دلایل گزگز انگشتان پا : بی حسی انگشتان پا ارتباطی با اختلال در سیستم عصبی دارد. اعصاب حسی، محرک‌هایی مانند اطلاعات فشار و دما را دریافت می‌کنند و سیگنال‌های الکتروشیمیایی را برای تفسیر به مغز می‌فرستند. مغز سپس سیگنال مربوطه را به سمت پایین به عصب می‌فرستد.
آسیب به عصب این چرخه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بی حسی پا معمولاً هنگامی ایجاد می‌شود که این سیگنال‌ها دیگر تولید نشوند. بدن شما سپس توانایی احساس ورودی حسی مانند گرما / سرما و نور / فشار شدید را از دست می‌دهد بنابراین بی حس می‌شود. احساس سوزن سوزن شدن و گزگز نیز زمانی اتفاق می‌افتد که سیگنال ها به صورت نامناسب تولید شوند.در ادامه به بررسی دلایل گزگز انگشتان پا می پردازیم تا انتهای مقاله با فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.
دلایل گزگز انگشتان پا
شایع‌ترین دلایل بی حسی انگشتان پا را می‌توان به دو دسته آسیب عصبی و کاهش خونرسانی تقسیم کرد. بیایید نگاهی عمیق‌تر به هر یک از این علل و زیر شاخه‌های مربوط به این موارد داشته باشیم.
یکی از دلایل گزگز انگشتان پا آسیب عصبی می باشد:
این به این دلیل است که فشار وارد بر اعصاب و رگ‌های خونی اطراف، جریان اکسیژن و مواد مغذی به سمت عصب را کاهش می‌دهد. پا و انگشتان به تدریج “به خواب می‌رود” و احساس از بین می‌رود. وقتی حرکت می‌کنیم، متوجه می‌شویم که دیگر پا و انگشتان پا را احساس نمی‌کنیم. با بازیابی عملکرد عصب، بعد از چند دقیقه بی حسی انگشتان پا و احساس سوزن سوزن شدن کاملاً فروکش می‌کند.
سیستم مرکزی: مغز و نخاع
سیستم محیطی: اعصابی که به دور بدن می چرخند.
آسیب به سیستم عصبی محیطی به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می‌شود و بر نحوه انتقال سیگنال‌ها از اعصاب به سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و معمولاً باعث بی حسی انگشتان پا می‌شود. تعدادی از دلایل مختلف نوروپاتی محیطی وجود دارد از جمله:
دیابت:
تقریباً 30٪ موارد نوروپاتی محیطی را تشکیل می‌دهد.
بیماری‌های سیستمیک:
به عنوان مثال اختلال کلیه، آسیب عروقی، التهاب مزمن، عدم تعادل هورمون‌ها، بیماری کبدی، سرطان‌ها و تومورها.
- کمبود ویتامین.
- اعتیاد به الکل.
- عفونت‌ها به عنوان مثال بیماری لایم.
- عوارض جانبی داروها.
نوروپاتی محیطی اغلب با درد، ضعف، تغییر تعادل و هماهنگ، سوزن سوزن شدن و بی حس انگشتان پا مشخص می‌شود.
مشکلات ستون فقرات
مشکلاتی در ستون فقرات که بر روی اعصاب، هنگام خارج شدن از نخاع تأثیر می‌گذارد، می‌تواند باعث دلایل گزگز انگشتان پا شود. دو علت شایع عبارتند از:
فتق دیسک:
همچنین به عنوان دیسک لغزنده شناخته می‌شود. این مشکل می تواند باعث بی حسی انگشتان در یک یا هر دو پا شود. فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از دیسک‌های ستون فقرات تحت فشار زیادی قرار گرفته باشد و باعث فشار بر روی عصب اطراف شود. علائم در هنگام خم شدن به جلو یا سرفه یا عطسه بدتر می‌شوند.
تنگی کانال نخاعی یکیاز دلایل گزگز انگشتان پا:
این زمانی است که تنگی کانال نخاع باعث فشار بر اعصاب می‌شود. این اغلب باعث بی حسی دو طرفه پا و انگشتان پا می‌شود که هنگام خم شدن به جلو بهبود می‌یابد.
