آناتومی بدن انسان | از استخوان تا عضله

استخوان‌های اندام فوقانی

در آناتومی استخوان‌های اندام فوقانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ترقوه (Clavicle)
• کتف (Scapula)
• استخوان بازو (Humerus)
• زند زبرین (Radius)
• زند زیرین (Ulna)
• استخوان‌های مچ دست
• استخوان‌های کف دست
• استخوان‌های انگشتان دست

عضلات اندام فوقانی

آناتومی اندام فوقانی بدن انسان به پنج ناحیه تقسیم می شود:

• شانه shoulder
• بازو Brachial
• آرنج Elbow
• ساعد Forearm
• دست Hand

منطقه شانه:

ارتباط بین تنه و اندام فوقانی را برقرار می کند و عناصر آن یک سر در توراکس و یک سر در شانه دارند.

• زیر بغل Axilla
• کتف Scapular
• سینه اي Pectoral
• دلتوئید Deltoid

منطقه زیر بغلی :

اگر دست را در زیر بغل قرار دهیم حفره اي را لمس می کنیم که همان حفره زیر بغلی است.

عضله سینه اي بزرگ (pectoralis major):

عضله کوچکی است که بین سطح تحتانی ترقوه و سطح فوقانی دنده اول به طور مایل کشیده شده اسـت . عمـل اصـلی آن محافظـت ازعروق زیر ترقوه ای است.

عضله زیر چنبری (subclavius):

مبدا این عضله ترقوه و جناغ است. عمل آن چرخاندن بازو رو به داخل است که به بدن نزدیک می کند. ایـن عضـله در دم هـم دخالـت دارد.

منطقه کتف :

شامل عضلاتی است که به کتف اتصال دارند.

• عضلات سطح قدامی:آناتومی
  • دندانه اي قدامی (serratus anterior)
  • تحت کتفی (sub scapularis)
• عضله دندانه ای قدامی:
  مبدا آن از سطح طرفی خارجی 8 تا 10 دنده اول می باشد. سپس الیاف آن از جلوی کتف عبور کرده و به حاشیه سـطح قـدامی کتـف متصل می شود.
  قوی ترین عضله ای است که به کتف متصل است و آنرا به جلو می کشد و با نگه داشتن آن این امکان را می دهـد کـه عضـلات دیگـر روی کتف کار می کنند. علاوه بر آن حفره گلئوئید را در حالت بالا بردن بیش از زاویه 90 درجه به جهت خارج می چرخاند. این عضـله در دم نیز شرکت دارد.
• عضله تحت کتفی:
  از سطحی قدامی استخوان کتف مبدا گرفته و انتهای آن به برجستگی های کوچک استخوان بازو می دهد. در اثـر انقبـاض ایـن عضـله مفصل شانه به داخل می چرخد.
• عضلات سطح خلفی کتف:
  • عضله فوق خاری (supraspinatus):
    این عضله از حفره فوق خارجی کتف مبدا گرفته و در انتها به قسمت برجستگی بزرگ استخوان بازو متصل می شود. عمل آن چـرخش مفصل بازو به خارج (lateral rotation) و شروع دور کردن بازو (Abduction) است که ادامه این حرکت توسط دلتوئید انجام می

  آناتومی منطقه دلتوئید:

  این منطقه از یک عضله بزرگ و قوی به نام دلتوئید (Deltoid) تشکیل شده است. مهمترین عمل آن دور کردن مفصل شانه است.

  

  منطقه بازویی:

  حد فوقانی آن مفصل شانه و حد تحتانی آن 3 انگشت بالاتر از حفره آرنج است.

  عضله دو سر بازویی (biceps):

  مبدا این عضله دو قسمت است: یکی سر کوتاه و دیگری سردراز. سر کوتاه از زائده کوراکوئید(غرابی) و سر دراز از تکمـه فـوق گلنوئیـد کتف مبدا می گیرد. انتهای این ماهیچه به برجستگی استخوان رادیوس متصل میگردد.

  عضله دو سر بازویی دو عمل مهم دارد: یک خم کردن Flexion آرنج و دیگر اینکه رادیوس را عمل برون گردانید Supination حول اولنا می چرخاند. هنگامی که در مجراي را باز می کنیم این عضله بیشترین فعالیت را دارد. در ادامه به بخش های دیگر آناتومی می‌پردازیم.

  آناتومی عضله بازویی (brachialis):

  عضله اي بزرگ و عمقی است که روي استخوان بازو وصل می شود. انتهاي آن به استخوان زند زیرین (اولنا) وصل می شود. عمل آن در خم کردن آرنج بوده و در وضعیت آناتومیکال فعالترین عضله خم کننده آرنج می باشد.

  آناتومی عضله سه سربازویی (triceps):

  این عضله دارای سه سر داخلی، خارجی و دراز است. سرهای داخلی و خارجی آن به سطح پشتی استخوان بازو، و سر دراز آن به زائده آرنجی استخوان اولنا متصل می گردد. عمل آن باز کردن مفصل آرنج است.

