علت پارگی مینیسک زانو | نشانه‌ها، پیشگیری و روش‌های قطعی درمان

شاید برای شما هم سوال باشد که علت پارگی مینیسک زانو چیست؟ پارگی مینیسک یکی از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است که هم ورزشکاران و هم افراد عادی ممکن است تجربه‌اش کنند. مینیسک یک غضروف C شکل بین استخوان ران و درشت‌نی است که نقش ضربه‌گیر و تثبیت‌کننده مفصل زانو را دارد. هر زانو دارای دو مینیسک داخلی و خارجی است که آسیب‌پذیرند، به‌خصوص هنگام حرکات چرخشی ناگهانی.

پارگی مینیسک ممکن است در حین یک حرکت ناگهانی مانند پیچیدن سریع بدن یا چمباتمه زدن شدید اتفاق بیفتد. اما حتی فعالیت‌های ساده‌ای مثل برخاستن ناگهانی یا بلند کردن یک جسم سنگین نیز می‌توانند موجب پارگی آن شوند—خصوصاً در افراد بالای ۳۰ سال یا کسانی که دچار تحلیل رفتن غضروف (تغییرات دژنراتیو) هستند.

بسته به شدت آسیب‌‎دیدگی شما، گزینه‏ های درمانی می‎‌توانند از روش‎‌های فیزیوتراپی تا جراحی سرپایی متغیر باشند. در ادامه به بررسی علت پارگی مینیسک زانو چیست؟ می پردازیم تا انتهای مقاله کلینیک فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.

ساختار و عملکرد مینیسک زانو

هر زانو دارای دو مینیسک می‌باشد: مینیسک داخلی  که مدیال نام دارد و مینیسک خارجی که به آن لترال نیز میگویند. این ساختارها به توزیع یکنواخت وزن بدن روی مفصل زانو کمک کرده و از سایش مستقیم استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. مینیسک‌ها همچنین در تثبیت مفصل زانو و جذب شوک‌های وارده نقش دارند.

📌 علائم پارگی مینیسک زانو چیست؟

پارگی مینیسک زانو اغلب با علائم زیر همراه است:

• درد در قسمت داخلی یا خارجی زانو

• ورم یا احساس سفتی در مفصل

• صدا دادن یا “قفل شدن” زانو هنگام حرکت

• دشواری در صاف کردن کامل زانو

• احساس بی‌ثباتی هنگام راه‌رفتن یا ایستادن

🎯 چه عواملی باعث پارگی مینیسک می‌شوند؟علت پارگی مینیسک زانو چیست؟

پارگی مینیسک اغلب در ورزش‌هایی اتفاق می‌افتد که نیاز به توقف و چرخش سریع دارند:

• فوتبال

• بسکتبال

• تنیس

همچنین با افزایش سن، به دلیل ضعف بافت‌های غضروفی، احتمال آسیب بیشتر می‌شود. افرادی که از آرتروز زانو یا اضافه وزن رنج می‌برند نیز بیشتر در معرض این نوع پارگی هستند.

متأسفانه در سال‌های اخیر، شیوع پارگی مینیسک زانو در کودکان افزایش یافته است که یکی از دلایل اصلی آن، نبود نظارت کافی هنگام انجام حرکات ورزشی یا تمرین‌های بدنی است. این موضوع به‌ویژه در نوجوانانی که در ورزش‌های رقابتی فعال هستند نیز مشاهده می‌شود و آن‌ها را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد.

با بالا رفتن سن، غضروف مینیسک زانو به‌تدریج تحلیل می‌رود و احتمال پارگی آن، به‌ویژه در افراد بالای ۳۰ سال، بیشتر می‌شود. حتی انجام حرکاتی به ظاهر ساده مانند نشستن در حالت چمباتمه یا راه رفتن می‌تواند منجر به آسیب‌دیدگی در افرادی شود که غضروف زانویشان تضعیف شده است.

افرادی که به آرتروز مبتلا هستند، به دلیل التهاب و سفتی مزمن مفاصل، بیشتر در معرض صدمه به زانو و پارگی مینیسک قرار دارند. این بیماری، اغلب با افزایش سن و فرسودگی تدریجی مفاصل همراه است و در نتیجه، آسیب‌پذیری آن‌ها را بالا می‌برد.

در افراد سالمند، پارگی مینیسک معمولاً نتیجه نازک شدن و تحلیل رفتن تدریجی غضروف‌های زانو است. این تغییرات دژنراتیو با افزایش سن شدت می‌یابند و زمینه را برای بروز پارگی فراهم می‌کنند.

🔎 انواع پارگی مینیسک زانو

پارگی‌های مینیسک از نظر شکل و موقعیت متفاوت‌اند:

• پارگی شعاعی

• پارگی عرضی

• پارگی مایل

• پارگی طولی (شایع‌ترین نوع)

• پارگی پیچیده یا ترکیبی

نوع پارگی در تصمیم‌گیری برای درمان بسیار مؤثر است.

