علائم آرتروز مفصل مچ دست : استئوآرتریت یا آرتروز که به آن ساییدگی مچ دست نیز گفته میشود، یک بیماری تحلیل برنده مفصل است که ممکن است در هر یک از مفاصل بدن، از جمله در دستان ایجاد شودبا این حال باید توجه داشت که احتمال درگیری مفاصل اندام‌های فوقانی مانند مچ دست، به آرتروز، نسبت به مفاصل اندام‌های تحتانی کمتر است، زیرا مفاصل اندام‌های تحتانی نقش بیشتری در تحمل وزن بدن داشته و با احتمال بیشتری به استئوآرتریت دچار می‌شوند.
وظیفه غضروف‌ها در مفاصل، کاهش اصطکاک، کمک به لغزندگی و حرکت استخوان‌ها و همچنین جلوگیری از ساییدگی استخوان‌ها بر روی هم در هنگام حرکات مفصل استهنگامی که مفصلی درگیر استئوآرتریت میشود، غضروف میان استخوان‌ها در مفاصل تحلیل می‌رود‌در نتیجه در هنگام حرکات مفصل، استخوان‌ها بهم ساییده می‌شوندساییدگی استخوان مچ دست و از بین رفتن غضروف مفصلی در اثر استئوآرتریت باعث ایجاد التهاب، درد و سفتی میشود. در ادامه به بررسی علائم آرتروز مفصل مچ دست می پردازیم تا انتهای مقاله با کلینیک فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.
علائم آرتروز مفصل مچ دست
علائم ناشی از آرتروز مچ دست، در هر فرد متفاوت بوده و به عواملی مانند آسیب خاص ناشی از حرکاتی که فرد انجام می‌دهد، بستگی دارددر ادامه علائم آرتروز مفصل مچ دست را شرح می‌دهیم
- درد در هنگام استفاده از دست و حرکات مچ دست
- سفتی مفصلی که به خصوص صبح‌ها در هنگام بیدار شدن از خواب واضح‌تر است
- سختی در حرکات انگشتان
- ضعیف شدن دست و کاهش قدرت مشت کردن
- تورم در اطراف بندهای انگشتان
- کاهش دامنه حرکت
- شنیده شدن صدا در هنگام حرکت دادن مچ دست
- جمع شدن مایع در اطراف مچ دست
درمان
1- درمانی غیر جراحی
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در کاهش التهاب مفاصل مچ دست مفید هستندآسپرین و ایبوپروفن هر دو جزء این داروها طبقه‌بندی می‌شونداگر شما نارسایی کلیوی یا مشکلات گوارشی داشته باشید، به‌احتمال‌زیاد پزشک برای مدت طولانی برای شما این داروها را تجویز نمی‌کند.
- داروهای ضد روماتیسمی (DMARD ها) این داروها به‌آرامی سطح التهاب را در بیمارهای التهابی کاهش می‌دهند
- تزریق کورتون
- تزریق روان‌سازهای مفصلی
2- فیزیوتراپی در آرتروز مچ دست
- مدیریت و کاهش درد مچ دست
- افزایش دامنه حرکتی، عملکرد، چابک دستی و قدرت مچ دست
- بی‌حس کردن عصب‌ها پس از سانحه یا آسیب دیدگی
- آموزش دادن بیمار برای سازگار شدن و به درستی انجام دادن مسئولیت‌ها و فعالیت‌های روزمره
- کاهش ضرورت جراحی اصلاحی یا ترمیمی
3- کاردرمانی در آرتروز مچ دست
تمرینات کاردرمانی خاص به شما کمک خواهند کرد تا دامنه حرکتی و عملکرد مفصل مچ دست بهبود یابد.کاردرمانگر شما، بر اساس نیازهای شما می‌تواند یک برنامه ورزشی را طراحی نماید تا به بهبودی شما کمک شود.
تمرین یک
مشت کردن دست
به آرامی انگشتان دست خود را مشت کنیدلازم نیست که در این حرکت به دستان خود فشار وارد نمائیدسپس دستان خود را مجددا به آرامی باز کنید.