  

  

  استخوان های اندام تحتانی

  

  • لگن یا هیپ (Hip)
  • ران (femur)
  • استخوان بزرگ نی (tibia)
  • نازک نی (fibula)
  • استخوان کشکک (patella)
  • استخوان های مچ پا
  • استخوان های کف پا
  • استخوان های انگشتان پا
    

    آناتومی عضلات اندام تحتانی

    عضلات گلوتئال (GLUTEUS):

    مجموعه عضلات گلوتئال (سرینی) یکی از بزرگترین و قوی ترین عضلات بدن انسان است. این عضله از سه بخش سرینی بزرگ (Gluteus Maximus)، سرینی میانی (gluteus Medius) و سرینی کوچک (gluteus Minimus) تشکیل می شود. عضله سرینی بزرگ، سطحی ترین عضله از مجموعه عضلات سرینی است که در قسمت خلفی لگن قرار دارد. اندازه ی این عضله باعث می شود که این عضله بتواند نیروی بالایی تولید کند. این عضله در طول سالیان دراز همراه با تکامل انسان ها تکامل یافته است و اکنون به عنوان یک عضله باز کننده (اکستنسور) ران عمل می کند. عضله سرینی بزرگ تمامی عضلات سرینی به جز یک سوم قدامی فوقانی عضله سرینی میانی را می پوشاند که این قسمت از عضله نیز محل اتصال سه عضله ی سرینی به یکدیگر است. این عضله در ورزش و در حرکاتی مانند دویدن سریع، پریدن به شدت فعال است.

    

    عضله چهارسرران (Quadriceps):

    همان‌طور که از نام این عضله مشخص می‌گردد این است که این مجموعه‌ ماهیچه شامل چهار ماهیچه است که عبارتند از:

    • ماهیچه پهن درونی )واستوس مدیالیس یا (vastus medialis
    • ماهیچه پهن بیرونی )واستوس لترالیس یا (vastus lateralis
    • ماهیچه پهن میانی )واستوس اینترمدیوس یا vastus intermedius)
    • ماهیچه راست رانی )رکتوس فموریس یا (rectus femoris

    

    

    وظیفه عضلات پهن باز کردن زاویه و محافظت از مفصل زانو است. عضله راست فمور علاوه بر تغییر باز کردن زانو به حرکت مفصل پهلو کمک می‌کند.

    عضله همسترینگ (Hamstring):

    مجموعه «همسترینگ» (Hamstrings) از ماهیچه‌های «دوسر فمور» (Biceps Femoris)، «نیمه‌ وتری» (Semitendinosus) و «نیم‌غشایی» (Semimembranosus) تشکیل شده است که پشت ران قرار دارند و شکل ظاهری این ناحیه از اندام تحتانی را می‌سازند.

    عضله دوسر فمور (Biceps Femoris):

    ماهیچه دو سر دو انتها یا سر کوتاه و بلند دارد که با تاندون مشترک به سر نازک ‌نی متصل می‌شوند. این ماهیچه خارجی‌ترین ماهیچه بخش پشتی فمور است. سر بلند این ماهیچه از برجستگی ایسکیال استخوان شرمگاهی و سر کوتاه آن از برجستگی پشتی استخوان فمور شروع می‌شود. وظیفه اصلی این ماهیچه خم کردن پا در مفصل زانو است. اما در بالا بردن ران در مفصل پهلو و چرخش جانبی مفصل زانو و پهلو نقش دارد.

    عضله نیمه‌وتری (Semitendinosus):

    ماهیچه نیمه‌وتری در بخش داخلی (میانی) بخش پشتی ران و بالای ماهیچه نیم‌غشایی قرار دارد. این ماهیچه از برجستگی ایسکیال استخوان شرمگاهی شروع و به بخش میانی درشت ‌نی متصل می‌شود. انقباض این ماهیچه به عقب رفتن پا در محل مفصل زانو، بالا رفتن ران در مفصل پهلو کمک می کند. به علاوه در حرکت چرخش میانی ران در مفصل پهلو و ساق پا در مفصل زانو نقش دارد.

    عضله نیم‌غشایی (Semimembranosus):

    این ماهیچه صاف و عریض زیر ماهیچه نیمه‌ وتری در بخش داخلی پشت ران قرار دارد. ماهیچه نیم‌غشایی از برجستگی ایسکیال استخوان شرمگاهی شروع (بالاتر از ماهیچه نیمه‌ وتری و دوسر فمور) و به کوندیل میانی درشت ‌نی متصل می‌شود. انقباض این ماهیچه به عقب رفتن پا در محل مفصل زانو، بالا رفتن ران در مفصل پهلو کمک می کند. به علاوه در حرکت چرخش میانی ران در مفصل پهلو و ساق پا در مفصل زانو نقش دارد.

