچ به طرفین را بوجود می آورند.

به طور کلی استخوان بافتی زنده است که برای تغذیه خود نیاز به خونرسانی منظم دارد، ضایعه ی کین باخ در حقیقت زمانی رخ می دهد که خونرسانی به یکی از استخوانهای کوچک مچ دست به نام استخوان لونیت قطع می شود. در صورت قطع خونرسانی ،استخوان میمیرد یا به اصطلاح دچار اوستئونکروز می شود. در ادامه به بررسی کین باخ چیست؟ می پردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم همراه باشید.

 

کین باخ چیست؟

«کین باخ» (Kienböck’s disease / بیماری کین باخ) یک بیماری نادر استخوانی – مفصلی در ناحیه‌ی مچ دست است.

در این بیماری، جریان خون به یکی از استخوان‌های کوچک مچ به نام لونیت (Lunate) کاهش می‌یابد یا قطع می‌شود. این مسئله باعث نکروز (مرگ سلولی استخوانی) می‌گردد. در نتیجه، استخوان به مرور ضعیف و شکننده می‌شود، ممکن است فرو بریزد یا تغییر شکل بدهد و درد و محدودیت حرکتی در مچ دست ایجاد کند.

علائم رایج کین باخ:

• درد مزمن یا متناوب در ناحیه‌ی مچ (به‌ویژه هنگام فعالیت)

• ورم و حساسیت روی مچ

• کاهش دامنه‌ی حرکت دست

• ضعف در قدرت گرفتن اشیا

• در مراحل پیشرفته: خشکی، تغییر شکل یا حتی آرتروز مچ

علت و عوامل خطر:

• علت دقیق مشخص نیست، اما موارد زیر دخیل‌اند:

  • مشکلات عروقی (جریان خون ناکافی به استخوان لونیت)

  • آسیب یا ضربه مکرر به مچ

  • شکل خاص استخوان‌های ساعد (ناهماهنگی طول رادیوس و اولنا)

  • عوامل ژنتیکی یا بیومکانیکی

درمان:

بسته به مرحله بیماری متفاوت است:

• مراحل اولیه: استراحت، آتل‌بندی، داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی

• مراحل پیشرفته‌تر: جراحی (انتقال عروق به استخوان، کوتاه/بلند کردن استخوان ساعد، یا در موارد شدیدتر برداشت لونیت یا جوش دادن مفصل)

این بیماری معمولاً در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی و در دست غالب (مثلاً دست راست افراد راست‌دست) بیشتر دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید … درد پاشنه پا : کمبود ویتامین ها و ریز مغذی ها

علائم کین باخ چیست؟

علائم بیماری کین باخ (Kienböck’s disease) به‌تدریج ظاهر می‌شوند و معمولاً با گذشت زمان شدت پیدا می‌کنند. مهم‌ترین نشانه‌ها عبارت‌اند از:

علائم اولیه:

• درد مبهم یا مداوم در مچ دست (به‌ویژه هنگام فعالیت یا گرفتن اشیاء)

• حساسیت در ناحیه‌ی بالای مچ (روی استخوان لونیت)

• ورم خفیف در اطراف مچ

• ضعف در قدرت گرفتن اشیا

علائم در مراحل پیشرفته‌تر:

• افزایش درد حتی در حالت استراحت

• محدودیت دامنه حرکتی مچ (خم و راست یا چرخاندن)

• خشکی مچ دست به‌ویژه صبح‌ها یا بعد از بی‌حرکتی

• صدای تق‌تق یا گیر کردن مچ هنگام حرکت

• کاهش انعطاف‌پذیری و عملکرد دست در فعالیت‌های روزمره

• در مراحل نهایی، تغییر شکل استخوانی و آرتروز مچ

بیشتر بخوانید …تاثیرات بیوفیدبک کف لگن

روند کین باخ

روند پیشرفت ضایعه ی کین باخ اغلب بسیار کند است، به صورتی که فرد ممکن است پس از گذشت مدت ها پس از ابتلا به این عارضه به پزشک مراجعه کند، همچنین به دلیل شباهت علایم این بیماری با کشیدگی های تاندون مچ دست، تشخیص آن در مراحل اولیه کار مشکلی است.

بیماری کین باخ از نظر شدت و ضعف به چهار مرحله تقسیم می شود:

مرحله ی یک:

علایم در این مرحله بیشتر شبیه به رگ به رگ شدن و کشیدگی های تاندون است، تصویر برداری ساده در این مرحله هیچ عارضه ای را نشان نمی دهد و اغلب ام آر آی می تواند در تشخیص بیماری در این مرحله کمک کننده باشد.