تمرین دو
کشش انگشتان (قسمت ابتدای انگشتان)
این حرکت باعث افزایش بازه حرکتی انگشتان و مچ دست, علاوه بر تسکین درد, می شوددر این حرکت کافیست که کف دست خود را, بطور کاملا ریلکس, بروی یک میز یا سطح صاف قرار دهید و سپس به آرامی انگشتان خود را, بدون اینکه فشاری به مفاصل دست خود وارد نمائید, بروی میز به حالت کشیده در بیاورید
تمرین سه
این تمرین را درحالیکه ساعد شما بوسیله یک میز نگه داشته میشود انجام دهید مچ وانگشتان شما باید درلبه میز قراربگیرد درحالیکه یک کشش ملایم وخفیف بدون هیچ دردی درمچ دست احساس نمیکنید مچ دست خود را به سمت جلو وعقب خم کنید.
تمرین چهارم
این حرکت را به صورتیکه آرنج شما درکنارتان با زاویه 90 درجه خم شده است انجام دهید کف دستتان را تاجاییکه ممکن است وهیچ دردی ایجاد نمیشود به سمت بالا وپایین بچرخانید.
چند نمونه از تمرینات که در منزل می توانید انجام دهید در این مقاله گفته شده است تمامی این تمرینات با توجه به شرایط بیمار برنامه ریزی(نحوه انجام-زمان-تعداد ست)می شود که لازم است زیر نظر کاردرمانگر شما انجام شود و شدت و نوع تمرینات این بیمار متناسب با سرعت بهبودی بیمار افزایش می یابد.
نکاتی برای به حداکثر رساندن مزایای تمرینات دست
با رعایت نکات زیر می توانید به افزایش مزایای تمرینات تقویت مچ دست کمک کنید
انجام تمرین ها در طول روز باشد.
اکثر این تمرینات به اندازه کافی ساده هستند که می توانید آن ها را روی میز یا پیشخوان، یا هنگام رفت و آمد در اتوبوس، ایستادن در صف و یا حتی در رختخواب قبل از خواب انجام دهیداین کار به منعطف نگه داشتن انگشتان شما در طول روز کمک می کند.
زیاده روی نکنید.
مراقب دستان خود باشید و همه ی تمرینات را به آرامی انجام دهیدهنگامی که احساس درد یا تنش می کنید، متوقف شوید تا به خود آسیب نرسانیدمی توانید در مورد بهترین تعداد تکرارها با پزشک یا فیزیوتراپیست خود صحبت کنید تا از ایجاد فشار جلوگیری کنید.
حرارت مرطوب را اعمال کنید.
گرمای مرطوب می تواند به انجام راحت تر حرکت کمک کندقبل از انجام تمرینات می توانید دستان خود را به مدت 5-10 دقیقه در آب گرم خیس کنیدروش های دیگر شامل پیچاندن دستان خود با یک حوله خیس شده در آب داغ یا انجام این تمرینات هنگام دوش گرفتن با آب گرم است.
از کمپرس یخ استفاده کنید.
در صورت نیاز بعد از ورزش، مخصوصاً بعد از فعالیتی که باعث تورم مفاصل می شود، یخ را تا 20 دقیقه روی مفاصل خود قرار دهید.
آرام باشید
هنگام انجام تمرینات، آرامش به شما کمک می کندتنفس از طریق بینی و بیرون آمدن از طریق دهان می تواند به شما در آرامش و کاهش استرس کلی کمک کند.
برنامه تمرینی مخصوص خود را دریافت کنید.
شرایط هر فردی متفاوت است، بنابراین توصیه می شود در مورد ورزش با درمانگر خود مشورت کنیدبا هم می توانید یک برنامه تمرینی تنظیم کنید که برای شما بهترین کار را انجام دهد.