از دلایل گزگز انگشتان پا کاهش جریان خون می باشد
اگر جریان خون در پا کاهش یابد، می‌تواند منجر به بی حس شدن پا و انگشتان پا به دلیل کمبود اکسیژن و مواد مغذی به اعصاب شود. این می‌تواند بر نحوه تولید و ارسال سیگنال‌ها تأثیر بگذارد. شایع‌ترین علل این موارد عبارتند از:
– بیماری عروق محیطی:
جایی که تجمع چربی و کلسترول رگ‌های خونی را باریک می‌کند. بی حسی پا از بیماری عروق محیطی هنگام ورزش بدتر می‌شود و ممکن است همراه با خستگی، درد و سوزش در پاها و انگشتان باشد.
– سرما / یخ زدگی شدید:
رگ‌های خونی در پاسخ به دمای پایین برای کمک به حفظ دمای هسته بدن منقبض می‌شوند.
– آترواسکلروز:
ضخیم شدن دیواره شریان به دلیل تجمع گلبول‌های سفید خون.
– سندرم رینود:
وضعیتی که باعث انقباض شدید عروق خونی می‌شود.
سایر دلایل بی حسی انگشتان پا
– مولتیپل اسکلروزیس:
این یک بیماری خود ایمنی در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) است. غالباً با کاهش تعادل، گزگز و خارش شدید، اسپاسم عضلات و مشکل در کنترل حرکات دست و پا همراه است.
– سندرم تارسال تونل:
اینجا جایی است که عصب خلفی تیبیا با عبور از فضای کوچکی بین استخوان‌های پا خرد می‌شود. این ممکن است به دلیل تورم، خار استخوان، آسیب دیدگی یا وضعیت غیر طبیعی پا باشد. شایع‌ترین علائم، درد شدید همراه با سوزن سوزن شدن و بی حسی پا و انگشتان پا در سمت داخلی مچ پا یا پایین پا است. علائم با فعالیت طولانی مدت بدتر می شوند.
علائم بی حسی انگشتان پا
بی حسی انگشتان پا، از دست دادن احساس در پا را توصیف می‌کند، اما همچنین می‌تواند برخی از علائم مرتبط را شامل شود:
- مور مور
- سوزش
- احساس سوزن سوزن شدن
- ضعف
علائم ممکن است گاهی اوقات به سمت بالا تا پا و ساق نیز گسترش یابد و ممکن است فقط یک طرف بدن یا هر دو را تحت تأثیر قرار دهد.
بی حسی انگشتان پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
بسته به آنچه که یافت می‌شود، ممکن است پزشک از ابزارهای تشخیصی مانند ام آر آی و سی تی اسکن برای بررسی شرایطی مانند مشکلات ستون فقرات یا سکته مغزی استفاده کند. همچنین از مطالعات هدایت عصب می‌توان برای بررسی عصب‌های فشرده شده استفاده کرد. این آزمایش با استفاده از جریان الکتریکی که از طریق اعصاب عبور می‌کند، بررسی می‌کند که آیا سیگنال‌های عصبی به طور طبیعی منتقل می‌شوند یا خیر.
فیزیوتراپی و درمان بی حسی مزمن پا و انگشتان
معمولاً فیزیوتراپی اولین گام درمانی برای بهبود مشکلات پا و مچ پا است. در مواردی که شما به انجام عمل جراحی نیاز داشته باشید متخصص فیزیوتراپی دزنجان و جراح ارتوپد همکاری نزدیکی با یکدیگر خواهند داشت. درمان با فیزیوتراپی بر تسکین درد، بهبود دامنه حرکات پا و شروع مجدد فعالیت جسمانی تمرکز دارد. متخصص فیزیوتراپی علاوه بر حرکات کششی و تقویتی از برخی وسایل و روش‌های تخصصی استفاده می‌کند که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:
– درمان دستی
درمان دستی و تجهیزات مخصوص بافت نرم با ایجاد فشار و به حرکت در آوردن عضلات و تاندون‌های خاص به بهبود مشکل شما کمک خواهد کرد.
– استفاده از لیزر درمانی
پرتوهای نور حاصل از دستگاه لیزر بهبود بی حسی پا کمک می‌کند.
– تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست TNS
تحریک الکتریکی روشی است که در آن به کمک یک دستگاه خاص امواج الکتریکی به بدن ارسال می‌شوند. در این روش پزشک تعدادی الکترود را روی سطح پوست قرار می‌دهد تا به این ترتیب جریان الکتریکی به تسکین درد و ترمیم عصب بپردازد.
