شکستگی زانو یکی از آسیب‌های شایع اندام تحتانی است که ممکن است به‌دلایل مختلفی مانند سقوط، تصادف، یا ضربه مستقیم به مفصل زانو رخ دهد. این نوع آسیب، بسته به شدت و محل شکستگی، می‌تواند عملکرد حرکتی فرد را به‌طور چشمگیری مختل کند. پس از تثبیت شکستگی توسط روش‌های جراحی یا غیرجراحی، فیزیوتراپی به‌عنوان یکی از ارکان اصلی فرآیند بازتوانی نقش بسیار مؤثری در بازیابی عملکرد زانو ایفا می‌کند. با استفاده از تمرینات هدفمند و مداخلات درمانی، فیزیوتراپی به کاهش درد، بهبود دامنه حرکتی، تقویت عضلات و بازگشت فرد به فعالیت‌های روزمره و ورزشی کمک می‌کند. با این مقاله از فیزیوتراپی فانتوم زنجان با ما همراه باشید.

فیزیوتراپی برای درمان شکستگی زانو

فیزیوتراپی نقش بسیار مهمی در بهبود و بازیابی عملکرد زانو پس از شکستگی زانو (مثلاً شکستگی کشکک، تیبیا پروگزیمال یا فمور دیستال) دارد. پس از تثبیت شکستگی (اعم از جراحی یا غیرجراحی)، فیزیوتراپی با هدف بازگرداندن دامنه حرکتی، قدرت عضلانی، تعادل، و عملکرد حرکتی طبیعی آغاز می‌شود.

در ادامه مراحل و تکنیک‌های رایج فیزیوتراپی برای شکستگی زانو را توضیح می‌دهم:

مرحله اول: مرحله حاد (immobilization یا بی‌حرکتی)

⏳ زمان: 0 تا 6 هفته (بسته به شدت شکستگی و نظر پزشک)

🎯 اهداف:

• کاهش درد و التهاب

• جلوگیری از تحلیل عضلانی (آتروفی)

• حفظ جریان خون و تحرک عمومی بدن

🧰 روش‌ها:

• تمرینات ایزومتریک عضلات ران (مانند سفت کردن عضله چهارسر بدون حرکت دادن زانو)

• بالا نگه داشتن پا برای کاهش ورم

• یخ‌درمانی (برای کاهش التهاب)

• تمرینات تنفسی و عضلات دیگر بدن برای حفظ آمادگی عمومی

مرحله دوم: آغاز حرکت و بازگشت دامنه حرکتی

⏳ زمان: معمولاً پس از برداشته شدن آتل یا گچ، از هفته 6 به بعد

🎯 اهداف:

• بازگرداندن دامنه حرکتی زانو

• تقویت عضلات اطراف زانو (چهارسر، همسترینگ، ساق)

• جلوگیری از خشکی مفصل

🧰 تمرینات و روش‌ها:

• تمرینات پسیو و اکتیو ROM (Range of Motion)

• استفاده از دوچرخه ثابت (با مقاومت کم)

• کشش عضلات اطراف زانو

• تمرینات تقویتی با وزن بدن (squat سبک، leg raise)

مرحله سوم: تقویت و بازتوانی عملکردی

⏳ زمان: 3 تا 6 ماه پس از شکستگی (متغیر است)

🎯 اهداف:

• افزایش قدرت و استقامت عضلانی

• بهبود تعادل و هماهنگی

• بازگشت به فعالیت‌های روزمره یا ورزشی

🧰 روش‌ها:

• تمرینات مقاومتی با وزنه یا کش ورزشی

• تمرینات تعادلی روی تخته تعادل یا توپ تمرینی

• آموزش راه‌رفتن صحیح

• تمرینات پلایومتریک (در مراحل پیشرفته)

🔹 نکات مهم:

• پیشرفت باید تدریجی و تحت نظر فیزیوتراپیست باشد.