بریس (مچ‌بند) و یا دستگاه‌های کمکی مچ‌بندهای طبی می‌توانند به‌صورت موقت یا طولانی‌مدت، به کاهش علائم آرتریت (التهاب مفاصل) کمک نمایندشما می‌توانید بر اساس وضعیت خود مچ‌بند موردنیازتان را سفارش دهیدمچ‌بندهای سفارشی که هنگام شب پوشیده می‌شوند، مچ دست را با زاویه‌ای حدود 15 درجه نگه می‌دارند، در این حالت انگشتان شما آزاد خواهند بود.
درمان جراحی
اگر درمان‌های غیر جراحی، درد و کیفیت زندگی شما را بهبود نبخشند، و ورم مفاصل به‌طور قابل‌توجهی زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است پزشک عمل جراحی را برای شما توصیه کندهدف از عمل جراحی، تسکین درد و بازگرداندن عملکرد طبیعی دست می‌باشدبه‌طورمعمول، این کار با به حداقل رساندن یا حذف تماس استخوان‌ها بر روی یکدیگر صورت می‌پذیردروش‌های مختلفی برای درمان آرتریت مچ دست از طریق جراحی وجود داردپزشک در جلسه مشاوره بر اساس شرایط شما در خصوص بهترین روش درمانی با شما صحبت خواهد کرد.
علل بروز آرتروز دست
آرتروز دست به عنوان یکی از شایع‌ترین نوع آرتروزها، اغلب به عنوان نتیجه‌ای از فرسایش و تخریب طبیعی غضروف‌های مفصلی در دست‌ها ایجاد میشود. این فرسایش معمولاً به دلیل فعالیت‌های روزمره و استفاده مکرر از دست‌ها ایجاد میشود. برخی از علل اصلی بروز آرتروز دست شامل استفاده مداوم و نادرست از دست‌ها، صنعت‌های سنگین و فشار مکرر بر روی دست‌ها، ضربه و صدمات مکرر به دست‌ها، و همچنین عوامل ژنتیکی و سن بالا می‌باشد.
همچنین، برخی از عوامل خطرزای دیگری که ممکن است بروز آرتروز دست را تسریع کنند شامل چاقی، عدم توازن هورمونی، عفونت‌های مفصلی، مصرف مواد مخدر، و مصرف الکل به میزان زیاد می‌باشد. علاوه بر این، برخی از افراد به دلیل بیماری‌های مزمن مانند دیابت، روماتیسم، یا بیماری‌های قلبی و عروقی نیز در خطر بیشتری از بروز آرتروز دست قرار دارند. از آنجا که آرتروز دست می‌تواند عملکرد روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهد، شناخت عوامل خطرزای بروز این بیماری و اقدامات پیشگیری مناسب، می‌تواند به بهبود و پیشگیری از بروز آرتروز دست کمک کند.
نحوه تشخیص آرتریت دست و مچ دست
آرتریت دست یک وضعیت التهابی است که ممکن است در مفاصل دست و مچ دست رخ دهد. این وضعیت معمولاً با درد، تورم، و سفتی در مفاصل همراه است و می‌تواند منجر به محدودیت حرکت و کاهش عملکرد دست شود. تشخیص آرتریت دست و مچ دست ممکن است چندان آسان نباشد زیرا علایم آن می‌تواند با علایم دیگر بیماری‌ها مانند تنگی‌نفس، خستگی، و تب اشتباه گرفته شود. برای تشخیص دقیق آرتریت دست و مچ دست، پزشک ممکن است از چندین روش استفاده کند.
جهت تشخیص آرتریت دست و مچ دست، پزشک ابتدا به بررسی تاریخچه پزشکی و علایم بیماری می‌پردازد. سپس، ممکن است از آزمایش‌های جوانه‌زنی مانند آزمایش خون، آزمایشات تصویربرداری مانند اشعه ایکس و سونوگرافی، و گاهی از تست‌های خاص مانند آزمایش‌های مولکولی برای تشخیص نوع آرتریت استفاده کند. همچنین، برای اطمینان از تشخیص صحیح، ممکن است نیاز به مشاوره با یک روانپزشک یا متخصص تغذیه هم باشد. در نهایت، تشخیص نهایی بر اساس ترکیبی از اطلاعات بالینی، آزمایشات تشخیصی، و تجربه پزشک خواهد بود.