انحراف شست پا یا هالوکس والگوس یکی از ناهنجاری های پا به شمار می رود. بسیاری از افراد فقط علائم خفیف آن را دارند یا اصلاً علائمی ندارند؛ اما این ضایعه برای برخی افراد می تواند درد زیادی ایجاد کند. ژنتیک در ایجاد این ناهنجاری نقش دارد. با این حال اغلب استفاده از کفش های خیلی تنگ مسبب آن می باشد. پوشیدن کفش مناسب و فیزیوتراپی معمولا علائم را تسکین می دهد. اما در صورت عدم موفقیت در این درمان ها و وجود درد زیاد، جراحی نیز توصیه می شود. در این مطلب قصد داریم در مورد علائم و گزینه های درمان این بیماری با شما صحبت کنیم. با فیزیوتراپی فانتوم زنجان همراه باشید.

هالوکس والگوس یا انحراف شست پا چیست؟

هالوکس والگوس، یک برآمدگی استخوانی در قسمت پایه ی مفصل انگشت شست پا ایجاد می کند و معمولا بر قسمت درونی شست پا تاثیر می‌گذارد و باعث ایجاد التهاب و برجستگی می‌شود. در این حالت پوست انگشت دارای انحراف، قرمز و متورم خواهد شد. پوشیدن کفش های تنگ و باریک باعث ایجاد انحراف و یا تشدید انحراف موجود در شست پا می شود. همچنین انحراف شست پا ممکن است در نتیجه وجود یک مشکل ساختاری ژنتیکی، فشار به پا یا مشکلاتی همچون آرتریت ایجاد شود. گاهی اوقات انگشت شست پا شروع به متمایل شدن به سمت انگشتان کناری می کند و قسمت قاعده یا پایه انگشت شست بیرون می زند. این عارضه بیشتر در زنان رخ می دهد و یکی از شایع ترین دفورمیتی های پا می باشد.

دلایل ایجاد هالوکس والگوس

اگرچه هالوکس والگوس یک بیماری بسیار شایع است، اما تا به امروز دلیل و علت دقیقی برای شیوع این عارضه توسط پزشکان شناخته نشده است. اعتقاد بر این است که عوامل ژنتیکی و ارثی، شکل استخوان‌های پا و کفش‌های نامناسب از علل شناخته شده هستند. یکی از نکات قابل توجه این بیماری، شیوع قابل توجه آن میان جوانان است. اگرچه هنوز هیچ رابطه‌ی مستقیمی میان کفش‌ها و این بیماری پیدا نشده است، اما باید توجه کرد که استفاده از کفش نامناسب، پا را در شرایط سخت قرار می‌دهد و باعث ایجاد تورم و التهاب در مفاصل و انگشت‌ها می‌شود.
ممکن است بعضی از عوامل در ایجاد این ناهنجاری نقش داشته باشند، مانند:

• صدمات و ضربه قبلی به مفاصل انگشتان پا
• عوامل وراثتی
• اختلالات و مشکلات مادرزادی
• کفش های پاشنه بلند
• کفش های خیلی تنگ، باریک یا نوک تیز
• سن
• شرایط التهابی آرتریت (آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک و …)
• بیماری های عصبی عضلانی (مثل سکته مغزی، فلج مغزی، مالتیپل اسکلروزیس، نوروپاتی و …)
• صافی کف پا
•  فعالیت های خاصی که باعث افزایش فشار از طریق مفصل شما می شود (مثل برخی فعالیت های ورزشی)

علائم هالوکس والگوس

علائم و نشانه های انحراف شست پا عبارتند از:

• ایجاد یک برآمدگی متورم در خارج از پایه ی انگشت شست
• تورم، قرمزی یا درد در اطراف مفصل انگشت شست پا
• انحراف انگشت شست پا به طرف انگشت دوم
• کالوس یا پینه (اغلب زمانی ایجاد می شود که انگشت اول و دوم روی هم قرار بگیرند)
• درد روی برآمدگی کنار انگشت شست پا (مخصوصا هنگام پوشیدن کفش)
• سفتی و  محدودیت حرکتی در انگشت شست پا (مخصوصا زمانی که انگشت به آرتریت مبتلا شود)
• احساس درد هنگام راه رفتن

درمان هالوکس والگوس

گزینه های درمانی هالوکس والگوس به شدت آن و میزان درد موجود بستگی دارد. درواقع مناسب‌ترین درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله علائم، نوع دفورمیتی و اینکه آیا فرد شرایط پزشکی دیگری مانند آرتریت روماتوئید، دیابت یا بیماری عروقی دارد یا خیر. درمان های غیرجراحی که می توانند درد و فشار ناشی از هالوکس والگوس را کاهش دهند عبارتند از:

• کمپرس سرد
• استفاده از فاصله دهنده های انگشتی (لا انگشتی)
• فیزیوتراپی
• داروهای مسکن
• تزریق استروئید
• کفی های طبی
• کفش مناسب
• اسپلینت و آتل
• تمرینات ورزشی
• ماساژ

کفش مناسب

به افراد توصیه می شود به جای کفش های نوک تیز و باریک، کفش های مناسب و پهن بپوشند که به انگشتان پا فضای کافی بدهد. همچنین اگر انگشتان پا یا مفصل شست پا درد دارند، می توان از کفی های طبی استفاده کرد.

آتل ها

از آتل ها برای نگه داشتن انگشت شست پا در وضعیت طبیعی استفاده می شود. هدف از استفاده از آتل، از بین بردن علائم و کند کردن پیشرفت این ناهنجاری می باشد اما آتل نمی تواند خود ناهنجاری را اصلاح کند.

کمپرس یخ (برای کاهش تورم)

اگر در طول روز چندین بار از کیسه یخ بر روی محل موردنظر استفاده کنید، می توانید درد و تورم را کاهش دهید. درواقع استفاده از یخ بر روی محل باعث تسکین موقت درد و ناراحتی می شود. یک پارچه را دور کیسه یخ بپیچید و هربار کیسه را به مدت 20 دقیقه روی محل برآمدگی قرار دهید. این امر به کاهش التهاب ناشی از این عارضه نیز کمک می کند.

داروهای مسکن

مصرف داروهای مسکن مثل ایبوپروفن یا استامینوفن می تواند درد و ناراحتی ناشی از هالوکس والگوس را کاهش دهد. این داروها ممکن است شامل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) به شکل قرص یا پماد باشد. توجه داشته باشید که مسکن ها تنها یک راه حل موقت برای درمان درد این عارضه هستند.

فیزیوتراپی

یک فیزیوتراپیست، حرکات کششی و تقویت کننده پا و انگشتان را آموزش می دهد و مفصل ملتهب و موردنظر را با استفاده از روش هایی مثل الکتروتراپی، درمان های دستی، استفاده از تیپ، تمرین درمانی،  لیرزدرمانی، تمرین درمانی و … درمان می کند. معمولا بیمار به چند جلسه فیزیوتراپی نیاز دارد تا تاثیر مثبت آن نمایان شود. در کلینیک فیزیوتراپی برای تقویت و کشش عضلات پا تمرینات خاصی تجویز می شود.

جراحی

در صورتی که درمان‌های غیر جراحی با موفقیت همراه نباشد، برای بهبود عملکرد و شکل ظاهری پا جراحی لازم است. در جراحی انحراف انگشت شست پا، قسمت برآمدگی برداشته می‌شود و امتداد انگشت اصلاح می‌شود. لازم به ذکر است که روش‌های مختلفی برای جراحی هالوکس والگوس وجود دارد.

پس از جراحی، فرد باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کند و ورزش های خاصی را انجام دهد تا مجددا در آینده دچار درد و التهاب نشود.

درمان هالوکس والگوس با فیزیوتراپی

به طور کلی می توان گفت در بیشتر موارد، هالوکس والگوس با استفاده از فیزیوتراپی برطرف می شود. فیزیوتراپی برای هالوکس والگوس شامل حرکات و تکنیک‌های اصلاحی مانند ماساژ و درمان دستی است. بدون شک فیزیوتراپی برای هالوکس والگوس یکی از مهم ترین و موثرترین روش‌های درمان این ناهنجاری در پای افراد می باشد. در درمان فیزیوتراپی از روش های متنوعی استفاده می شود که عبارتند از:

• الکتروتراپی
• تمرین درمانی
• ماساژ
• درمان دستی
• تیپ
• لیزردرمانی

کلام آخر

به طور خلاصه، افراد مبتلا به هالوکس والگوس ممکن است در راه رفتن و پوشیدن کفش مشکل داشته باشند و دچار بروز درد شوند. هنگامی که وضعیت خفیف باشد، می توان آن را با فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی و آتل درمان کرد، اما اگر شرایط پیشرفت کند و باعث درد شدید شود، مداخله جراحی اغلب ضروری است. بنابراین بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی را انتخاب کنید.