⚠️ عوارض احتمالی پارگی مینیسک

در صورت عدم درمان مناسب، این عارضه می‌تواند منجر به مشکلات مزمن زیر شود:

• بروز آرتروز زودرس

• بی‌ثباتی مزمن زانو

• محدودیت در دامنه حرکتی

• درد مداوم یا شدید

🛡️ چگونه از پارگی مینیسک پیشگیری کنیم؟

راهکارهایی برای کاهش احتمال پارگی مینیسک:

• تقویت عضلات ران و ساق پا با تمرینات منظم

• استفاده از کفش‌های ورزشی مناسب

• یادگیری تکنیک‌های صحیح در ورزش

• گرم کردن و کشش قبل از تمرین

• استفاده از زانوبند در شرایط پرخطر یا حین ورزش‌های سنگین

🧪 روش‌های تشخیص پارگی مینیسک زانو

برای تشخیص دقیق پارگی مینیسک، پزشک معمولاً ابتدا معاینه فیزیکی (مانند تست مک‌موری) را انجام می‌دهد. در صورت نیاز، تست‌های زیر نیز تجویز می‌شوند:

• MRI: دقیق‌ترین روش برای مشاهده آسیب به غضروف و رباط‌ها

• تصویربرداری با اشعه ایکس: برای رد سایر بیماری‌ها مانند آرتروز

• سونوگرافی: بررسی وجود تکه غضروف آزاد شده

• آرتروسکوپی: روش تهاجمی و تشخیصی دقیق که در صورت نیاز، هم‌زمان می‌توان درمان نیز انجام داد

💊 درمان پارگی مینیسک زانو

درمان‌های اولیه:

• استراحت و کاهش فشار روی زانو

• استفاده از یخ و بانداژ فشاری (روش R.I.C.E)

• مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن

فیزیوتراپی:

کلیدی‌ترین بخش در روند بهبود است. تمرینات مخصوص به کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و جلوگیری از آسیب مجدد کمک می‌کنند. ماساژ درمانی و تمرینات تعادلی نیز ممکن است تجویز شوند.

جراحی آرتروسکوپی:

اگر پارگی شدید یا درمان‌های اولیه مؤثر نباشد، ممکن است پزشک جراحی آرتروسکوپی را پیشنهاد کند. این روش کم‌تهاجمی بوده و معمولاً بیمار در همان روز مرخص می‌شود. بازگشت کامل به فعالیت‌های عادی حدود ۶ هفته زمان می‌برد.

برخی از اقدامات ضروری پیش از انجام عمل جراحی عبارتند از:

• پیش از جراحی، روش صحیح استفاده از عصا را یاد بگیرید.

• انجام آزمایش‌هایی مانند خون، تصویربرداری با اشعه ایکس، ام‌آر‌آی و نوار قلب (EKG) الزامی است.

• شب پیش از عمل باید از مصرف هرگونه غذا یا نوشیدنی پرهیز کنید.

• اگر شب قبل از جراحی دچار مشکلاتی مانند تب، سرماخوردگی، عفونت فعال یا جراحت باز شدید، فوراً پزشک خود را در جریان بگذارید.

اگر شب قبل از عمل دچار هرگونه علائمی شدید که ممکن است مانع انجام جراحی شود، فوراً موضوع را با پزشک در میان بگذارید. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• بالا رفتن غیرعادی دمای بدن

• ابتلا به یک عفونت فعال

• علائم سرماخوردگی

• ایجاد زخم باز یا آسیب تازه در ناحیه‌ای از بدن

در زمان جراحی، پزشک متخصص برشی کوچک روی ناحیه زانو ایجاد می‌کند تا بتواند با استفاده از دوربین و ابزارهای مخصوص وارد مفصل شده و مینیسک آسیب‌دیده را ترمیم کند. این فرآیند معمولاً در حدود یک ساعت زمان می‌برد. پس از پایان جراحی، در بیشتر موارد بیمار می‌تواند همان روز به منزل بازگردد. اگرچه فرایند ترمیم کامل نیاز به زمان دارد، اما معمولاً چند روز پس از عمل می‌توان تحت نظر فیزیوتراپیست، تمرینات توان‌بخشی را آغاز کرد.

🎯 سخن پایانی از کلینیک فانتوم

پارگی مینیسک زانو اگر به موقع تشخیص داده و درمان شود، کاملاً قابل کنترل است. توجه به نشانه‌ها، رعایت اصول پیشگیری و مراجعه به متخصص فیزیوتراپی یا ارتوپدی می‌تواند از عوارض طولانی‌مدت جلوگیری کند. در کلینیک فیزیوتراپی فانتوم زنجان، با بهره‌گیری از جدیدترین متدهای درمانی و فیزیوتراپی، آماده‌ایم تا شما را در مسیر بهبودی همراهی کنیم.