– ماساژ درمانی
ماساژ درمانی با افزایش گردش خون در ناحیه پاها به تسکین درد ناشی از نوروپاتی محیطی کمک می‌کند.
– طب سوزنی
طب سوزنی یکی از روش‌های درمانی قدیمی است که بیش از هزار سال قدمت دارد و در چین باستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در این روش تعدادی سوزن بسیار نازک وارد نقاط خاصی از بدن می‌شوند تا به متعادل کردن انرژی درون بدن بپردازند. این نقاط وظیفه کنترل حس از قبیل درد یا بی حسی را نیز بر عهده دارند. طب سوزنی می‌تواند به تسکین درد ناشی از نوروپاتی محیطی کمک کند.
سایر روش های درمان
– پوشیدن جوراب‌های نرم و ضخیم مانند جوراب‌های دیابتی.
– پوشیدن کفش‌های مناسب یا ارتزهای سفارشی. همیشه هنگام خرید کفش، طول و عرض پای خود را اندازه بگیرید و در صورت لزوم کفشی با فضای بیشتر برای انگشتان پا تهیه کنید تا انگشتان در کفش فشرده نشوند.
– استفاده از چسب کینزیو نتایج مناسبی را ایجاد می‌کند.
– فعالیتی را که به نظر می‌رسد درد را افزایش می‌دهد کاهش دهید تا زمانی که علت مشکل را درمان کنید.
– راه رفتن روی تردمیل می‌تواند به کاهش فشار حاصل از نیروی جاذبه کمک کند.
– برای کمک به توزیع وزن به طور مساوی در قسمت جلوی پا، از ارتزهای مخصوص پا استفاده کنید. پشتیبانی از متاتارس بسیار مهم است و می‌توان آن را با استفاده از پدهای متاتارس بدست آورد.
– داروهای ضد درد یا تزریق کورتیکواستروئیدها.
– بررسی روزانه پاها از نظر بریدگی (از آینه دستی برای بررسی ته پاها استفاده کنید).
– عمل جراحی
آیا بی حسی انگشتان پا خطرناک است؟
خیر، بی حسی انگشتان پا خطرناک تلقی نمی‌شود. با این حال، گاهی اوقات علامت یک بیماری جدی است، بنابراین ایده خوبی است که آن را بررسی کنید. تنها خطر مستقیم واقعی که با بی حسی انگشتان پا همراه است، خطر زمین خوردن به دلیل عدم توانایی احساس زمین با پا و خطر ایجاد زخم در پاها است.
آیا بی حسی انگشتان پا از بین می‌رود؟
بستگی به علت و مورد خاص دارد. در بعضی موارد، بی حسی انگشتان پا به خودی خود برطرف می‌شود. در موارد دیگر، از بین می‌رود و به صورت دوره‌ای برمی‌گردد و گاهی اوقات، برای همیشه ادامه دارد و برای بهبودی به درمان نیاز دارد. بنابراین اگر روش‌های درمانی ساده‌ای را امتحان کرده‌اید (مانند اطمینان از داشتن کفش مناسب) اما بی حسی انگشتان پا باقی مانده است، باید علت را بررسی و برای درمان صحیح حتما به پزشک مراجعه کنید.
شرایط مرتبط با بی حسی پا
1_ دیسک کمر و بی حسی پا
مشکلات در ناحیه کمر، مانند شکستگی یا فتق دیسک های ستون فقرات، می تواند باعث فشرده شدن اعصاب مربوط به پا و بی حسی یا اختلالات حسی شود. به تحریک عصب سیاتیک، که از کمر به پاها منتهی می شود، سیاتیکا می گویند. اگر این عصب تحریک یا فشرده شود، ممکن است فرد بی حسی یا گزگز را در پاهای خود تجربه کند.
2_ جراحت
صدمات ناحیه تنه، ستون فقرات، پهلوها، مچ پا و پا می تواند به اعصاب فشار وارد کند و باعث بی حس شدن پا و پاها شود.
3_ دیابت
برخی از افراد دیابتی دچار نوعی آسیب عصبی به نام نوروپاتی دیابتی می شوند. نوروپاتی دیابتی می تواند باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن و درد در کف پا و در صورت شدید بودن، در قسمت های بالایی پاها نیز شود.