• بازتوانی کامل ممکن است تا 6 ماه یا بیشتر طول بکشد.

• در صورت درد شدید، ورم بیش از حد یا بی‌ثباتی زانو باید روند تمرین متوقف و بررسی تخصصی انجام شود.

انواع روش های فیزیوتراپی برای درمان شکستگی زانو

اقدامات درمانی فیزیوتراپی شامل موارد زیر می‌شود

• یک برنامه تمرینی ورزشی
• توصیه‌های عمومی برای افزایش سطح فعالیت‌ها و جلوگیری از آسیب‌دیدگی‌های ورزشی
• درمان‌های تسکین‌دهنده مانند استفاده از گرما یا سرما، تحریکت الکتریکی عصبی، ماساژ درمانی، درمان‌های دستی، طب سوزنی و تپینگ
• تهیه ابزارهای کمکی برای راه رفتن یا اسپیلینت به منظور کمک به فعال و مستقل بودن

فیزیوتراپیست پس از بررسی علامت ها می تواند برنامه‌ی مناسبی برای درمان بیمار انتخاب کند. خدماتی مانند الکتروتراپی و اولتراسوند، تکار، لیزر، طب سوزنی ،ماساژتراپی ،کامپرشن تراپی و منوال تراپی در تخصصی ترین فیزیوتراپی زنجان می‌تواند به کاهش درد و التهاب ناحیه کمک نموده، همچنین باعث افزایش سرعت ترمیم قسمت آسیب دیده شوند.

فیزیوتراپیست چگونه به درمان مشکلات زانو می‌کند؟

متخصص فیزیوتراپی نخست سؤالاتی از شما می‌پرسد و مفاصل شما را معاینه می‌کند تا مشخص شود کدام قسمت دردناک است. این معاینات به وی کمک می‌کند تا بتواند درمان مناسب و متناسب با نیازهای شما را ارائه کند.

متخصص فیزیوتراپی قدرت عضلانی شما را مورد ارزیابی قرار داده و دامنه حرکتی مفاصل شما را اندازه‌گیری می‌کند و روش‌ها و تمرینات ورزشی که به کار کردن مفاصل شما کمک می‌کند را ارائه می‌دهد.

برخی متخصصان فیزیوتراپی به استخر آب درمانی نیز دسترسی دارند که این امکان را به شما می‌دهد که برخی تمرینات را در آب گرم این استخرها انجام دهید. انجام این حرکات در آب برای بسیاری از افراد راحت‌تر است – گرما تسکین‌دهنده است و غوطه‌وری در آب کمک می‌کند که بتوانید وزن خود را تحمل کرد و مفاصل و عضلات خود را بدون این که به آنها فشاری وارد شود در آب حرکت دهید.

بیشتر بخوانید … درد پاشنه پا : کمبود ویتامین ها و ریز مغذی ها

برنامه درمانی شما ، بر اساس شرایط و اهداف مخصوص فرد می باشد.

استفاده از ابزار کمکی: در ابتدا ممکن است فیزیوتراپیست استفاده از ابزار کمکی مانند واکر یا عصا را تجویز میکند و نحوه استفاده از آن را به شما یاد میدهد. بسیاری از شکستگی های استخوان ران باعث می شود که بیماران از قرار دادن هرگونه وزنی روی پای شکسته خودداری کنند تا زمان بهبودی استخوان فراهم شود. افراد مسن ممکن است نیاز به استفاده از ویلچر داشته باشند.

درمان دستی: فیزیوتراپیست درمان دستی را اجرا می کند تا به آرامی در شروع مجدد حرکت به شما کمک کند.

تمرینات تقویتی: فیزیوتراپیست شما در طی جلسات فیزیوتراپی شکستگی زانو یک برنامه تمرینی برای بازیابی حرکت و قدرت بیمار طراحی میکند. شما می توانید تمرینات خود را در طول جلسات فیزیوتراپی یاد بگیرید و انجام دهید و در صورت لزوم آنها را در خانه ادامه دهید.