    

    ماهیچه دوقلو (Gastrocnemius):

    ماهیچه دوقلو سطحی‌ترین ماهیچه پشت ساق پا است که به دو بخش میانی (داخلی) و جانبی (خارجی) ساق پا می‌رسد. شکل ظاهری پشت ساق پا به دلیل وجود این ماهیچه ایجاد می‌شود. بخش جانبی این ماهیچه از کوندیل جانبی و بخش میانی آن از کوندیل میانی فمور شروع می‌شود. این دو سر برای تشکیل شکم ماهیچه با هم ادغام می‌شوند. انتهای دور این ماهیچه با ماهیچه نعلی تاندون پاشنه را تشکیل می‌دهند. انقباض این ماهیچه به خم شدن پا در مفصل زانو و بلند کردن ساق در مفصل مچ نقش دارد.

    ماهیچه نعلی یا «سولئوس» (Soleus):

    ماهیچه نعلی زیر ماهیچه دوقلو قرار دارد. این ماهیچه از خط سولئوس درشت‌نی و بخش نزدیک نازک‌نی شروع و تاندون مشترک آن با ماهیچه دوقلو به استخوان پاشنه پا متصل می‌شود. انقباض این ماهیچه به خم شدن پا در مفصل زانو و بلند کردن ساق در مفصل مچ نقش دارد.

    

    آناتومی استخوان های تنه

    

    دنده ها(Ribs)

    در ساختمان توراکس 12 جفت دنده شرکت دارند. دنده ها به دو دسته حقیقی و کاذب تقسیم می شوند.

    • دنده های حقیقی: دنده هایی که با غضروف مستقل به جناغ متصل هستند (7 دنده).
    • دنده های کاذب: اتصال مستقیم به جناغ ندارند (دنده هاي ،8 ،9و10) و یا به جناغ وصل نمی شود (دنده هاي مواج-جفت دنده هاي 11 و 12).
    • دنده هاي 8 و 9 و 10 ابتدا یکی شده سپس به غضروف دنده هفتم متصل می گردند. زاویه زیگفوئید حدود 75 درجه است.

    آناتومی ستون مهره ها (column Vertebral)

    

    از پیچیده ترین قسمتهاي اسکلت بدن است. این ستون اسکلت محوري را تشکیل می دهد. از قاعده جمجمه شـروع شـده و تـا ناحیـه لگن ادامه دارد. تعداد مهره ها 33 عدد است ولی مهره خارجی و دنبالچه به هم جوش خورده بنابراین در فرد بالغ تعداد 26 عدد است.

    تقسیم بندي منطقه اي ستون مهره ای

    • مهره هاي گردن 7 مهره (Cervical)
    • مهره هاي سینه 12 مهره (Thoracic)
    • مهره هاي کمري 5 مهره (Lumbar)
    • مهره هاي خارجی (ساکروم) (Sacral) 5 عدد جوش خورده که در بالغین 1 عدد محسوب می شود.
    • مهره دنبالچه (Coccyx) 1 عدد بوده و از جوش خوردن چهار مهره تکامل نیافته ایجاد می شود.

    آناتومی عضلات تنه

    عضله ذوزنقه ای (Trapezoid):

    در ناحیه گردنی قرار دارد. الیاف فوقانی این عضله شانه ها را بالا می کشند، الیاف میانی استخوان های کتف را به هم نزدیـک مـی کننـد.

    در مجموع الیاف آن حفره گلنوئید کتف را به بالا چرخانده و این عمل برای فلکسیون کامل مفصل شانه و بالا آوردن دست ها، بالای سـر،لازم و ضروری است.

    عضله پشتی بزرگ (LATISSIMUS DORSI):

    این عضله از نظر بالینی بسیار ارزشمند است زیرا تنها عضله ای است که بین کمربند لگنی و کمربند شانه ای ارتباط برقرار مـی کنـد.

    انقباض این عضله به باز نمودن مفصل شانه نیز کمک می کند.

    عضلات متوازي الاضلاعی بزرگ و کوچک (RHOMBOID MAJOR AND RHOMBOID MINOR) :

    اتصالات این عضلات روي مهره های تحتانی گردن و مهره هاي سینه ای است. علاوه به کنار داخلی استخوان کتـف اتصـال مـی یابنـد .

    این عضله نزدیک کننده هر استخوان کتف به یکدیگر است. ماهیچه ذوزنقه ای در اثر انقباض قدری حفره گلنوئید را به بالا و داخـل مـیگرداند در حالیکه عضلات متوازی الاضلاعی این حفره را به پائین می چرخانند.

    عضله بالا برنده کتف (LEVATOR SCAPULA):

    عضله کوچکی است که از زاویه فوقانی داخلی کتف به زائده عرضی مهره های گردنی کشیده می شود.عمل آن بالا بردن کتـف و پـائین آوردن مهره هاي گردنی است.

    عضلات راست کننده ستون مهره ها(ERECTOR SPINAE) :

    این عضلات عمقی ترین عضلات ناحیه پشت هستند و بطور کلی وظیفه آنها نگه داشتن ستون فقرات است.