آنژیوگرافی پای دیابتی نوعی روش تشخیصی برای بررسی مشکلات به وجود آمده در پای بیماران مبتلا به دیابت است و به روش های مختلفی قابل انجام است.
4_ حالت بدنی
عادت های وضعیتی که به اعصاب فشار وارد می کنند، یا جریان خون را در اندام تحتانی کاهش می دهند، شایع ترین علت بی حسی موقت در پاها است. بسیاری از مردم می گویند پایشان “به خواب رفته است” و اصطلاح پزشکی آن پارستزی گذرا (موقت) است.
عاداتی که باعث خواب رفتن پاها می شوند عبارتند از
- چهارزانو نشستن بیش از حد
- نشستن یا زانو زدن برای مدت طولانی
- نشستن روی پاها
- پوشیدن شلوار، جوراب یا کفش های خیلی تنگ
5_سندرم تونل تارسال
اگر عصبی که از پایین ساق پا و در امتداد داخل مچ پا عبور می کند، متراکم یا فشرده شود و یا آسیب ببیند؛ سندروم تونل تارسال ایجاد می شود. تونل تارسال، یک فضای باریک در داخل مچ پاست. افراد مبتلا به سندرم تونل تارسال، احساس بی حسی، سوزش، سوزن سوزن شدن و درد در مچ، پاشنه و کف پا دارند.
6_بیماری شریان محیطی
بیماری شریان محیطی (PAD) باعث تنگ شدن شریان محیطی در پاها، بازوها و معده می شود و میزان خون پمپاژ شده و جریان خون را کاهش می دهد. عموما پاها تحت تأثیر PAD قرار می گیرند. بیشتر افراد مبتلا بهPAD، هنگام راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها، دچار درد و گرفتگی در پاها و باسن می شوند. برخی دیگر نیز بی حسی و ضعف پا را تجربه می کنند. علائم PAD معمولاً پس از چند دقیقه استراحت از بین می رود.
7_ تومورها یا سایر ضایعه های غیرطبیعی
وجود تومور، کیست، آبسه و ضایعه خوش خیم (غیر سرطانی) می تواند به مغز، نخاع یا هر قسمتی از پاها فشار وارد کند. این فشار می تواند جریان خون در پاها را محدود کرده و باعث بی حسی شود.
8_مصرف الکل
سموم موجود در الکل، می توانند باعث آسیب عصبی شوند که با بی حسی، به خصوص در پا، همراه است. مصرف مزمن یا زیاد الکل، همچنین می تواند منجر به ایجاد بی حسی گردد. این نوع آسیب عصبی با کاهش سطح ویتامین های گروه B مانند تیامین (B1)، فولات (B9) و B-12 مرتبط است؛ که به دلیل مصرف بیش از حد الکل ایجاد می شود.
9_ فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا، یک بیماری مزمن یا طولانی مدت است؛ که باعث ایجاد درد گسترده بدنی و حساسیت می شود. برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا نیز بی حس و گزگز شدن دست و پا را تجربه می کنند. بیشتر افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، علائم مختلفی مانند موارد زیر دارند:
- سفتی و درد بدون هیچ دلیل مشخصی، به ویژه هنگام صبح یا بعد از خواب
- خستگی مزمن
- مشکلات واضح در حافظه و تفکر که گاهی اوقات آن را fibro-fog می نامند
- سندرم پای بی قرار
تقریباً همه مبتلایان به فیبرومیالژیا، در بیش از یک قسمت از بدن خود، علائم را در یک دوره حداقل 3 ماهه تجربه می کنند.
10_اسکلروز چندگانه
افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS)، آسیب عصبی حسی را تجربه می کنند که می تواند باعث بی حسی در ناحیه کوچکی از بدن یا یک اندام کامل شود. اگرچه بی حسی ناشی از ام اس، اغلب فقط برای مدت کوتاهی ادامه دارد، اما می تواند بسیار طولانی و ناتوان کننده باشد.
11_ سکته
سکته مغزی، می تواند باعث ایجاد آسیب مغزی گردد که ممکن است بر نحوه تفسیر و پردازش سیگنال های عصبی تأثیر بگذارد. سکته مغزی، گاهی ممکن است باعث بی حسی موقتی یا طولانی مدت در قسمت هایی از بدن شود.