مرحله ی دو:

در این مرحله که درد مچ و گاها تورم آن شدت یافته ، تصویر برداری ساده از مچ نشان میدهد که استخوان لونیت کمی سفید تر از بقیه ی استخوان ها به نظر می رسد که این نشان دهنده ی آن است که این استخوان به دلیل عدم خونرسانی در حال فساد و ازبین رفتن است. با این مشاهدات ممکن است پزشک برای بررسی های دقیق تر عارضه بیمار را به سی تی اسکن و ام آر آی ارجاع دهد.

مرحله ی سه:

در این مرحله بیمار از تشدید درد و کم شدن قدرت در گرفتن اجسام شکایت می کند.این امر به دلیل آن است که استخوان لونیت کاملا مرده و شروع به ریختن و قطعه قطعه شدن کرده است و در حین این فرایند استخوانهای مجاور لونیت در مچ نیز دچار جابجایی و تغییر پوزیشن می شوند.

مرحله ی چهار:

در این مرحله بقیه ی استخوان های مچ دست نیز دچار مشکل شده اند و بیماردچار آرتروز مچ دست شده است.

بیشتربخوانید …. آناتومی بدن

علت به وجود آمدت ضایعه ی کین باخ چیست؟

بیماری کین باخ (Kienböck’s disease) یا همان نکروز آواسکولار استخوان لونیت، در اثر اختلال خون‌رسانی به استخوان لونیت ایجاد می‌شود. چون این استخوان جریان خون محدودی دارد، هر عاملی که خون‌رسانی را کاهش دهد می‌تواند باعث مرگ سلولی استخوان و بروز ضایعه شود.

علت‌های اصلی و عوامل زمینه‌ساز:

1. اختلال عروقی

   • شریان‌هایی که لونیت را تغذیه می‌کنند کوچک یا کم‌تعداد باشند (اختلاف آناتومیکی مادرزادی).

   • بسته شدن یا تنگی عروق کوچک پس از ضربه یا فشار مزمن.

2. ضربه یا فشار مکرر روی مچ دست

   • شکستگی یا ضربه مستقیم به مچ.

   • فعالیت‌های شغلی یا ورزشی با حرکات تکراری مچ (مثل کار با ابزارهای ارتعاشی، تایپیست‌ها، کارگران ساختمانی).

3. ناهماهنگی استخوان‌های ساعد (Ulnar variance)

   • اگر استخوان اولنا کوتاه‌تر از رادیوس باشد، فشار بیشتری روی لونیت وارد می‌شود و خطر نکروز بیشتر می‌شود.

4. عوامل مکانیکی و بیومکانیکی

   • فشار غیرطبیعی و مداوم روی لونیت در ساختار مچ.

5. سایر عوامل احتمالی

   • اختلالات انعقادی یا بیماری‌های سیستمیک نادر.

   • استعداد ژنتیکی (در برخی گزارش‌ها مطرح شده).

🔎 در نتیجه: علت دقیق همیشه مشخص نیست، ولی ترکیبی از جریان خون ناکافی + فشار مکانیکی غیرطبیعی + ضربه یا استفاده بیش‌ازحد از مچ باعث ایجاد ضایعه‌ی کین باخ می‌شود.

بیشتر بخوانید … بیوفیدبک تراپی: کنترل آگاهانه بدن برای بهبود سلامت

روش های درمان ضایعه ی کین باخ

درمان بیماری کین باخ (Kienböck’s disease) بسته به مرحله بیماری (از ۱ تا ۴) و شدت علائم انتخاب می‌شود. هدف درمان، کاهش درد، حفظ حرکت مچ و جلوگیری از پیشرفت نکروز است.

---

 روش‌های درمانی

۱. درمان‌های غیرجراحی (مراحل اولیه)

• استراحت و آتل‌بندی: بی‌حرکت کردن مچ با آتل یا گچ برای کاهش فشار روی لونیت.

• داروهای ضد التهاب (NSAIDs): برای کاهش درد و التهاب.

• فیزیوتراپی: تمرین‌های ملایم برای حفظ دامنه حرکت بدون فشار زیاد.

• تزریق‌ها: در برخی موارد تزریق داروهای ضد التهاب در اطراف مفصل.

---

۲. جراحی در مراحل میانی

وقتی نکروز پیشرفت کند یا علائم با درمان‌های ساده کنترل نشود:

• کوتاه کردن یا بلند کردن استخوان ساعد (Ulnar shortening / Radial shortening/lengthening osteotomy)
  → برای متعادل کردن فشار روی لونیت.

• بازسازی عروقی (Revascularization)
  → پیوند استخوان همراه با رگ خونی سالم به لونیت برای بهبود خون‌رسانی.

• انتقال بار به استخوان‌های دیگر (Capitate shortening, radial wedge osteotomy)
  → کاهش فشار مستقیم روی لونیت.

---

۳. درمان‌های مراحل پیشرفته (استخوان فرو ریخته یا آرتروز ایجاد شده)

• برداشت استخوان لونیت (Proximal Row Carpectomy – PRC)
  → حذف ردیف اول استخوان‌های مچ برای کاهش درد و حفظ مقداری حرکت.