فیزیوتراپی زود هنگام بعد از جراحی شکستگی زانو

24-48 ساعت اول

در پی جراحات یا جراحی ، فیزیوتراپی شکستگی زانو در جهت ایجاد موارد زیر قدم برمیدارد:

بیمار از روی رختخواب بلند شود، بایستد و راه برود: حرکت زودرس می تواند از لخته شدن خون و سایر عوارض جلوگیری کند.

بیمار بتواند به طور صحیح از واکر یا عصا استفاده کند.

حرکات و تمرینات ایمن را بیاموزید تا ماهیچه ها دچار آتروفی و ضعف نشوند.

بعد از 48 ساعت اول

• بعد از دو روز اول بعد از شکستگی یا جراحی، فیزیوتراپی شکستگی زانو چه در کلینیک و چه در منزل در جهت کاهش درد و بازگشت هر چه سریع تر به عملکرد قبلی، عمل می کند.
• فیزیوتراپیست ممکن است از انواع مختلف روش‌های درمان برای کنترل و کاهش درد استفاده کند. برخی از آن ها شامل: سرما و گرما درمانی، تحریک الکتریکی ملایم، تمرینات، تکنیک های مهارت دستی می باشد.

یکی از اهداف مهم بهبود قدرت فرد میباشد. فیزیوتراپیست تمرینات مناسبی را در اختیار فرد قرار می دهند که قدرت و چابکی بیمار را بازیابی می کند.

جلوگیری ضعف عضلانی،تعادلی وحرکتی ازاهداف دائمی فیزیوتراپی در اکثر مشکلات می باشد. فیزیوتراپیست شما طی فیزیوتراپی شکستگی زانو شما یک برنامه برای تقویت و کشش عضلات اطراف مفصل ران ، ساق پا و زانو برای پیشگیری از مشکلات آینده به بیمار ارائه می دهد. اینها ممکن است شامل تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری باشد. این تمرینات به بازگشت تعادل کمک می کند و برای کاهش خطر افتادن به ویژه در سالمندان بسیار مهم است.

فیزیوتراپی شکستگی زانو در منزل

مفصل زانو از مهم ترین مفاصل بدن انسان میباشد. همانطورکه ذکر شد فیزیوتراپی شکستگی زانو برای راه اندازی و بازگشت به عملکرد افراد بسیار ضروریست. با وجود درد و سختی رفت و آمد، فیزیوتراپی شکستگی زانو در منزل میتواند گزینه مناسبی برای این افراد باشد و خطر آسیب دوباره در حین رفت و آمد از بین می رود. بیمار می تواند با خاطر آسوده تمامی مراحل درمان را در منزل خود دریافت کند.تیم فانتوم فیزیو خدمات تخصصی فیزیوتراپی وکار درمانی در زنجان هم در کلینیک هم در منزل ارائه می دهد. برای اطلاع از هزینه و انواع خدمات با ما تماس بگیرید.

انواع روش های درمانی فیزیوتراپی

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یکی از روش های مهم در فیزیوتراپی است که با استفاده از فشار و حرکات مختلف، به بهبود عملکرد عضلات و افزایش حرکت پذیری بدن کمک می کند. این روش معمولاً برای کاهش درد و استراحت عضلات استفاده می شود.

 تمرینات مقاومتی

تمرینات مقاومتی یکی دیگر از روش های مهم فیزیوتراپی است که با استفاده از وزن ها یا مقاومت های مختلف، به تقویت عضلات و افزایش قدرت و استقامت بدن کمک می کند. این تمرینات معمولاً برای بهبود عملکرد بدن و پیشگیری از آسیب های عضلانی و اسکلتی استفاده می شود.