• جوش دادن استخوان‌های مچ (Partial wrist fusion / Total wrist fusion)
  → در موارد شدید آرتروز؛ باعث کاهش حرکت اما تسکین درد.

• تعویض مفصل مچ (Wrist arthroplasty)
  → در موارد خاص برای حفظ حرکت.

---

 انتخاب روش درمان

• مرحله ۱ و ۲: بیشتر درمان‌های غیرجراحی یا جراحی بازسازی (برای بازگرداندن خون‌رسانی).

• مرحله ۳: جراحی‌های اصلاحی یا انتقال بار.

• مرحله ۴: روش‌های برداشتن استخوان، جوش دادن یا تعویض مفصل.

بیشتر بخوانید … امواجی که درد را خاموش می‌کنند: نگاهی به شاک ویو برای خار پاشنه

تشخیص بیماری کین باخ

تشخیص بیماری کین باخ (Kienböck’s disease) معمولاً بر اساس شرح حال، معاینه‌ی بالینی و تصویربرداری انجام می‌شود.

---

 مراحل تشخیص

۱. شرح حال و معاینه بالینی

پزشک به دنبال علائم زیر می‌گردد:

• درد مزمن یا متناوب در مچ (به‌ویژه در فعالیت‌ها)

• حساسیت به لمس روی ناحیه استخوان لونیت (بالای مچ)

• محدودیت یا خشکی حرکت مچ

• ضعف در گرفتن اشیا

---

۲. تصویربرداری

برای تأیید تشخیص و تعیین مرحله بیماری استفاده می‌شود:

• X-Ray (رادیوگرافی ساده):

  • در مراحل اولیه ممکن است طبیعی باشد.

  • با پیشرفت بیماری، تراکم استخوان تغییر می‌کند، استخوان کوچک می‌شود یا فرو می‌ریزد.

• MRI:

  • حساس‌ترین روش در مراحل اولیه.

  • کاهش خون‌رسانی و نکروز استخوان لونیت را قبل از تغییرات واضح در X-Ray نشان می‌دهد.

• CT-Scan:

  • کمک به بررسی میزان فروریختگی و تغییر شکل استخوان.

• Bone Scan (اسکن استخوان):

  • گاهی برای بررسی جریان خون استخوان استفاده می‌شود.

---

۳. طبقه‌بندی بیماری (Stages – طبقه‌بندی Lichtman)

این مرحله‌بندی به تشخیص و انتخاب درمان کمک می‌کند:

• مرحله I: MRI تغییرات نکروز را نشان می‌دهد ولی X-Ray طبیعی است.

• مرحله II: استخوان لونیت در X-Ray متراکم (اسکلروتیک) دیده می‌شود.

• مرحله IIIA: لونیت فروریخته، اما مفصل اطراف هنوز سالم است.

• مرحله IIIB: لونیت فروریخته همراه با تغییر شکل و ناهماهنگی استخوان‌های مچ.

• مرحله IV: آرتروز پیشرفته مچ به همراه تخریب مفصل.

---

✅ در نتیجه:
برای تشخیص قطعی کین باخ، MRI بهترین روش در مراحل اولیه است، و در مراحل پیشرفته، X-Ray و CT تغییرات واضح استخوانی را نشان می‌دهند.

کلام آخر

بیماری کین باخ یک ضایعه‌ی جدی در مچ دست است که از مرحله نکروز اولیه تا آرتروز پیشرفته می‌تواند طیفی از مشکلات حرکتی و درد را برای بیمار ایجاد کند. تشخیص زودهنگام و انتخاب روش درمان مناسب بر اساس مرحله بیماری، نقش کلیدی در جلوگیری از پیشرفت و حفظ عملکرد مچ دارد. درمان‌ها بسته به شدت بیماری از روش‌های ساده مانند آتل‌بندی و دارودرمانی تا جراحی‌های پیچیده‌تر شامل بازسازی عروقی، برداشتن استخوان لونیت یا حتی جوش دادن و تعویض مفصل مچ متغیر هستند. در نهایت، آگاهی از این بیماری و توجه به علائم اولیه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران و پیشگیری از عوارض جدی‌تر کمک کند.

خدمات کلینیک فیزیوتراپی فانتوم

در مجموعه ی ما فیزیوتراپیست پس از بررسی علامت ها می تواند برنامه ی مناسبی برای درمان بیمار انتخاب کند. خدمات فیزیوتراپی مانند:

• الکتروتراپی
• تکار
• لیزر
• طب سوزنی
• ماساژتراپی
• کامپرشن تراپی
• منوال تراپی

برای مشاوره و گرفتن نوبت در منزل و یا آشنایی با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم کلیک کنید.