 اکوتراپی

اکوتراپی یک تکنیک دیگر از روش های درمانی فیزیوتراپی است که با استفاده از امواج فراصوت، به بهبود التهاب ها و ترمیم بافت های مختلف بدن کمک می کند. این روش معمولاً برای درمان آسیب های عضلانی و اسکلتی و همچنین درمان دردهای مزمن استفاده می شود.

ایموبیلیزاسیون

ایموبیلیزاسیون یک روش درمانی است که با استفاده از حرکات مختلف و تکنیک های خاص، به بهبود حرکت پذیری مفاصل و کاهش درد و التهاب های مختلف در بدن کمک می کند. این روش معمولاً برای درمان آسیب های مفاصل و کمک به بازگشت به فعالیت های روزمره استفاده می شود.

 الکتروتراپی

الکتروتراپی یک روش درمانی است که با استفاده از جریان های الکتریکی، به بهبود عملکرد عضلات و کاهش درد و التهاب ها کمک می کند. این روش معمولاً برای درمان آسیب های عضلانی و اسکلتی و همچنین درمان دردهای مزمن استفاده می شود.

 آب درمانی

آب درمانی یک روش درمانی است که با استفاده از آب و حرکات مختلف، به تسکین درد و کاهش فشار بر روی مفاصل و عضلات کمک می کند. این روش معمولاً برای درمان آسیب های عضلانی و اسکلتی و کمک به بازگشت به فعالیت های روزمره استفاده می شود.

علت شکستگی زانو

شکستگی زانو یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی است که ممکن است در ورزش‌هایی که نیاز به حرکت مکرر دارند مانند فوتبال، بسکتبال، و پیاده‌روی رخ دهد. این آسیب ممکن است ناشی از ضربه مستقیم به زانو یا فشار و نیروی زیادی که بر زانو وارد می‌شود باشد. همچنین، شکستگی زانو ممکن است ناشی از تحمیل وزن بیش از حد بر زانو در حین ورزش یا فعالیت‌های روزمره باشد. این آسیب معمولاً با درد شدید، تورم، و محدودیت حرکت در منطقه زانو همراه است.

یکی از علت‌های شکستگی زانو می‌تواند ضعف عضلات پا و زانو باشد. زمانی که عضلات اطراف زانو به اندازه کافی قوی نیستند، فشار و فرازماندگی بر زانو افزایش می‌یابد و این ممکن است منجر به شکستگی زانو شود. همچنین، عدم تعادل عضلات پا نیز می‌تواند به شکستگی زانو منجر شود. در برخی موارد، شکستگی زانو ممکن است ناشی از استفاده از تجهیزات ورزشی نادرست یا نامناسب باشد. برای پیشگیری از شکستگی زانو، تقویت عضلات پا و زانو، استفاده از تجهیزات ورزشی مناسب، و اجتناب از فشار و وزن زیاد بر زانو در هنگام ورزش و فعالیت‌های روزمره مهم است. همچنین، در صورت وقوع شکستگی زانو، درمان مناسب و استراحت کافی برای بهبودی و بازگشت به فعالیت‌های ورزشی ضروری است.

کلام آخر

فیزیوتراپی پس از شکستگی زانو، فرایندی ضروری و مؤثر برای دستیابی به بهبودی کامل و بازگشت به کیفیت زندگی سابق است. این فرآیند که به صورت مرحله‌ای و تحت نظارت متخصص انجام می‌شود، نه‌تنها موجب کاهش عوارض ناشی از بی‌حرکتی و ضعف عضلانی می‌شود، بلکه از بروز ناهنجاری‌ها و محدودیت‌های حرکتی بلندمدت نیز جلوگیری می‌کند. بهره‌گیری از یک برنامه فیزیوتراپی منظم و علمی، با در نظر گرفتن شرایط ویژه هر بیمار، نقش کلیدی در تسریع روند بهبودی و به حداقل رساندن احتمال آسیب‌دیدگی مجدد ایفا می‌نماید.